Ba năm trước, Sony đã thông báo sẽ không phát triển game trên PS Vita nữa mà nhường lại cho các hãng game bên ngoài, mở đường cho một tương lai ảm đạm của Vita cũng như nền tảng handheld nói chung. Và tới tháng 9 năm 2018, Sony công bố sẽ khai từ hoàn toàn PS Vita vào năm 2019, cũng sẽ không có hậu duệ nối tiếp.
Ở thời điểm hiện tại, hầu như các hãng đều không còn phát triển game dành cho các máy handheld nữa. Chỉ có duy nhất Nintendo vẫn đang độc bá một con đường với Nindendo DS và mới nhất là Nintendo Switch, một sự kết hợp giữa handheld - console.
Vậy tương lai của dòng máy handheld sẽ như thế nào?
Sự trỗi dậy quá mạnh mẽ của smartphone
Sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của smartphone là một trong những nguyên nhân khiến handheld rơi vào thảm cảnh. Vào thời điểm bùng nổ của handheld, không ai nghĩ một ngày nào đó smartphone sẽ vượt mặt trong lĩnh vực chơi game cầm tay.
Giá của các smartphone đang rẻ hơn nhưng cấu hình lại mạnh hơn. Sự tiện lợi tăng lên khi chỉ cần một thiết bị nhