Phụ Lục

• Hệ sinh thái sẵn có

Tổng quan

LUNA hay LUNA coin là đồng tiền Coin điện tử được phát triển bởi Terraform Labs vào năm 2018. Giống như các đồng tiền điện tử khác, LUNA coin cũng hoạt động trên mạng blockchain có tên gọi là Terra.

LUNA coin hay nói chính xác hơn phải là LUNA token. Đây là mã thông báo bản địa của mỗi khối blockchain Terra. Nói cách khác, loại token này giống như một loại tài sản thế chấp cho cho các loại coin bình ổn giá phát hành trên chính giao thức của Terra. Có nghĩa LUNA token sẽ được phát hành hoặc đốt dựa theo tính toán nhu cầu sử dụng Stablecoin từ thực tế.

Dựa trên cơ chế này, Luna coin trên thị trường phải luôn duy trì sự ổn định. Cho dù đó là phát hành hay đốt coin, sẽ có một khoản phí phát sinh. Chủ sở hữu token Luna sẽ nhận được một phần phí được tạo ra này.

Nhắc tới Lunacoin có thể kể tới rất nhiều điểm nổi bật và đó cũng là những lý do khiến đồng tiền ảo này đang ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm:

Hệ sinh thái sẵn có

Đặc điểm nổi bật đầu tiên của dự án này là có một hệ sinh thái sẵn có. Để xét đến giá trị và độ vững mạnh của một Blockchain người ta dựa vào các đặc điểm như công nghệ đột phá và đặc biệt là hệ sinh thái. Nếu có một hệ sinh thái tốt, vững mạnh mới đảm bảo được giá trị của đồng tiền số và khả năng thanh khoản trao đổi mua bán từ tiền mặt vào sàn giao dịch.

Terra được chống lưng bởi công ty Ticket Monster nổi tiếng tại Hàn Quốc về thương mại điện tử giá trị lên tới hàng tỷ USD. Như vậy có thể thấy Terra về cơ bản đã có sẵn một hệ sinh thái ổn định, tiềm năng khi ngay từ khi bắt đầu hình thành.

Hệ sinh thái sẵn có

Sự ổn định giá là một trong những đặc điểm cơ bản làm nên sự khác biệt của Terra. Như đã biết Terra có một quỹ dự trữ từ token LUNA có nguồn gốc từ các chi phí giao dịch và sử dụng nguồn quỹ này để tạo ra sự bình ổn giá. Ngoài ra nó ổn định giá bằng những thay đổi về nguồn cung tiền tệ, dùng LUNA token ký hợp đồng.

Hệ sinh thái sẵn có

Mô hình Maker Dao người tham gia sẽ có một tài khoản Vault để quản lý vị thế nợ, khi Vault giảm xuống một tỷ lệ nhất định để đảm bảo được sự ổn định giá tài sản trong Vault sẽ được thanh lý để hoàn trả nợ.

Nhưng tại Terra sẽ không xảy ra tình trạng đó do có cách tiếp cận hoàn toàn khác là chủ sở hữu tài sản đặt các token của họ trong giỏ dự trữ ổn định và có thể kiếm được các khoản phí giao dịch từ chính nó.

Hệ sinh thái sẵn có

Trong thế giới tiền điện tử có thể thấy các chi phí trong mỗi lần giao dịch là không hề nhỏ có những loại tiền giao dịch trên 10 USD gây khó khăn cho các giao dịch nhỏ. Khắc phục yếu điểm này từ các stablecoin khác tại Terra các giao dịch chi phí gần như bằng 0.

Hệ sinh thái sẵn có

Thông thường các stablecoin được hỗ trợ bởi các công ty có thực, chúng có giá trị cao khi công ty đó ngày càng phát triển, nhưng trong trường hợp chúng phá sản đồng nghĩa với việc các đồng tiền số trở nên vô nghĩa bằng 0 và không thể giao dịch. Nhưng với Terra hoạt động dưới hình thức phi tập trung nghĩa là không cần thông qua các công ty chúng có thể vận hành một cách độc lập.

