Lấy ý tưởng từ các bộ phim viễn tưởng và du hành song song đa vũ trụ, cốt truyện Control tuy không tới mức khó hiểu như các dòng game kiểu Souls-like, nhưng nó cũng vô cùng rối rắm vì được lồng ghép nhiều chi tiết lớp lang với nhau theo kiểu móc nối loạn xạ ngầu lên.
Để có thể hiểu rõ được cốt truyện Control, đầu tiên chúng ta cần phải biết địa điểm diễn ra các sự kiện chính trong game – trụ sở của Federal Bureau of Control (viết tắt FBC), hay cơ quan kiểm soát và nghiên cứu các hiện tượng siêu nhiên.
Mọi thứ trong Control đều rất tuyệt vời, tới khi bạn nhận ra nhân vật chính của mình là một em game xấu điên cuồng và hay có tật tự nói chuyện một mình.
Federal Bureau of Control hay FBC là một tổ chức bí mật do chính phủ lập nên với nhiệm vụ tìm kiếm, nghiên cứu và kiểm soát các biến cố cũng như sự xuất hiện của các hiện tượng hoặc sinh vật có sức mạnh siêu nhiên. Khái niệm “sức mạnh siêu nhiên” hay “hiện tượng không gian vô định hình” được FBC đưa ra nhằm khái quát những trường hợp không thuộc phạm trù thông thường mà họ gặp phải, thuật ngữ chuyên dùng trong cốt truyện Control gọi chúng là Paranatural.
Có thể hiểu Paranatural là các sự kiện xuất hiện ngẫu nhiên tại nhiều nơi trên Trái Đất, chúng có thể là một sinh vật, một thực thể không rõ hình dạng hoặc một món đồ gì đó quen thuộc như cái tủ lạnh, khẩu súng hay lò vi sóng. Điểm chung của Paranatural là do không tồn tại trên Trái Đất (hay nói đúng hơn là chiều không gian mà con người đang sống), nên những định luật vật lý thông thường không thể áp dụng với chúng được.
Không rõ FBC tìm ra các Paranatural vào lúc nào và nguồn gốc của chúng từ đâu ra, nhưng mục tiêu chính của FBC là tìm hiểu cũng như nắm bắt được chân lý từ đây. Các Paranatural có thể liên lạc hoặc thâm nhập vào tâm trí con người thông qua một loại sóng não đặc biệt, do không có hình dạng cụ thể nên đôi khi chúng cần phải trú ngụ trong những vỏ bọc khác nhau (khẩu Service Weapon là một ví dụ, nó có hình dạng khẩu súng đơn giản vì đây là thứ vũ khí phổ biến nhất trong thời đại đó).
Không rõ FBC được thành lập vào năm nào trong cốt truyện Control, nhưng có vài tài liệu cho thấy nó đã bắt đầu xuất hiện từ 1954. Sự tồn tại của các Paranatural là thứ không thường thấy đối với hầu hết dân thường, một phần là chúng rất hiếm, một phần khác do tồn tại dưới dạng phi vật chất nên không phải ai cũng có thể thấy được chưa kể FBC sẽ luôn tìm cách giấu nhẹm hết đi. Về sau tần suất các Paranatural với kích thước lớn xuất hiện thường xuyên hơn, FBC xếp chúng là dạng các sự kiện tại một thế giới vô định (Altered World Event, viết tắt AWE) – với hàm ý đây không phải là thứ tồn tại ở chiều không gian nơi Trái Đất đang tồn tại.
Vào năm 1964 khi đang điều tra một vụ AWE dưới cống ngầm thành phố, FBC phát hiện ra một khoảng không kỳ lạ nơi hoàn toàn thoát ly khỏi sự kiểm soát của không gian lẫn thời gian, tồn tại như một thực thể độc nhất vô nhị. Các địa điểm này được đặt tên là Place of Power, chúng có thể xuất hiện dưới dạng một tòa nhà, một phòng trọ hay bất cứ thứ gì đó vô định hình theo ý muốn chủ nhân của nó. Thứ mà FBC phát hiện ra là Place of Power khổng lồ nằm ngay giữa lòng thành phố dưới hình dạng phía ngoài là một tòa nhà chọc trời, nhưng bên trong nó là một chuỗi các chiều không gian nằm xen kẽ lẫn nhau, bao quanh chúng gồm nhiều chuỗi thực thể vô định nằm dưới dạng các đồ vật thông thường.
