Phụ Lục
Game là tập hợp của một loạt tính năng mà nhà phát triển đã dày công suy nghĩ, lập trình, cân chỉnh sao cho tất cả chúng hợp nhau thành một thể thống nhất, đem lại cho game thủ một trải nghiệm hấp dẫn. Hay ít ra là họ nghĩ vậy – rất nhiều tựa game “fail lòi mắt” chỉ vì đội ngũ phát triển tạo nên những tính năng game khó chịu, thừa thãi, mất cân đối làm người chơi bực bội thay vì ưa thích. Trong bài viết này, Mọt tui xin chia sẻ cùng các bạn một loạt tính năng mình nghĩ rằng không bao giờ nên tồn tại trong game.
Mọt tui biết rằng mục tiêu của đội ngũ phát triển khi tạo ra tính năng này là để giữ cho trò chơi luôn luôn thử thách bất kể nhân vật của bạn ra sao, nhưng cái giá phải trả phần nào là việc bạn không có được sự hài lòng khi nhân vật của mình mạnh lên. Luyện cấp để làm gì nếu bạn - một chiến binh level 80 giáp trụ đầy mình, đao kiếm được yểm những bùa phép mạnh mẽ nhất – bước ra đường và thấy một thằng ăn mày quỳ rạp bên đường cũng level 80? Những con quỷ từ địa ngục hẳn sẽ khóc thét khi bước lên dương gian, bởi ngoài chuyện bị cắm sừng, chúng chẳng có tí gì là lợi hại hơn lũ người trần mắt thịt cả.
The Elder Scrolls là dòng tiêu biểu có tính năng game khó chịu này. Khi bắt gặp những NPC ngoài Cyrodil lang thang với full giáp Ebony trong khi bạn phải cày lũ Draugr cấp cao “bục mặt”, nó chỉ khiến Mọt tui cảm thấy buồn vì mình thậm chí còn chẳng bằng lũ trộm cướp. Hãy để cho Mọt tui được cảm thấy mình là một người hùng quyền năng, vượt trên lũ phó thường dân và đám ăn mày bẩn thỉu!
Ngày xửa ngày xưa, tác giả sẵn sàng bỏ ra nhiều giờ để gom hết tất cả Hidden Package của GTA Vice City nhằm mục tiêu có được chiếc trực thăng Hunter. Đó là một phần thưởng rất xứng đáng, giúp cuộc chơi thú vị và hào hứng hơn trong các nhiệm vụ đuổi bắt.
Nhưng đó là ngày xưa, còn bây giờ khi mọi tựa game thế giới mở đều rộng lớn hơn Vice City hàng trăm lần và tạo ra đủ thứ vật phẩm khác nhau để bạn săn lùng với những phần thưởng “trời ơi đất hỡi,” điều đó chẳng còn thú vị nữa mà trở thành một tính năng khó chịu. Cảm giác hào hứng khi phát hiện một pho tượng xanh xanh xoay tròn trong góc khuất nay bị thay thế bằng “ờ, sao cũng được” mỗi khi lỡ chân băng ngang qua một vật phẩm nào đó. Không nhặt thì tiếc, mà nhặt cũng chả để làm gì, chỉ tổ mất thời gian!
Các tựa game của Ubisoft là minh chứng cụ thể cho điều này. Lấy ví dụ Far Cry 4: bạn cần tìm khoảng… gần 300 vật phẩm khác nhau gồm mặt nạ Yalung, poster tuyên truyền, các lá thư thất lạc, các bánh xe cầu nguyện và 20 trang nhật ký của Mohan Ghale. Xin lỗi, hổng rảnh!
Khi tác giả chơi GTA 5, gần như mọi vật phẩm trên đường đều gặp nạn. Người? Bẹp. Thùng rác? Bay. Cột đèn? Đổ. Xe hơi? Bùm. Quầy hàng? Văng. Hàng cây trang trí? Gãy.
À khoan, tác giả xin được rút lại cái cuối cùng. Những hàng rào cây trong GTA V nói riêng và rất nhiều tựa game khác bền bỉ một cách bất ngờ. Chúng có thể chặn đứng xe hơi, ngăn cản đạn, lù lù bất động trước tên lửa chống tăng và cười nhạo mọi nỗ lực phá hủy của bạn. Không ít lần Mọt tui bay ra khỏi xe vì lao với tốc độ 200km/h vào một bụi cây như vậy, để rồi thấy mình tỉnh dậy trước cửa một bệnh viện (hoặc đồn cảnh sát) và mất vài trăm đô.
Những vật phẩm siêu bền sẵn sàng thách thức thời gian, và chỉ chịu thất bại khi tác giả kịch bản của game muốn nó phải bị phá vỡ là một điều hết sức phi lý trong game, và là một tính năng game khó chịu với những tay chơi ưa thích sự thực tế. Thật may mắn là đôi khi chúng cũng có ích, chẳng hạn Mọt không ít lần được những bụi cây như vậy cứu sống khi đối đầu kẻ địch trong Black Ops 4 hoặc bị cảnh sát đuổi theo “tặng vòng tay” trong GTA V.
Bạn sẽ rất bất ngờ khi biết được rằng trong rất nhiều tựa game hành động - cả bắn súng lẫn nhập vai – người hùng của bạn không hề biết nhảy. Trong khi nhân vật chính của GTA đã học được cách bơi từ lâu, rất nhiều siêu chiến binh đủ khả năng diệt chủng vẫn chưa biết nhảy. Gears of War là một ví dụ: các chiến binh tài giỏi nhất của nhân loại, những người đánh bại hàng ngàn Locust, góp mặt trong các chiến dịch đẫm máu, từng đối mặt với những sinh vật khổng lồ ẩn dưới lòng đất, với bắp chân to hơn vòng eo của Mọt tui lại chẳng thể nào nhảy khỏi mặt đất ngay cả khi sinh mạng của mình bị đe dọa. Điều này làm Mọt tui phải đặt ra câu hỏi: thế quái nào mà những kẻ tàn tật như thế này lại vượt qua được kỳ tuyển quân?
Vindictus, một tựa game online mà tác giả từng chơi là một trường hợp đặc biệt. Ngày xửa ngày xưa khi mới ra đời, trò chơi không cho phép nhân vật nhảy, dù họ là các đại anh hùng có khả năng diệt thần, đồ long, ra vào thành trì quân sự như đi chợ. Một ngày nọ, nhà phát triển DevCat đưa tính năng nhảy vào game và rất được hoan nghênh, nhưng sau đó nó mở đường cho quá nhiều bug mới. Thay vì sửa các bug này, DevCat quyết định... xóa luôn tính năng nhảy khỏi game!
Trong Shadow of the Tomb Raider, Lara Croft chỉ có thể dùng cuốc để đu trên những vách đá thủng lỗ chỗ, chỉ vượt qua triền đá được khi có dây leo, và chỉ ẩn nấp được dưới các bụi cỏ (hoặc sau các rễ cây trên vách tường). Tương tự, trong Horizon: Zero Dawn nhân vật chính Aloy cũng chỉ có thể leo lên những gờ có màu vàng tươi, và nấp trong những bụi hoa đỏ.
Hay một ví dụ khác: ở màn chơi Rebirth trong Call of Duty: Black Ops, bạn phải theo sát Viktor Reznov và thực hiện đúng những chỉ dẫn của ông ta, nếu không muốn bị phát hiện bởi những kẻ địch có mắt ở sau lưng và làm nhiệm vụ thất bại. Thực ra điều này xuất hiện rất nhiều lần trong cả series Call of Duty, và chúng thường khiến tác giả phải load lại game vài lần cho đến khi chú ý đến vị trí của nhân vật dẫn đường hoặc lời thoại của họ.
Bạn gặp điều này nhiều nhất trong những tựa game bắn súng. Một kẻ địch được trang bị nón + giáp chống đạn tối tân, đến mức khẩu AWP của bạn headshot cũng cần đến 2 phát? Đừng lo, chỉ cần phóng con dao nhỏ xíu trúng chân, hắn sẽ gục xuống như chuối bị chặt gốc. Một tay bắn tỉa cách xa 100m bắn về phía bạn? Đường bay của viên đạn đó có thể bị lệch vì khoảng cách, nhưng cây búa ném ra bằng tay chắc chắn sẽ theo đúng đường bay được định sẵn, và bạn sẽ được nghe tiếng “phập” khi cây búa cắm vào mục tiêu và giải quyết hắn ta.
Nếu bạn cảm thấy điều này quen quen, đó là bởi những tình huống này xuất hiện rất thường xuyên trên YouTube, và được xem là một trong những dấu hiệu của “pro.” Từ cây cung của Crysis 3 đến chiếc búa của Black Ops 4, tất cả những món vũ khí lạnh này đều cho thấy rằng súng ống chỉ là giải pháp hạng 2.
Và đó là những tính năng game khó chịu mà Mọt tui đã cảm thấy ngán tận cổ trong những tựa game hiện đại. Chúng có thể hấp dẫn mà cũng có thể không, nhưng có một điểm chung: được “xào đi xào lại” quá nhiều lần, khiến sự mới mẻ đã mất đi. Không phải ngẫu nhiên mà một trong những tiêu chí đánh giá một tựa game hấp dẫn hay không là ở chỗ liệu chúng có đưa ra được những tính năng mới hấp dẫn, hoặc những biến tấu thú vị của một tính năng cũ hay không.