Hệ sinh thái sẵn có

Để có thể phát triển dự án đứng đằng sau nó là một thế lực có tầm cỡ để giữ vững được giá trị của các stablecoin. Trong đó không thể không nhắc đến Do Kwon (được cộng đồng Crypto VN đặt biệt danh 'thân thương' là Đỗ Quân). Và sau đây

• Daniel Shin là người có tiếng tăm và nổi tiếng trong lĩnh vực thương mại điện tử và nằm trong hội đồng quản trị của Fast Track Asia.
• Do Kwon là người từng sáng lập và điều hành Anyfi với những phát minh và sáng chế trên các mạng lưới và mạng phân tán.
• Evan Kereiakes với những kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực tài chính làm việc tại Ngân hàng Dự trữ liên bang New York cũng như trình độ, học vấn những các ngành kinh tế.

“7 ngày thay đổi lịch sử crypto” của LUNA-UST

Trước hết, hãy điểm qua một số mốc thời gian chính của những sự kiện vừa xảy ra với LUNA-UST. Về bản chất của mô hình LUNA-UST và lý do nó bị cáo buộc là “trò ponzi”

Ngày 05/05: Vài ngày trước “thảm họa”

– Mô hình LUNA-UST vẫn ổn định

– Luna Foundation Guard (LFG) mua thêm 1,5 tỷ USD Bitcoin từ Three Arrows Capital và Genesis để nâng giá trị quỹ bảo chứng UST lên gần 3,5 tỷ USD, trong đó gần 3 tỷ USD là Bitcoin

Ngày 08/05: Viên domino đầu tiên ngã xuống

– Pool UST “bị tấn công” trên Curve, BTC giảm kéo theo LUNA, dẫn đến việc UST mất ngưỡng 1 USD (de-peg) lần đầu, giảm về 0.9857 USD.

– Các quỹ hậu thuẫn cho Terra, như là Jump Crypto, thu mua lượng lớn UST để trợ giá.

– CEO Terraform Labs (công ty đứng sau LUNA và UST) trấn an cộng đồng là mọi thứ vẫn ổn.

Ngày 09/05: Tình hình tạm ổn định

– UST vẫn chưa về lại mốc 1 USD.

– LFG thông báo “xuất quỹ” 750 triệu USD Bitcoin và 750 triệu UST nhằm ổn định tỷ giá, đưa UST về lại mốc 1 USD.

Ngày 10/05: Nỗ lực cuối cùng của LFG

– UST de-peg lần 2 về 0.60 USD, LUNA sập về 26 USD.

– Luna Foundation Guard chuyển toàn bộ 1,2 tỷ USD Bitcoin còn lại lên các sàn, song không rõ là có bán để trợ giá UST hay không.

– UST sau đó phục hồi lên vùng 0.8 – 0.9 USD.

– UST được Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen lấy làm ví dụ về rủi ro stablecoin.

Sáng ngày 11/05: LUNA – UST đổ sập

– UST tiếp tục de-peg lần 3 về 0.67 USD, LUNA dump về 13 USD.

– Xuất hiện tin đồn Luna Foundation Guard đang gọi vốn từ các quỹ lớn để tiếp tục có thêm tiền cứu UST, song thỏa thuận đã đổ bể khi giá LUNA chia 2 trong vòng 12 giờ đồng hồ.

– Do Kwon trấn an cộng đồng, hứa đang vạch ra kế hoạch giải quyết.

Chiều, tối ngày 11/05: Do Kwon tuyên bố “hy sinh LUNA để cứu UST”

– UST de-peg lần 4 về 0.22 USD, giá LUNA chia 19 lần so với buổi sáng, giảm về 0.68 USD.

– CEO Do Kwon thông báo sẽ gia tăng lượng cung LUNA phát hành ra thị trường để mua vào UST, khôi phục mốc giá 1 USD.

Ngày 12/05: Nhiễu loạn thông tin

– LUNA lập đáy mới của 0.45 USD, UST tạm phục hồi lên 0.8 USD.

– Xuất hiện tin đồn LUNA và UST bị các quỹ đầu tư truyền thống “đánh sập”, các quỹ và sàn nhanh chóng phủ nhận. Cộng đồng crypto “tẩy chay” LUNA-UST.

– Xuất hiện cáo buộc Do Kwon đứng sau dự án BasisCash, một dự án stablecoin thuật toán đã thất bại vào năm 2020.

– Terra công bố kế hoạch đốt 1,3 tỷ UST nhằm kéo giá.

Ngày 13/05: LUNA-UST “vô phương cứu chữa”

– Lượng cung LUNA tăng từ 400 triệu lên 6,9 nghìn tỷ trong vòng 72 giờ, giá giảm về 0.00000112 USD.

– UST de-peg lần 5 về 0.037 USD.

– Binance hủy giao dịch spot, futures, margin và các sản phẩm có liên hệ đến LUNA/UST, chỉ chừa lại 2 cặp spot là LUNA/BUSD và UST/BUSD.

– Terra phải cho dừng blockchain 2 lần trong vòng 12 giờ đồng hồ để đảm bảo an ninh cho mạng lưới.

– Xuất hiện thông tin những nhà đầu tư bị thiệt hại đe dọa gia đình của ông Do Kwon.

– CEO Binance Changpeng Zhao (CZ) “bỏ thái độ trung lập”, chỉ trích cách Terraform Labs xử lý khủng hoảng, CEO quỹ đầu tư Three Arrows Capital “nhận lỗi” trước cộng đồng.

– Terra sau đó đã có cuộc họp với với CZ, quyết định ngừng tăng lượng cung LUNA và nối lại blockchain. Binance nối lại giao dịch LUNA/BUSD và UST/BUSD.

Ngày 14/05: Do Kwon công bố kế hoạch “hồi sinh” Terra

– CEO Do Kwon đề xuất “hard fork” blockchain Terra để đưa về trước thời điểm de-peg ngày 08/05, “đập đi xây lại” token LUNA và phân bổ cho người dùng đáp ứng các điều kiện về nắm giữ LUNA cùng UST.

– CEO Binance tuyên bố kế hoạch của Do Kwon rồi cũng thất bại.

Cuộc đập đi xây lại dự án Terra dưới hình hài “Terra 2.0”

Kkhông thể cứu chữa "đứa con cả Terra 1.0", đội ngũ phát triển đứng sau blockchain Terra là Terraform Labs đã quyết định tái triển khai một blockchain mới để thay thế.

Blockchain mới sẽ có tên chính thức vẫn là Terra (song được gọi với cái tên phổ biến hơn là Terra 2.0), có một đồng token mới là LUNA (logo cam-đỏ) với tổng cung cố định là 1 tỷ token, nhưng sẽ không có sự xuất hiện của stablecoin UST.

Trong khi đó, blockchain cũ thì sẽ bị đổi tên thành Terra Classic với token LUNA cũ được gọi là LUNC (logo vàng-xanh đen như cũ), đồng UST từ giờ cũng sẽ bị gọi là USTC.

Theo thông báo của Terraform Labs, token LUNA mới sẽ được phân bổ vào ví Terra của người dùng tại thời điểm Phoenix-1 ra mắt. Để xem, người dùng cần chọn mạng “Mainnet” trên trình duyệt Terra Station. Trong khi đó, người dùng năm giữ LUNA cũ (gọi là LUNC) và UST cũ (gọi là USDTC) trên các sàn thì sẽ phải chờ cho đến khi những nền tảng này tiến hành phát token airdrop.

https://twitter.com/terra_money/status/1530432065585528834

Với token mới, người dùng có thể staking LUNA cho các validator để hỗ trợ hoạt động xác minh giao dịch và nhận thưởng, tham gia cơ chế quản trị giống như Terra cũ, sử dụng trên các dApp hay giao dịch trên các sàn.

https://twitter.com/terra_money/status/1530432068060168195

Tuy nhiên, vì Terra 2.0 là một blockchain mới hoàn toàn và không phải phân tách ra từ Terra cũ, do đó sẽ mất một khoảng thời gian để các ứng dụng, sàn và những dịch vụ liên quan có thể hỗ trợ.

*Lưu ý: Thông tin trong bài viết không phải là lời khuyên đầu tư.