Phụ Lục
Cái tên Rockstar Games được đặt tương đối khéo léo, được ví như ngôi sao sáng trong ngành công nghiệp game. Và thực tế đúng là vậy, Rockstar là một trong những hãng game nổi tiếng và thành công nhất, với các thương hiệu nổi tiếng toàn cầu như: Manhunt, Grand Theft Auto, Bully, Red Dead Redemption… Các trò chơi của họ gắn liền với thế giới mở rộng lớn, các hoạt động nhiệm vụ phụ, tuyến nhiệm vụ chính đa dạng, khiến người chơi chìm đắm hoàn toàn vào thế giới game.
Tuy nhiên, một tựa game hay không có nghĩa là nhà phát triển đó hoàn hảo. Các trò chơi chỉ là công đoạn sau cùng của một hãng, còn trước đó và trong nội bộ các công ty luôn tồn tại những mặt tối mà ban lãnh đạo không bao giờ muốn để lộ ra ngoài. Rockstar cũng không phải ngoại lệ.
Trong môi trường các công ty game, văn hóa đối xử giữa các giới tính nam và nữ là điều tương đối nhạy cảm. Ngoài mặt có thể họ sẽ tuyên bố những điều tốt đẹp về bình đẳng, nhưng bên trong luôn có mặt tối mà không phải ai cũng biết. Theo Hiệp hội các nhà phát triển game quốc tế, có khoảng 23% các nhà phát triển là nữ giới, và con số này có thể tăng dần theo thời gian. Tuy nhiên, không phải studio nào cũng trả lương cho nam và nữ ngang nhau, Rockstar ở Anh Quốc là một trường hợp như vậy.
Theo tính toán tại Anh, mức lương trung bình giữa 2 giới tính chênh lệch khoảng 18,4%, nhưng ít nhất chỉ số này không cao như trong công ty Rockstar North tại quốc gia này. Báo cáo cho thấy trong năm 2018, mức lương trung bình mỗi giờ tại Rockstar ở Anh cho nữ giới thấp hơn tới 64% so với các nhân viên nam.
Kể từ khi các số liệu này công khai, Rockstar đã hứa sẽ cố gắng thu hẹp khoảng cách lại, có nhiều hỗ trợ bình đẳng giới hơn, cố gắng khuyến khích nữ giới cống hiến và phát triển nhiều hơn cho ngành công nghiệp game.
Có một thời điểm, Rockstar được dẫn dắt bởi anh em nhà Houser và Leslie Benzies. Thành công của GTA chắc chắn không thể không nhắc tới tài năng của Leslie Benzies. Tuy nhiên lúc này mọi chuyện lại khá giống với “Trò chơi Vương Quyền”, Benzies bị Sam và Dan Houser lật đổ. Đó là thời điểm sau khi Grand Theft Auto V được phát hành. Email công ty của Benzies bị khóa, chiếc Blackberry do Rockstar cung cấp cũng bị vô hiệu hóa từ xa và cơ sở dữ liệu của Benzies bị xóa khi anh cố gắng đi vào các văn phòng của studio.
Nguyên nhân là bởi Benzies đã đòi tiền bản quyền lên tới 150 triệu USD. Rockstar cho rằng anh ta đã quá tham lam sau khi nhìn thấy GTA V trở thành trò chơi bán chạy bậc nhất trong lịch sử và dường như thấy Benzies muốn “nhảy lên đầu mình ngồi”. Dĩ nhiên là Sam và Dan Houser không thể chấp nhận yêu cầu này.
Còn Benzies bức xúc nói mình đã bị lừa tiền bản quyền và tố ngược lại Rockstar đang có dấu hiệu xâm hại tình dục với các nhân viên trong công ty và vi phạm các tiêu chuẩn của môi trường công sở. Sau đó, ông đã kiện lên Tòa án tối cao New York. Nhưng phán quyết cuối cùng cho rằng không có điều lệ nào trong hợp đồng ghi là Benzies có quyền đòi tiền bản quyền ngang Sam và Dan Houser cả.
Chúng ta không còn lạ lẫm gì với yếu tố bạo lực, máu me trong video game. Tuy nhiên, mức độ bạo lực trong Manhunt ở cái tầm khác hẳn những trò chơi cùng thể loại khác. Thậm chí trò chơi này còn có tác động mạnh mẽ tới chính những người làm ra nó. Hầu hết những người tham gia vào quá trình phát triển Manhunt đều cảm thấy “ghê tay”. Dường như họ luôn tự đặt câu hỏi: Liệu có đúng không khi làm ra một tựa game như vậy?
