Làm game thời nay bán được mấy đồng?

Phụ Lục

• Ai lấy bao nhiêu?
• 30% không phải 30%
• Lời kết

Kể từ cuối năm 2018, Epic bất ngờ nhảy vào mảng phát hành game và vung vẩy lá cờ 12% của mình như một phương thức thu hút các nhà phát triển / phát hành, trong khi cố gắng thâu tóm thị trường bằng những tựa game miễn phí (do Epic trả tiền) hàng tuần và những hợp đồng độc quyền khủng. Kể từ đó, khoản tiền mà các nhà bán lẻ game lấy đi từ các giao dịch và ảnh hưởng của chúng lên game thủ lẫn các công ty game đã trở thành một chủ đề nóng, bởi có quá nhiều thông tin thật giả lẫn lộn chẳng biết đâu mà lần. Đó là còn chưa kể đến những con số 70%/30%, 75%/25%, 88%/12%... không hề đồng nghĩa với số tiền mà nhà phát hành game được hưởng, vì có rất nhiều điều ẩn đằng sau những con số đó. Vì vậy, nếu bạn muốn biết thực sự các hãng game nhận được bao nhiêu tiền khi bán trò chơi của mình, hãy cùng Mọt theo dõi những con số sau đây.

Ai lấy bao nhiêu?

Khi lập nên cửa hàng của mình, Epic chỉa thẳng mũi dùi về phía Steam khi không ngừng đăng tải những thông điệp rằng Steam lấy 30% là quá nhiều, nhưng họ “quên” một điều: 30% là tiêu chuẩn của các nhà phát hành game, chứ không phải là một ngoại lệ chỉ có Steam theo đuổi (và thật ra Steam cũng không nhận đủ 30%). Thật vậy, ngoài Steam, những nhà bán lẻ khác trên thị trường như GOG, Microsoft Store, PS Store, Xbox Store, Nintendo eShop, AppStore (Apple), Google Play đều lấy đi 30%. Các chuỗi cửa hàng bán lẻ lớn như GameStop, Amazon, Best Buy, Walmart cũng lấy 30%, đồng nghĩa với việc nếu bạn mua một trò chơi với giá 60 USD, nhà bán lẻ sẽ nhận được 18 USD từ đó.

Như vậy, có thể thấy rằng việc Epic lấy đi 12% là một ngoại lệ, chứ không phải Steam. Còn có một số ngoại lệ khác trong mảng bán lẻ game như Humble Store lấy 25% (nhưng 15% vào túi Humble còn 10% đến các tổ chức từ thiện hoặc trở lại túi của game thủ), còn itch.io cho phép nhà phát hành tự chọn tỉ lệ. Một điều cần chú ý là tỉ lệ 25% của Humble chỉ áp dụng cho Humble Store, còn các gói Humble Bundle cho phép người mua quyết định chia bao nhiêu tiền cho ba bên nhà phát hành, Humble và các tổ chức từ thiện.

PC/CONSOLE

Bên phía các cửa hàng console (PS Store, Xbox Store, Nintendo eShop), khoản tiền 30% mà các cửa hàng này lấy đi đã bao gồm khoản phí “mãi lộ” để game được phát hành trên nền tảng của chủ cửa hàng. Thật ra, Nintendo từng lấy đi đến 35% nhưng họ đã giảm xuống còn 30% cho bằng với các đối thủ nhằm thu hút thêm game đến với hệ máy của mình. Trước thời của các cửa hàng bán game trên internet như Steam, Microsoft lấy từ 30 đến 65% tùy game, và thậm chí còn thu phí mỗi lần nhà phát triển muốn patch game của họ.

Về phần mobile, cả App Store và Google Play đều lấy 30% trên mỗi giao dịch mua bán, bao gồm cả microtransaction trong game.

Có một điều mà Epic thực sự làm được: họ đã tạo ra áp lực giảm giá lên các cửa hàng bán lẻ game chứ không chỉ Steam. Áp lực này chính là điều khiến Steam điều chỉnh chính sách ăn chia của mình: 70/30 với 10 triệu USD đầu tiên, 75/25 cho 40 triệu USD tiếp theo, và 80/20 từ đó trở đi. Đây là chính sách nhằm xoa dịu các nhà phát hành lớn nhằm giữ chân họ lại với Steam, bởi 10 triệu USD chỉ là 170.000 bản game ở mức giá 60 USD, một con số mà các tựa game AAA thời nay rất dễ dàng đạt tới.

30% không phải 30%

Theo một nguồn tin của IGN, dù Steam chỉ lấy đi 30% và gánh chịu chi phí thanh toán của game thủ, những khoản chi phí khác thường khiến nhà phát hành chỉ lấy về được khoảng 65%. Bù lại, tiến trình chi trả của Steam là tự động, trong khi GOG cũng lấy 30% cần nhà phát hành phải tự viết hóa đơn đòi tiền, điều rất tốn thời gian và có lẽ là một trong những lý do khiến các công ty game không quá mặn mà với GOG bên cạnh đòi hỏi gỡ bỏ biện pháp bảo vệ bản quyền DRM. Còn phải tính đến những khoản phí như số tiền phải trả cho giấy phép dùng engine phát triển game (chẳng hạn Unreal là 5%, nhưng được miễn khoản phí này nếu phát hành trên Epic Game Store), tiền thuế và nhiều chi phí khác. Trên console, số tiền nhà phát hành nhận được cao hơn nhờ những chính sách “chống refund” của các hãng làm console.

Khoản phí 30% mà các cửa hàng ngoài đời thực lấy đi phức tạp hơn đôi chút. Trong khi các nhà phát hành phải đầu tư vào việc sản xuất các thành phần trong mỗi bản game (hộp đĩa, bìa đĩa, đĩa, các vật phẩm tặng kèm), hãng bán lẻ cũng phải chi đậm cho mặt bằng, trang trí, lương nhân viên, mua lại game cũ và những khoản phí khác mà Mọt không biết tên. Có thông tin trong ngành game nói rằng số tiền mà họ lấy về từ các nhà bán lẻ như Walmart hay GameStop thường chỉ vào khoảng… 10 đến 15%. Đây là một con số bất ngờ nhưng nếu suy nghĩ kỹ, bạn sẽ nhận ra lý do: những khoản chi khổng lồ cho việc sản xuất, vận tải, quảng cáo trong cửa hàng, refund, mua lại game cũ, thuế,… ăn vào số tiền mà nhà phát hành nhận được.

Lời kết

Như các bạn có thể nhận ra, bài viết này không nhằm khen ngợi con số 12% của Epic hay bảo vệ mức ăn chia 30% của Steam, mà chỉ nhằm đem lại thông tin cụ thể về những gì mà một nhà phát triển / phát hành có thể nhận được từ việc bán game của mình. Khoản tiền đó lên xuống và thay đổi một cách thất thường tùy thuộc vào hệ máy, nhà bán lẻ và cả các hợp đồng ăn chia, phức tạp và rối rắm hơn rất nhiều so với những con số số 70% hay 88% mà các nhà bán lẻ đặt ra.