FBC gọi chỗ này là Oldest House, điều quan trọng nhất là nó cho phép con người được ra vào tự do và có thể nghiên cứu những AWE của nó mà không bị cản trở. Bản thân Oldest House là hàng loạt các mê cung biến đổi liên tục, chúng đóng vai trò như những cổng thông sang những chiều không gian ngoài hành tinh. Có tới hàng chục thậm chí là hàng trăm căn phòng như vậy tại Oldest House, các nhà khoa học FBC gọi chúng là Threshold – đây là ý tưởng cũng như động lực nghiên cứu chính của họ.
Phát hiện này là một bước tiến quan trọng của toàn thể FBC trong cốt truyện Control, khi mà bọn họ lần đầu tiên có thể tiếp cận những thực thể ngoài vũ trụ gần như vậy. Oldest House được FBC chọn làm trụ sở chính của mình, ban đầu bản chất của nó là hàng loạt những mê cung khác nhau liên tục biến đổi, nó không thích hợp để làm một nơi nghiên cứu ổn định. Tuy vậy FBC đã dùng rất nhiều cách khác nhau để tạo ra những điểm Control Point, chúng đóng vai trò như một nút chai giữ nước, giúp cho khu vực được kiểm soát trở nên ổn định từ đó có thể cải tạo thành những phòng ban khác nhau phục vụ cho việc nghiên cứu của FBC.
FBC cũng phát hiện ra bên trong Oldest House còn một thực thể bí mật có tên là The Board, nó là người chủ của Oldest House cũng như đóng vai trò cấp trên tối cao nhất của FBC. The Board đồng ý cho phép FBC được nghiên cứu tại Oldest House với một điều kiện giám đốc của họ phải do chúng chọn ra, bằng cách sử dụng sức mạnh từ không gian và nén vào một vật thể cố định, The Board đã tạo ra Service Weapon – thứ tượng trưng cho sức mạnh duy nhất của người đứng đầu FBC.
Chỉ có đủ sức cầm được và vượt qua thử thách từ Service Weapon mới đủ tư cách trở thành giám đốc FBC, những kẻ không xứng đáng khi chạm vào nó sẽ chết ngay lập tức. Mỗi khi có ứng viên cho Service Weapon, The Board sẽ đưa người đó tới một chiều không gian của riêng chúng và bắt họ vượt qua rất nhiều thử thách trước khi cầm được khẩu súng này. Bất kỳ người nào sở hữu Service Weapon trong cốt truyện Control đều mặc định trở thành giám đốc FBC, đây là tôn chỉ cao nhất mà bất kỳ nhân viên nào ở đây cũng đều phải ghi nhớ, đó là lý do tại sao Jesse Faden lại dễ dàng tới vậy trong việc ra lệnh cho bọn họ.
Vì tầm quan trọng của Oldest House và các nghiên cứu bên trong nó, FBC đã chấp nhận lời đề nghị này và sống chung với The Board. Giám đốc đầu tiên của FBC là Northmoor, bản thân ông ta cũng không thể khống chế cái sức mạnh này rồi tự đánh mất chính mình, thân xác Northmoor về sau được giữ lại để làm nguồn năng lượng chính duy trì Oldest House. Giám đốc đời thứ hai của FBC là Zachariah Trench, một trong những cấp dưới của Northmoor và ứng viên cho thế hệ kế tiếp. Khi Northmoor không còn làm ở chức vị giám đốc nữa, Zachariah Trench đã tự cầm lấy Service Weapon và trở thành người đứng đầu tiếp theo của FBC.
Trong thời gian làm giám đốc FBC, Zachariah Trench đã có một phát hiện quan trọng là khám phá ra một thiết bị có khả năng mở ra những chiếc cổng thông tới những chiều không gian ngoài Trái Đất. Đây là bước ngoặt lớn đối với toàn bộ đội ngũ nghiên cứu FBC, khi giờ đây họ có thể tự mở ra những cổng thông mới chứ không phải trông chờ vào việc nó tự xuất hiện một cách ngẫu nhiên nữa.
Ngoài thiết bị mới này, Zachariah Trench cùng một bạn của ông ta là Casper Darling (trưởng bộ phận nghiên cứu FBC) còn mang về FBC một người nữa là Dylan Faden, một cậu bé mang trong mình sức mạnh tâm linh to lớn chưa từng có. Ngoài ra bọn họ còn tìm được một thực thể kỳ lạ khác, nó giống như một tồn tại ở không gian khác với trí thông minh đặc biệt, Casper Darling gọi thứ này là "Hedron" và đem về nghiên cứu tại FBC.
Sau khi tìm được "Hedron" cũng như các báo cáo của Casper Darling về những tiến trình lớn trong việc nghiên cứu, Zachariah Trench bắt đầu có dấu hiệu hoang tưởng khi thấy rằng tầm ảnh hưởng của Casper càng lúc càng lớn, ông ta lo sợ rằng đến một lúc nào đó nó sẽ vượt qua cả mình để nuốt luôn cả FBC. Trong một lần đi ra ngoài thực địa, Zachariah Trench bất chợt bị một thực thể kì lạ liên lạc thẳng vào tâm trí của mình.
Như ở trên đã nói, trong cốt truyện Control có rất nhiều sinh vật hay thực thể vô định nằm ở nhiều chiều không gian khác nhau cùng tồn tại song song với con người. Thông thường thì những thực thể này không thường xuyên xuất hiện và chỉ có thể liên lạc qua sóng não, The Board là một ví dụ như vậy nhưng nó khá là “hiền lành”, còn thứ chúng ta sắp nói tới đây thì không thân thiện như vậy.
Thực thể mà Zachariah Trench bắt gặp được gọi là “The Hiss” trong cốt truyện Control, nó tồn tại dưới dạng sóng não vô định có khả năng tiêm nhiễm và điều khiển sinh vật (trong cốt truyện Control cụ thể là con người). Bản thể chính của The Hiss vào lúc đó thực ra vẫn chưa xuất hiện, mà nó chỉ thông qua sự bất cẩn của Zachariah Trench mà thâm nhập vào đầu ông ta trước.
Zachariah Trench bắt đầu bị The Hiss kiểm soát, ông ta trở nên cục cằn, không tin bất kỳ người nào cũng như bắt đầu ra lệnh giải thể các bộ phận bảo an trong FBC. Hedron bắt đầu nhận ra sự tồn tại của The Hiss (do cả hai đều là thực thể ngoài vũ trụ), nó cảnh báo cho Casper Darling về mối hiểm họa sắp sửa xảy ra, cũng như truyền tải cho ông ta kiến thức để tạo nên Hedron Resonance Amplifiers (HRA) – thứ giúp cho người đeo chống lại sự kiểm soát sóng não từ The Hiss.
Đáng tiếc là công cuộc chế tạo HRA chưa được bao lâu thì Zachariah Trench đã bị kiểm soát hoàn toàn, ông ta sử dụng hệ thống mở cổng thông tạo ra một đường dẫn lớn đưa toàn bộ phần còn lại của The Hiss tới FBC. Từ đây nó bắt đầu xâm nhập vào toàn bộ hệ thống của tòa nhà, thao túng và kiểm soát tất cả những nhân viên nào không đeo HRA, giết chết rồi biến họ thành những con rối do nó kiểm soát.
Zachariah Trench sau đó có thể đã lấy lại một chút lý trí, hối hận với những gì bản thân gây ra nên đã tự rút khẩu Service Weapon ra rồi tự sát. Vào thời điểm mà cốt truyện Control diễn ra thì FBC đã hoàn toàn trở thành một nơi hỗn loạn, với những con rối bị The Hiss kiểm soát điên cuồng săn đuổi những nhân viên may mắn chưa bị kiểm soát.
Lý do tại sao nhân vật chính Jesse Faden có thể đi vào FBC trong tình trạng nó đang tan hoang như vậy, cũng như tại sao cô ta lại được chọn là giám đốc đời tiếp theo của FBC thì sẽ là cả một phần dài dòng khác, chúng ta sẽ tìm hiểu nó trong các bài viết tiếp theo nhé.
(còn tiếp…)