Vào một ngày đẹp trời, bạn bấm mở máy và thấy PC không khởi động được là chuyện không có gì phải lo ngại. Tuy nhiên, thay vì vội đem ra các trung tâm sửa chữa, người dùng có thể trang bị cho mình một vài kiến thức kiểm tra ngay tại chỗ. Việc này có thể giúp bạn vừa tiết kiệm được thời gian, tiết kiệm được một chút tiền bạc, lại có thể bảo vệ linh kiện PC của bạn tránh rơi vào tay những bọn thợ xấu, chuyên lợi dụng đổi đồ của khách hàng.
Lưu ý: Dù làm bất cứ việc gì, bạn cũng phải rút dây nguồn cắm vào case trước. Điều này sẽ phòng tránh được rủi ro cháy nổ hoặc đánh chập mainboard của bạn.
Kiểm tra RAM
Hãy nghĩ tới RAM có vấn đề đầu tiên trong trường hợp bạn thấy PC không khởi động được dù vẫn đang chạy, máy sẽ kêu tiếng bíp ngắt quãng nếu không nhận RAM nhưng có những trường hợp RAM chập chờn sẽ không có tiếng kêu nào hết. Đầu tiên, hãy rút nguồn tổng của PC, sau đó mở nắp case ra. Bạn hãy gạt nhẹ nhàng 2 chốt giữ nằm ở 2 đầu của khe RAM, sau đó cầm thanh RAM lên và lấy một miếng giẻ mịn có tẩm cồn để lau mạch tiếp xúc của thanh RAM. Bạn có thể sử dụng một cây chổi nhỏ để làm sạch bụi trong khe cắm trên main. Rồi từ từ lắp lại thanh RAM theo đúng lẫy có sẵn. Lưu ý ở giữa thanh RAM có một mấu lõm lệch sang 1 bên để tránh cắm ngược RAM, bạn phải áp thanh RAM sát vào điểm lồi trên khe RAM tương ứng, đừng cố đè nếu thấy bị vướng.
Trường hợp máy của bạn lắp 2 thanh RAM trở lên, công đoạn kiểm tra có thể phức tạp hơn đôi chút. Bạn cũng làm các công đoạn giống như ở trên với từng thanh một. Sau đó lắp từng thanh vào khe cắm. Cắm lại nguồn và bật lại máy. Bất kỳ thanh RAM nào có lỗi đều sẽ khiến PC của bạn không thể hiển thị lên màn hình.
Vẫn còn khả năng khác là khe cắm trên mainboard của bạn bị lỗi. Đó là khi bạn cắm cả 2 thanh RAM vào cùng 1 khe thì hoạt động, nhưng khe còn lại thì không. Với trường hợp này thì bạn nên mang mainboard đi sửa hoặc bảo hành tại các trung tâm.
Kiểm tra Card hình / GPU
Một trong những nguyên nhân tiếp theo khiến PC không khởi động được hoặc mở máy chạy nhưng không có hiển thị ở màn hình thì vấn đề có thể nằm ở Card đồ họa. Về công đoạn kiểm tra cũng tương tự như với cách kiểm tra RAM. Bạn hãy rút nguồn điện tổng của case ra đầu tiên, sau đó gạt lẫy giữ rồi từ từ nhấc Card hình ra và lau chân tiếp xúc.
Một công đoạn bạn có thể chú ý là khi nhấc GPU ra, bạn có thể chuyển qua cắm jack VGA hoặc HDMI lên card onboard, tức là nằm ở trên mainboard và đầu xuất tín hiệu nằm giữa chùm cổng ra phía sau thùng máy. Nếu như máy vẫn hiển thị và hoạt động bình thường thì tức là VGA của bạn có vấn đề.
Trường hợp khác đối với những loại Card đồ họa có sử dụng nguồn phụ. Có thể nguồn phụ đó có vấn đề khiến Card không nhận đủ dòng điện để hoạt động. Hãy thay dây nguồn phụ và kiểm tra lại giống với các bước ở trên.
Kiểm tra CPU
Cách kiểm tra này lại yêu cầu người dùng phải khéo tay và có một chút hiểu biết trong việc tháo lắp máy. Vì CPU là bộ phận quan trọng nhất, các chân socket lại mảnh mai, rất dễ gãy nên bạn buộc phải cẩn thận, tỉ mỉ nếu không muốn chữa lợn lành thành lợn què.
Đôi khi, việc case PC không khởi động được hay không thể xuất hình ảnh lại là do tiếp xúc của CPU và chân socket bị kém do bụi bẩn. Bạn có thể tháo quạt tản nhiệt bằng cách xoay chân giữ theo hướng mũi tên, từ từ rút jack cắm nguồn của quạt và nhấc quạt ra. Sau đó gạt lẫy giữ của CPU, đẩy cần gạt lên và mở nắp bảo vệ socket ra, CPU sẽ lộ ra và bạn chỉ cần nhấc nó lên. Lưu ý CPU tuy nhỏ nhưng khá nặng, nó nặng như bằng sắt đặc nên nếu không có kinh nghiệm bạn dễ đánh rơi. Khi lắp trở vào tương tự như RAM, trên CPU có 1 "góc vạt" khác hoàn toàn 3 góc còn lại và trên socket cũng có 1 vị trí tương tự để bạn nhận biết và gắn đúng chiều.
Nếu không thực sự quan trọng thì Mọt tui khuyên bạn nên để phần tháo CPU cho kỹ thuật viên vì nó phức tạp và cần kinh nghiệm. Nhưng nếu bạn muốn học làm kỹ thuật viên tương lai thì... xin mời.
Xả nguồn điện của cục PSU / Nguồn
Thực tế đây là trường hợp xảy ra rất ít nhưng bạn vẫn có khả năng gặp phải. Nếu đã kiểm tra RAM hay Card hình đều không có tác dụng, bạn đừng vội lo lắng. Hãy rút dây điện tổng ra trước, rồi sau đó tháo jack nguồn chính, jack nguồn phụ của PSU nối với main. Chờ khoảng 1 tới 2 phút rồi cắm lại như cũ. Chiếc PC của bạn có khả năng sẽ hoạt động trở lại.
Có thể không một kiến thức hay sách vở nào ghi lại điều này nhưng đó là kinh nghiệm thực tế tôi đã thử với khá nhiều case PC. Vì vậy, đừng vội lo lắng hay vội vàng đem đi sửa. Bạn có thể thực hiện cách thức đơn giản này để tiết kiệm một chi phí kha khá cho việc sửa chữa. Còn nếu không có tác dụng, hãy thay ngay cục PSU mới hoặc đem đi sửa chữa.
Còn trong trường hợp Case của bạn không thể nhận điện tổng và không hoạt động, bạn bắt buộc phải thay PSU ngay lập tức, hoặc đem ra các trung tâm để thợ sửa chữa kiểm tra được kỹ hơn.
Kiểm tra dây cắm nối lên màn hình
Khi mọi phần cứng của bạn hoạt động bình thường, bạn sẽ phải kiểm tra sang những dây nối như dây VGA, HDMI hay những bộ chuyển đổi hình ảnh. Hầu hết những đoạn dây hay thiết bị chuyển đổi thường sẽ bị đứt hoặc hỏng ngầm bên trong. Bạn không thể kiểm tra bằng mắt thường được.
Để phòng tránh tình trạng này, tôi khuyên bạn nên sở hữu 2 dây hoặc 2 thiết bị chuyển đổi trở lên. Để khi sự cố xảy ra, bạn có thể sử dụng thiết bị còn lại để kiểm tra thiết bị của mình. Các sợi dây nối hay thiết bị thường có giá không quá cao nên hãy trang bị thêm cho mình. Phòng bệnh hơn chữa bệnh mà.
Kiểm tra kỹ hơn những chi tiết nhỏ
Đôi khi, do bạn quá chủ quan, chỉ nghĩ tới việc máy mình hỏng là do lỗi gì đó quá nặng nề mà lại quên đi những chi tiết nhỏ. Việc kiểm tra ổ điện mình đang sử dụng hay kiểm tra sợi dây nối từ ổ điện tới PSU cũng rất cần thiết. Có thể do nó bị lỏng đi hoặc bị đứt ngầm bên trong nên không thể chuyển tiếp dòng điện vào case khiến PC không khởi động.
Hay như nếu bạn mở case ra, thấy dây nối tới nút “Power” trên case bị đứt thì bạn có thể chuyển đoạn cắm của nút “Restart” sang cho mạch “Power” và sử dụng như bình thường. Chỉ khác là giờ bạn muốn bật máy thì sẽ nhấn “Restart” thay vì “Power”. Việc rút đoạn cắm cũng khá dễ dàng và không đòi hỏi yêu cầu gì quá cao siêu.
Hay như một chi tiết nhỏ nữa nằm ở màn hình bạn đang sử dụng. Nếu như nó có vấn đề thì chắc chắn case của bạn có hoạt động thì cũng không thể xuất ra màn hình được. Bạn có thể kiểm tra đầu nối VGA, HDMI được nối với màn, hoặc kiểm tra dây nguồn nối với ổ điện để chắc chắn hơn.
Truyền thuyết về sự hồi sinh thần kỳ
Chết bất đắc kỳ tử và hồi sinh thần kỳ là 2 thứ mà dân sở hữu PC lâu năm đều nếm trải. Đôi khi PC chết chẳng vì một lý do nào cả và sống lại cũng chả vì lý do gì hết. Buổi tối sau một trận chiến game long trời lở đất, bạn tắt máy đi ngủ để rồi sáng thức dậy bật máy không lên được. Làm đủ mọi cách vẫn chết cứng, bạn lắp lại như cũ định bụng chiều sẽ mang đi sửa, chiều bật thử lần cuối thì... máy chạy bình thường như chưa từng hư.
Một trò hồi sinh khó đỡ khác là khi máy trục trặc, bạn mở case ra, tháo RAM, tháo VGA, tháo các cáp điện xong lau chùi cẩn thận rồi lắp trở vào. Khi bật máy có chạy như chưa từng chết, bạn chỉ có thể xem đó là ý trời, chứ méo cách nào lý giải được!
Kết
Vì là thiết bị điện tử nên không ai dám chắc nó sẽ không xảy ra lỗi bất ngờ sau một thời gian dài sử dụng. Điều quan trọng là bạn phải có được một vài kiến thức sơ đẳng và đơn giản nhất để kiểm tra khi PC không khởi động được, trước khi quyết định đem ra cửa hàng. Nếu không, bạn sẽ chỉ làm phí thời gian của mình cũng như có thể phải mang sự bực mình chuốc vào thân.
Tất nhiên để có thể chắc ăn nhất, và không muốn liều mình thì bạn có thể đem ra cửa hàng nhờ thợ kiểm tra. Nhưng hãy đảm bảo rằng mình luôn để mắt tới những công đoạn mà thợ kiểm tra và phải chọn những trung tâm lớn hoặc cửa hàng có uy tín.
Còn trong trường hợp case của bạn quá khó để tháo lắp hoặc quá đắt tiền thì đừng ngần ngại mang ra trung tâm bảo hành ngay nhé.
Hãy có trách nhiệm hơn với cỗ máy PC đắt tiền mình đang sử dụng!!!
Tags:
