Phụ Lục
Sau giai đoạn phát triển rực rỡ những năm vừa qua, thị trường phát hành GMO tại Việt Nam đang dần đi vào ổn định và có dấu hiệu thu hẹp dần do những khó khăn ngày càng bộc lộ nhiều. Mọt game đã lắng nghe tâm sự của nhiều đại diện các nhà phát hành và tổng hợp lại bức tranh sơ lược về các khó khăn đó như sau.
Mặc dù GMO phát triển mạnh mẽ và rực rỡ nhiều năm qua nhưng mảng store riêng ở thị trường Việt lại không bắt kịp nhịp phát triển. Hiện tại chỉ có một đại diện duy nhất hoạt động theo dạng chợ ứng dụng phát triển thành công là APPVN.
Số kho ứng dụng di động do Việt Nam vận hành còn rất khiêm tốn
Việc quá ít các chợ ứng dụng riêng khiến các nhà phát hành cứ phải dựa vào chợ “mặc định” là App Store và Google Play. Việc này kéo theo nhiều hệ lụy khiến các NPH game phải “sml” với những cảnh trớ trêu sẽ nêu ở phần sau.
Một trong những khó khăn dễ thấy nhất của việc thiếu chợ ứng dụng nội địa là các NPH phải đáp ứng nhiều rào cản kỹ thuật mà không thể thương thảo để vượt qua. Rào cản dung lượng file trước đây bị App Store và Google Play áp đặt khiến một thời gian dài NPH phải up một app nhỏ lên trước. Sau khi người chơi tải về mở game lên mới bắt đầu tải bản full, vốn là bản có dung lượng vượt quá quy định nếu up lên store sẽ bị từ chối.
Google Play và chính sách giới hạn dung lượng ứng dụng
Những khó khăn đó hoàn toàn có thể dàn xếp được giữa NPH và chợ ứng dụng nếu chợ đó được vận hành ở Việt Nam.
Trở ngại mà hầu như NPH game mobile nào ở Việt Nam cũng gặp khi đưa ứng dụng lên store là “cấm cài các hình thức thanh toán ngoài”. App Store và Google Play từ lâu vẫn cấm các tác giả ứng dụng dùng công cụ thanh toán ngoài, mọi thanh toán phải qua hệ thống của chợ. Dòng tiền sẽ đổ ra các chợ nước ngoài rồi sau đó mới trả vào lại các NPH trong nước.
Các store đều bắt buộc thanh toán phải độc quyền qua store
Với một thị trường có thói quen nạp bằng thẻ cào như Việt Nam điều đó “chặn chén cơm” của nhà phát hành. Các NPH không còn cách nào khác là phải “đi đêm” bằng cách lén cài hoặc tắt đi cho qua kiểm duyệt rồi lại bật. Hoặc họ tinh vi hơn là dùng tính năng auto update để “patch” hệ thống thanh toán thẻ cào vào game sau.
Với thói quen dùng thẻ cào, game thủ Việt khó tiếp cận kiểu thanh toán qua store
Chính sự chênh lệch này được cho là đã khiến hàng loạt game bỗng dưng “biến mất” khỏi Google Play hoặc App Store vào năm ngoái. Đúng đợt rà soát của chợ nên khi bị phát hiện app sẽ bị gỡ và tài khoản sẽ bị khóa do vi phạm thỏa thuận sử dụng. Đây cũng là lý do suốt một thời gian dài các game được up lên chợ bằng tài khoản cá nhân hoặc tài khoản clone thay vì tài khoản chính của nhà phát hành. Để nếu bị phát hiện, tài khoản bị khóa sẽ không gây thiệt hại lớn cho NPH.
Mọi việc không dừng lại ở cấm mở kênh thanh toán ngoài. Theo tiết lộ của một đại diện NPH thì gần đây các chợ ứng dụng cũng đã cấm cả việc auto update game. Nghĩa là game không được phép tự cập nhật sau khi cài vào máy nữa mà phải thông qua store. Điều này có nghĩa là trò lách luật để chèn thanh toán lậu vào game đã bị phát hiện và chặn lại.
Các chiêu lách luật tạm thời của NPH đều dẫn đến bị khóa tài khoản nếu bị phát hiện
Auto update là một đặc thù của game online vì có những fix bug nhỏ cần cập nhật nhanh. Nếu chặn auto update mà phải thông qua store kiểm duyệt thì sẽ rất mất thời gian, việc fix lỗi và thêm tính năng mới sẽ tốn nhiều thời gian hơn nữa bởi khâu chờ đợi kiểm duyệt.
Hầu hết những kho khăn mang tính “chí mạng” của các NPH đều đến từ việc phụ thuộc vào chợ ứng dụng App Store và Google Play. Đó cũng là điểm khác biệt giữa thị trường Trung Quốc và thị trường Việt Nam.
Ở thị trường Trung Quốc các chợ ứng dụng nội địa phát triển khá tốt và họ có toàn quyền chỉnh sửa các chính sách sao cho thuận lợi nhất cho thị trường mình. Các chính sách như giới hạn dung lượng, cho phép tích hợp kênh thanh toán nội địa (ngân hàng nội địa, ví điện tử, thẻ cào), mở cho auto update nhanh… đều dễ dàng được thương thảo và giải quyết.
GMO Việt Nam cần thị trường chợ ứng dụng nội địa sôi động hơn
Tương lai của việc phát hành GMO tại Việt Nam cần phải có sự góp mặt của các chợ ứng dụng nội địa để tháo gỡ các khó khăn của NPH nội. Hiện có những NPH đã lâu không thể ra game mới hoặc chọn cách tiêu cực là cung cấp file APK thay vì sử dụng các chợ ứng dụng khiến việc kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Nếu tình trạng này kéo dài thì thời kỳ bùng nổ GMO của Việt Nam sẽ nhanh chóng đi đến hồi kết.