Phụ Lục
Tay cầm (Controller) và Bàn phím - chuột là 2 thứ được game thủ chọn để chơi game nhiều nhất hiện nay, nó đại diện cho cuộc chiến giữa dân console và PC Master Race. Ngoài ra có rất nhiều loại khác được biến thể như Guitar, hay thiết bị chơi game VR, v...v… Cũng giống như cuộc chiến giữa PC và Console, cộng đồng game thủ cũng tranh cãi rất nảy lửa về việc Tay cầm trên console hay Phím Chuột trên PC chơi game sướng hơn.
Tôi sẽ phân tích kỹ hơn về những ưu điểm và hạn chế trong các thể loại game được ưa chuộng nhất. Bạn đọc nhờ vậy có được cái nhìn tốt nhất trước khi lựa chọn cho mình phong cách chơi game bằng Phím chuột hoặc Tay cầm.
Lợi thế mà Phím và Chuột đem lại chính là sự phản xạ nhanh chóng cũng như kịp thời trong các trò chơi bắn súng FPS. Khi gặp một tình huống đầy bất ngờ, các dây thần kinh sẽ truyền tín hiệu từ não bộ xuống tay của bạn, và khi bạn dành riêng một cánh tay cho việc sử dụng chuột sẽ nhận được các tín hiệu từ não bộ nhanh hơn, thao tác chính xác hơn. Điều này đã được kiểm chứng thông qua các game như Call of Duty, Battlefield, người chơi sẽ có thể thực hiện được "cú vảy thần thánh" bằng sniper tốt hơn khi sử dụng Phím Chuột.
Còn với Tay cầm, với thiết kế nhỏ gọn, dễ cầm nắm, game thủ hoàn toàn có thể chơi game một cách thoải mái bằng mọi tư thế như ngồi, đứng hoặc nằm. Mặc dù các game trên console không được thiết kế các góc camera quay được nhanh như PC nên rất khó để game thủ tạo ra được những cú vảy thần thánh. Bên cạnh đó, người chơi phải mất một khoảng thời gian mới có thể thành thạo thao tác ngắm, bắn, chạy nhanh, hoặc thay đạn trên Tay cầm.
Tuy nhiên, việc ngắm bắn hiện nay đã được cải thiện bằng chế độ auto aim, giúp game thủ có thể trải nghiệm các game bắn súng được tốt hơn. Nhưng chế độ này sẽ chỉ có ở phần chơi đơn chứ không hỗ trợ trong mục chơi mạng. Nhìn chung, nếu thiên về game bắn súng FPS, tôi vẫn sẽ khuyên game thủ nên lựa chọn Phím Chuột thay vì Tay cầm.
Ngoài bắn súng FPS ra, chiếc Tay cầm còn được biết thêm 1 khuyết điểm nữa đó là khi chơi chiến thuật RTS. Bằng chứng đầu tiên dễ thấy nhất chính là bạn gẩn như không thấy một tựa game RTS hiện đại nào xuất hiện trên console. Đó chính là điểm yếu xuất phát từ yêu cầu điều khiển đặc thù của RTS hiện đại. Với những game như Địa Chỉ Đỏ (KKnD2: Krossfire), Báo Động Đỏ (Red Alert) ngày xưa bạn vẫn có thể chơi trên PlayStation 1 bằng Tay cầm thô sơ của thời đó, tuy nhiên khi thể loại này phát triển lên cao hơn thì console hụt hơi không đáp ứng nổi đặc tính điều khiển.
Ưu thế của chiếc bàn phím chuẩn có đến hơn 100 nút so với chiếc Tay cầm chỉ chưa tới 20 nút, rõ ràng sẽ có rất nhiều phím chức năng cũng như phím gán macro yêu cầu số lượng nút cao. Chỉ riêng việc gán các đội lính vào các số để gọi nhanh đã thấy bàn phím lợi thế hơn nhiều. Chưa kể các thao tác macro cực nhanh mà dân RTS gọi là chỉ số APM (Actions per minute đo số thao tác bàn phím mà 1 game thủ thực hiện trong 1 phút). Khi quan sát 1 game thủ RTS chuyên nghiệp như StarCraft bấm bàn phím lúc thi đấu bạn sẽ hiểu điều này. Controller không bao giờ đáp ứng nổi bài toán quá khó đó.
Nhưng đến thời nay, các hình thức chiến thuật khác lên ngôi và RTS đang lụi tàn thì điều này không quá ảnh hưởng đến cuộc so găng giữa Tay cầm và bàn phím - chuột như khi nói về FPS.
Với thể loại game RPG hay Phiêu lưu hành động, sử dụng Tay cầm sẽ có đôi chút nhỉnh hơn so với việc sử dụng Bàn phím. Với thể loại RPG, người chơi đôi lúc sẽ phải điều chỉnh lại một số nút như vào hòm đồ, các skill đặc biệt hay chuyển đổi vũ khí,... để sao cho phù hợp với khoảng cách mà các ngón tay có thể với tới. Nhưng một số trò chơi sẽ yêu cầu có nhiều phím hỗ trợ nên đôi lúc việc với tay tới để nhấn sẽ khó khăn hơn, thậm chí nó có thể sẽ khiến bạn bị mất đi cảm giác nhấn phím quen thuộc.
Còn với Tay cầm, các nhà thiết kế đã bỏ ra bao nhiêu công sức để nghiên cứu hành vi người dùng nên các phím bấm đã được bố trí sao cho thuận tiện nhất với tất cả mọi người. Vậy nên, việc nhấn tất cả các phím đều vô cùng dễ dàng. Game thủ sẽ không còn sợ việc mình bị mất combo đánh giữa chừng chỉ vì ngón tay nhấn nhầm các phím chức năng hoặc skill đặc biệt.
Còn với thể loại game phiêu lưu hành động, một điểm rất hay của Tay cầm đó là bạn có thể điều khiển tốc độ di chuyển của nhân vật chính bằng cách gạt nhẹ hoặc mạnh cần analog. Yếu tố này tuy không ảnh hưởng tới tổng thể trò chơi nhưng nó sẽ đem lại cảm giác liền mạch trong những trường đoạn đi cùng các NPC. Còn Bàn Phím chỉ có duy nhất 2 mức là đi bộ và chạy nhanh, đôi khi tốc độ đi bộ của nhân vật chính khi chơi còn nhanh hơn NPC đang chạy.
Với thể loại game này, bạn lựa chọn Phím Chuột hay Tay cầm vẫn đều có thể chơi được dễ dàng mà không cần phải có thời gian làm quen.
Với thể loại game đối kháng, tôi khuyên game thủ nên trải nghiệm bằng tay cầm. Vì thực sự, chơi game đối kháng bằng bàn phím sẽ tạo ra rất nhiều hạn chế, kể cả khi bạn có nhớ toàn bộ phím cũng không thể có được trải nghiệm thể loại này tốt như khi chơi bằng Tay cầm.
Đối kháng là thể loại game yêu cầu người chơi phải kết hợp nhuần nhuyễn các phím tạo nên những đòn thế combo độc đáo và đẹp mắt. Điều này rất khó để thực hiện được trên bàn phím. Các bản port game đối kháng trên PC thường sẽ để những phím đánh ở gần nhau nhưng rất khó để tạo ra nhiều đòn combo một cách thuận tiện nhất. Cho dù người chơi có thay đổi các phím ở vị trí nào đi chăng nữa, việc chơi game đối kháng bằng phím chuột là điều quá gây khó chịu.
Còn với tay cầm, như đã nói ở trên là những chiếc Tay cầm đã được nghiên cứu hành vi của người dùng rất kỹ lưỡng nên từng phím bấm đều được bố trí ở vị trí cực thuận lợi. Game thủ hoàn toàn có thể tạo các đòn combo đẹp mắt một cách dễ dàng. Đó còn chưa kể có những đòn thế bí mật được tạo ra từ việc kết hợp các phím bấm một cách phức tạp.
Vì vậy, bàn phim chắc chắn không thể tạo cảm giác “phê pha” khi chơi game đối kháng. Trên thực tế, các giải đấu game đối kháng như Dragon Ball FighterZ hay Street Fighter trên thế giới đều sử dụng Tay cầm hoặc bộ tay cầm chuyên dụng (fight stick) cho game đối kháng chứ không ai sử dụng bàn phím cả. Tất nhiên fight stick là thích hợp nhất cho game đối kháng rồi mới đến Tay cầm.
Dù là bàn phím, chuột hay tay cầm, các nhà phát triển đã phải nghiên cứu rất kỹ hành vi người dùng trong một thời gian dài mới có thể tạo ra được sản phẩm bán ngoài thị trường. Ngành công nghiệp trò chơi rất đa dạng với thể loại và gameplay khác nhau. Các hãng game cũng không thể đảm bảo được một trăm phần trăm rằng một trò chơi có thể chơi tốt ở tất cả các nền tảng.
Mỗi hệ máy đều có ưu nhược điểm riêng biệt. Sẽ có trò chơi mà PC chơi sướng hơn và có game PS4 hay Xbox One đem lại trải nghiệm “phê pha” hơn. Vì vậy, hệ máy nào chơi phê hơn phụ thuộc vào thói quen của game thủ cùng với thể loại game họ chơi. Lựa chọn cho mình một nền tảng quen thuộc đều nằm ở quyết định của chính người dùng.