Vào năm 2007, một thành viên cũ của nhóm phát triển, Jeff Williams, đã viết blog với tiêu đề “Manhunt made us feel icky” (Manhunt khiến chúng tôi thấy khó chịu). Ông hoàn toàn không ủng hộ việc làm ra tựa game này, và cho biết Manhunt bạo lực tới nỗi không có cách nào có thể hợp lý hóa nó. Ông cùng những người phát triển đã phải vượt qua giới hạn chịu đựng của bản thân. Gần như đã có một cuộc nổi loạn trong nội bộ về việc phản đối làm ra Manhunt. Tuy nhiên, đây là dự án “con cưng” của Rockstar nên ban lãnh đạo chẳng thèm đoái hoài gì tới những ý kiến phản đối.
Việc Rockstar nổi loạn vì trò chơi này cũng là điều dễ hiểu. Series Grand Theft Auto ít ra còn cho người chơi lựa chọn giữa các hành động đạo đức hay vô đạo đức. Còn Manhunt, đó đơn giản chỉ là những gì tồi tệ nhất trong bản chất của một con người mà thôi.
Một vấn đề từ lâu mà người hâm mộ muốn rất muốn Rockstar giải quyết, đó là việc bất bình đẳng giới, kể cả trong các trò chơi. Người hâm mộ có thể dễ nhận ra là hình tượng nữ giới trong các sản phẩm của Rockstar dường như không bao giờ là nhân vật chính có thể điều khiển được, mà chỉ là những NPC hoạt động theo lập trình. Series Grand Theft Auto lại cho phép game thủ có thể tự do làm điều mình muốn, kể cả bạo lực hay chọc phá, quấy rối người khác. Do đó, nhiều người cho rằng Rockstar đang làm giảm giá trị hình tượng phái nữ.
Trang Change.org đã thu thập được khoảng hơn 48 nghìn chữ ký cho một bản kiến nghị kêu gọi các nhà bán lẻ gỡ tựa game GTA V xuống với lý do “những trò chơi như thế này đang tạo ra một thế hệ các nam thanh niên có thói quen bạo hành phụ nữ”. Cuối cùng, chỉ có cửa hàng Target và K-Mart ở Úc đã gỡ bỏ trò chơi khỏi kệ của họ.
Chủ tịch của Take Two – công ty mẹ của Rockstar, ông Karl Slatoff nói rằng đây là hành động vi phạm quyền tự do ngôn luận một cách vô lý. Ông tuyên bố: “Nếu bạn không thích nó và nó khiến bạn khó chịu, tốt nhất là bạn đừng mua nó”. Điều này bị nhiều người đánh giá là sự vô trách nhiệm của công ty. Cho tới nay, nhiều người vẫn kêu gọi và mong muốn Rockstar sẽ thêm vào một nhân vật nữ chính có thể điều khiển được, theo đó là hạn chế một loạt các hành động bạo lực nhắm tới chị em phụ nữ trong Grand Theft Auto VI.
Vào năm 2010, một bức thư từ những người vợ của nhân viên trong Rockstar San Diego, đã được gửi tới ban lãnh đạo. Trong thư, những người vợ nhấn mạnh tới điều kiện làm việc quá khắc nghiệt ở Rockstar, cũng như việc coi thường cảm giác của các nhân viên. Thậm chí, nhiều người đã được chẩn đoán là có các triệu chứng phiền muộn, dễ dẫn tới trầm cảm nhưng cũng không được ban lãnh đạo quan tâm. Trong quá trình phát triển Red Dead Redemption phần đầu tiên, các nhân viên được yêu cầu làm việc 12 tiếng một ngày, 6 ngày một tuần cùng với đó là phúc lợi bị cắt giảm.
Đáng nói hơn, Rockstar cho rằng việc làm cho công ty phải được coi là một lối sống chứ không phải công việc đơn thuần. Các nhân viên cũ đã chia sẻ rằng việc có gia đình bên ngoài công ty bị coi là một trở ngại. Khi những lời chia sẻ này được công khai, Hiệp hội các nhà phát triển trò chơi quốc tế đã đưa ra ý kiến của mình. Họ cho rằng việc bắt nhân viên làm thêm giờ, bóc lột sẽ chỉ gây hại không chỉ cho nhà phát triển game mà còn cho chính sản phẩm họ làm ra, rộng hơn là ảnh hưởng tới toàn bộ ngành công nghiệp trò chơi.
Phản ứng của Rockstar với chuyện này là họ…rất buồn, rằng không có công ty nào là hoàn hảo, rằng người hâm mộ không phải lo lắng về những lời buộc tội dành cho họ. Đại diện của công ty lên tiếng:
“Không có doanh nghiệp nào hoàn hảo cả, Rockstar Games là một tập thể gắn kết gồm khoảng hơn 900 chuyên gia tài năng và luôn có động lực cống hiến. Nhiều người trong số họ đã gắn bó với công ty trong một thời gian dài.”
“Chúng tôi rất buồn nếu bất kỳ thành viên cũ của bất cứ studio nào trên thế giới không tìm được điều thú vị khi làm việc cho Rockstar. Chúng tôi chúc họ giữ mãi được ngọn lửa sáng tạo và tìm được môi trường phù hợp hơn với họ.”
Tags:
