Phụ Lục
Ở thời điểm hiện tại, game mobile có lẽ đang ở thời điểm cực thịnh. Người dùng có thể dễ dàng nhận ra rất nhiều công nghệ mới được áp dụng cho smartphone nhằm mục đích phục vụ cho game thủ. Nền tảng smartphone giờ đây có trải nghiệm cầm nắm không thua gì một chiếc handheld, hay có hỗ trợ để cắm phím chuột vào không khác gì một chiếc máy tính.
Tuy nhiên, trước khi App Store, Google Play ra đời, hay thậm chí trước cả khi điện thoại cảm ứng hay các thiết bị hỗ trợ smartphone được phát minh ra, thị trường game mobile cũng đã có rất nhiều những sự chuyển mình đầy thú vị.
Hãy cùng Mọt tôi tìm hiểu sự phát triển của ngành game mobile trước khi bị thống trị bởi Apple và Google. Khoảng thời gian từ năm 1994 cho tới 2012 đã chứng kiến biết bao lần thịnh – suy của thị trường game di động.
Mặc dù nhiều người cho rằng khởi nguyên của game mobile bắt đầu từ năm 1997, khi trò chơi Snake (Rắn săn mồi) được Nokia đưa lên các dòng điện thoại của mình. Nhưng thực tế, trò chơi di động đầu tiên phải kể tới Tetris (Xếp hình), được ra mắt trên Hagenuk MT-2000 vào năm 1994, một chiếc điện thoại được thiết kế và sản xuất bởi Tập đoàn Hagenuk tại Đan Mạch. Vào thời điểm đó, Tetris đã có 10 năm tuổi và chinh phục hầu hết các game thủ trên khắp thế giới. Cho tới hiện tại, Tetris vẫn còn rất được đông đảo game thủ ưa thích.
Cùng với Tetris, Snake của Nokia đã tạo nên những tuyệt tác đầu tiên của game mobile. Trò chơi Rắn săn mồi được thiết kế đơn giản với chỉ vài ô pixel xanh lá cây di chuyển trên một màn hình pixel màu đen, nhưng nó cũng đã hớp hồn hàng triệu người dùng điện thoại lúc bấy giờ.
Tuy nhiên, WAP xuất hiện và đã thay đổi toàn bộ quá trình phát triển game mobile.
WAP (viết tắt của Wireless Application Protocol), hay còn gọi là Giao thức không dây. Nói một cách đơn giản thì WAP cung cấp cho những chiếc điện thoại nguyên thủy một giao thức kết nối với các web trên toàn thế giới. Vào thời điểm đó, WAP đã mang lại rất nhiều cơ hội chơi multiplayer trên nền tảng di động. Đáng buồn thay là giao thức này lại bị giới hạn bởi những trò chơi theo lượt, với những game có nhịp độ cao, game thủ chỉ có thể chơi qua kết nối hồng ngoại.
Tuy nhiên, sự xuất hiện của WAP giúp cho người dùng có thể download các game về điện thoại của mình. Chúng ta có thể gọi Tetris và Snake là thế hệ đầu tiên của game mobile, WAP chính là thế hệ thứ 2. Và ngành công nghiệp trò chơi di động bắt đầu từ đây. WAP đã tạo ra hệ sinh thái cơ bản nhất, cho phép các nhà phát triển tạo ra trò chơi và bán chúng qua mạng cho những người sử dụng điện thoại di động.
Kể từ sau khi WAP ra đời, đây là khoảng thời gian chứng kiến sự xuất hiện của những nhà phát triển và hãng phát hành game mobile. JAMDAT Mobile (sau đó đã bị EA mua lại) và Ludigames là những hãng đi tiên phong trong việc mở ra một ngành công nghiệp trò chơi di động.
Mùa hè năm 2001, chúng ta đã thấy những ví dụ đầu tiên về sự thống trị nền tảng game mobile. Tại hội nghị JavaOne ở San Francisco, một số công ty bao gồm Digital Bridges và Sega đã có màn trình diễn các trò chơi trên chiếc điện thoại Motorola nguyên mẫu. Trò chơi khiến mọi người phấn khích thực sự chính là Sonic, được chạy trên J2ME. Đây chính là điều mà WAP đã bó tay, những game hành động có nhịp độ nhanh.
Vào năm 2002, những chiếc điện thoại hỗ trợ Java đầu tiên xuất hiện, như Nokia 3410 và Siemens M50. Gameloft cho rằng đây là một bước tiến lớn cho các nhà phát triển game, ngôn ngữ lập trình Java có thể giúp họ tạo ra vô vàn những trò chơi mới. Tuy nhiên, cả Nokia 3410 hay Siemens M50 chỉ hỗ trợ màn hình có màu sắc và độ phân giải kém.
WAP đã được cải thiện nhanh chóng khi những chiếc điện thoại màn hình màu đầu tiên được tiết lộ. Những trò chơi trên WAP đã bắt đầu có những kịch bản đơn giản nhưng rõ ràng, chúng hấp dẫn hơn hẳn so với các trò chơi JAVA khi đó vẫn còn đang chỉ hỗ trợ đơn sắc cùng một lối chơi nhanh – gọn – lẹ, nhưng thiếu đi câu chuyện đi kèm.
Năm 2003, điện thoại màn hình màu trở nên phổ biến hơn. Tuy nhiên, để nói về bước tiến lớn hơn nữa của ngành công nghiệp game mobile thời điểm này, chúng ta phải kể tới việc Nokia ra mắt chiếc điện thoại N-Gage. Đây là chiếc điện thoại sở hữu màn hình màu, cùng các phím bấm được bố trí giống như một máy chơi game thực thụ. Bên cạnh đó là hệ điều hành Symbian mạnh mẽ.
Nói không ngoa khi bấy giờ, nhiều người hâm mộ cho rằng N-Gage của Nokia báo trước một thời đại mới, nơi mà các trò chơi di động sẽ được phát triển trên một loạt các thiết bị mạnh mẽ hơn các sản phẩm của Nintendo.
Nhưng đáng buồn là chiếc N-Gage lại gặp phải những đối thủ quá mạnh. Cũng trong năm 2003, tại sân khấu sự kiện E3, Sony đã giới thiệu chiếc máy PSP. Ngoài ra, N-Gage được sinh ra trong giai đoạn các công ty game mobile vẫn đang cố gắng khám phá giới hạn của thị trường. Thiết bị của Nokia nhanh chóng bị biến thành một thí nghiệm thất bại chỉ 2 năm sau đó. Dù thất bại, N-Gage vẫn là một điểm sáng trong thời điểm này.
Vào năm 2005, ngành công nghiệp trò chơi đã có trị giá 2,6 tỷ USD, một con số có thể chỉ bằng một phần nhỏ so với hiện nay, nhưng lại là một giá trị ấn tượng với toàn thế giới khi đó. Và trở ngại lớn nhất của ngành game lúc này chính là việc phân phối các sản phẩm. Cửa hàng game kỹ thuật số được điều hành bởi rất nhiều các bên khác nhau, dẫn tới việc thị trường game mobile phân bổ không đồng đều.
Tuy nhiên, tất cả đã lại một lần nữa thay đổi.
Có lẽ bạn đọc vẫn chưa quên một trong những sự kiện quan trọng nhất của thế giới, đó là iPhone thế hệ đầu tiên được ra mắt vào năm 2007. Chiếc điện thoại sở hữu màn hình cảm ứng 3,5 inch đã mở ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới cho game mobile. Nó giúp cho các trò chơi di động lúc này có đồ họa đẹp hơn, sắc nét hơn.
Một năm sau đó (2008) thì App Store - một nền tảng phân phối kỹ thuật số lớn đầu tiên - được Apple ra mắt cung cấp phần mềm cho các sản phẩm hoạt động với hệ điều hành iOS. App Store đã định hình lại việc phân phối các game digital trên điện thoại. Không giống với các nền tảng khác, App Store có hệ thống xếp hạng theo độ tuổi, người dùng không thể mua hàng có mức độ xếp hạng cao hơn tuổi của mình.
Một sự kiện nữa cũng được ghi nhớ trong giai đoạn sau khi iPhone và App Store ra mắt, đó chính là trò chơi Angry Birds vào năm 2009. Các nhà phê bình đã đánh giá Angry Birds là một trong những thành công lớn nhất mà lịch sử game mobile từng được chứng kiến. Đây là một trong những trò chơi miễn phí được tải xuống nhiều nhất mọi thời đại. Cùng với đó là hàng loạt các bản Spin-off, những sản phẩm ăn theo từ game cho tới điện ảnh của Angry Birds được ra đời. Cho tới ngày nay, sức hút của “những chú chim điên” vẫn chưa hề thuyên giảm.
Và khoảng thời gian từ năm 2007 cho tới 2011 cũng là thời điểm mà người dùng điện thoại chào đón 2 hệ điều hành mới đó là Android và iPhone OS (đã được đổi tên thành iOS kể từ phiên bản iOS 4, phát hành vào năm 2010).
Một trong những đối thủ cạnh tranh lớn nhất của App Store chính là Google Play, một nền tảng phân phối game trên hệ điều hành Android, được ra mắt chính thức vào năm 2012. Có thể nói, Google Play có ảnh hưởng rất lớn tới cách người dùng di động tìm và download các game mobile hay ứng dụng.
Một năm sau đó, năm 2013, Google ra mắt dịch vụ trò chơi trực tuyến Google Play Games. Dịch vụ này cung cấp các tính năng cho phép người dùng chơi Multiplayer với những game thủ khác trên toàn thế giới. Nó bao gồm cả bảng xếp hạng công khai, lưu trữ cloud hay có hẳn một bộ công cụ phát triển phần mềm cho những ai có sở thích chuyên sâu hơn về điện thoại cũng như game mobile.
Để tới được ngày hôm nay, thị trường game mobile đã phải trải qua biết bao lần chuyển mình. Hàng loạt những công nghệ cũ, những hệ điều hành lỗi thời phải nhường chỗ cho những điều mới mẻ hơn. WAP, N-Gage, Snake hay Tetris sẽ còn sống mãi với những ai sinh ra và lớn lên trong thời kỳ đó.
Ngày nay, smartphone đã có những công nghệ vượt bậc hơn như thực tế ảo, hỗ trợ OTG, chơi game cloud, tản nhiệt chuyên dụng,... Đó là những thành quả cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của con người trong việc khám phá và phá vỡ giới hạn của công nghệ.
Trong tương lai, smartphone sẽ còn đạt tới cảnh giới nào nữa thì vẫn chưa thể nói trước. Nhưng có thể thấy được rằng, chúng ta đang ngày một gần hơn trong việc thống nhất nền tảng di động và các nền tảng khác trong thị trường game nói riêng và công nghệ nói chung.
Tags:
