Lịch sử GameSpy – Khởi đầu con đường kết nối game thủ

Cái tên GameSpy hay Gamespy Industry có lẽ không phải là thứ quá quen thuộc với phần đông game thủ Việt, nhưng cách đây 20 năm đây là từng là một trong những nền tảng cung cấp các dịch vụ online cho mọi game thủ trên thế giới. Có những lúc khi nói tới việc “chơi cùng nhau trên mạng” là chúng ta nói tới Gamespy, vào thời điểm cực thịnh nó đã hỗ trợ tới hơn 800 tựa game khác nhau, cho tới khi đóng cửa đầy nuối tiếc vào năm 2014.

PC/CONSOLE

Vào những năm trước thập niên 2000, khái niệm “chơi mạng” là một thứ gì đó gần như chưa xuất hiện tại Việt Nam khi hầu hết game thủ hồi đó đều là cắm dây LAN để chiến nhau ngay tại chỗ. Kể cả trên thế giới thì ngày đó chuyện này cũng vô cùng phiền phức, chưa nói tới vấn đề đường truyền thì không phải nhà phát hành nào cũng đủ khả năng để có thể mở ra một máy chủ mạnh, đủ khả năng để đón tiếp hàng trăm thậm chí hàng ngàn người cùng online một lúc.

Một trong những cái tên nổi tiếng nhất từng xuất hiện – Quake (ra mắt trong năm 1996) là một trong những game 3D FPS đầu tiên cho phép mọi người đấu cùng nhau thông qua internet, nhưng không phải game thủ nào cũng có thể tiếp cận việc này, khi mà bạn phải biết địa chỉ IP của các server để kết nối vào. Vào cái thời đồ đá khi mà việc liên lạc còn khó khăn, những thông tin này chỉ hầu hết đi theo dạng người này truyền tai người kia hoặc tập hợp tại một diễn đàn nhỏ lẻ nào đó.

Để giải quyết vấn đề này, một nhóm gồm 3 cựu lập trình viên tại Spy Software là Joe Powell, Tim Cook và Jack Matthews đã tạo ra một thứ gọi là QSpy, với tác dụng thu thập, liệt kê và tạo ra danh sách những server Quake hiện có trên mạng. Đội ngũ phát triển Qsky sau đó về dưới trướng của Mark Surfas (người sáng lập ra PlanetQuake – trang web tin tức, mod lớn nhất của Quake). Qsky chính thức đổi tên thành QuakeSpy, nó phổ biến tới mức được đưa cả vào trong bản cập nhật chính thức QuakeWorld – cho thấy sự công nhận của chính id Software cho nỗ lực vì cộng đồng của họ.

Vào năm 1997 với sự ra mắt của một tựa game dựa trên Engine Quake là Hexen II, QuakeSpy đã tích hợp nó luôn vào danh sách hỗ trợ của mình. Nhận ra tiềm năng của một hệ thống hỗ trợ cho game thủ có thể kết nối cùng nhau, Mark Surfas lập ra công ty GameSpy Industries, chính thức bắt đầu trở thành một trong những công ty cung cấp nền tảng kết nối cho các game thủ trên toàn thế giới.

Liên tiếp trong vài năm sau đó, GameSpy nhận được những khoản đầu tư hàng chục triệu USD từ các doanh nhân, nhà đầu tư Hollywood và những triệu phú trên sàn chứng khoán. GameSpy tiếp tục mở rộng hướng phát triển của mình với các trang web tin tức, tổng hợp mod, download game và cả phát triển những nền tảng hỗ trợ online cho các ông lớn như Sony (Playstation 2) và Microsoft (Xbox).

GameSpy bắt đầu trở thành nền tảng tổng hợp và tích hợp hàng trăm tựa game khác nhau, trong đó những cái tên như seri Battlefield, Borderlands, Civilization, Halo hay cả Crysis… nó gắn liền với cả một thế hệ các game thủ trong thập niên 2000, các nhà phát triển lớn liên tục tìm tới GameSpy để tìm kiếm hỗ trợ. Một nền tảng cho phép mọi game thủ có thể tự tìm và kết nối cùng những người chơi khác trên internet, biến nó thành thứ không thể thay thế trong một thời gian dài.

Không những vậy GameSpy còn phát triển cả một phần mềm voice-chat cho riêng mình có tên là Roger Wilco, cạnh tranh với Ventrilo và Teamspeak. GameSpy còn tích hợp hỗ trợ cho cả các máy chơi game cầm tay như PlayStation Portable, Nintendo DS và Wii, những bộ công cụ phát triển nền tảng kết nối online của GameSpy nổi tiếng vượt trội hơn cả các ông lớn thời đó. Tới năm 2004, GameSpy về dưới trướng của IGN, trở thành một trong những mắt xích của mạng lưới này.

Tuy vậy theo thời gian khi mặt bằng hạ tầng mạng của thế giới ngày càng tốt lên, cũng như các nhà phát triển đã bắt đầu tạo được những server ổn định cho riêng họ thì những nền tảng như GameSpy dần dần trở nên không hợp thời. Bắt đầu từ những năm 2008 trở đi, số lượng các tựa game mới được thêm vào ngày càng ít đi và có dấu hiệu sụt giảm theo chiều thẳng đứng.

Vào năm 2012, GameSpy Industries (công ty mẹ của GameSpy) được Glu Mobile mua lại từ tay IGN, sự sụp đổ bắt đầu xuất hiện vào năm 2012 khi GameSpy đột ngột không hỗ trợ hàng loạt game như: Star Wars: Battlefront, Sniper Elite, Microsoft Flight Simulator X, Saints Row 2 và Neverwinter Nights…

Điều đáng nói là GameSpy hoàn toàn không có một thông báo hay cảnh báo nào trước về việc này, không những nhiều game thủ mà ngay cả những nhà phát hành cũng bị bất ngờ không hiểu lý do tại sao. Nó làm bùng lên một cơn bão phẫn nộ dữ dội trong cộng đồng, vì rất nhiều tựa game dựa hoàn toàn vào nền tảng hỗ trợ của GameSpy để hoạt động, nó đã khiến rất nhiều ông lớn thiệt hại hàng đống tiền mà không hề báo trước.

Mọi việc dần kết thúc vào tháng 4/2014 khi Glu thông báo họ sẽ shutdown toàn bộ các server của GameSpy, với lý do để các lập trình viên có thể tập trung vào các dự án khác của hãng. Tất cả những tựa game lấy GameSpy làm nền tảng hỗ trợ sẽ không thể tiếp tục kết nối cũng như tiếp tục hoạt động nữa, đây là điều thực sự đáng tiếc cho rất nhiều game thủ. Trong khi hầu hết nhà phát hành đã bắt đầu lo liệu việc này từ trước, thì một số ông lớn như Nintendo hay EA đành phải chấp nhập buông bỏ phần chơi online của rất nhiều tựa game bị ảnh hưởng, một phần vì chúng nằm trên nền tảng GameSpy từ đầu hoặc đã quá cũ kỹ.

Vậy là sau hơn 2 thập kỷ xuất hiện và phát triển, GameSpy đã từng có một thời kì chói sáng rực rỡ khi nó vượt trên tất cả trở thành một nền tảng kết nối cho tất cả game thủ trên thế giới. Tất nhiên cuộc vui nào rồi cũng có lúc tàn, tuy vậy GameSpy vẫn là một kí ức đẹp cho bất kỳ ai đã từng trải nghiệm nó.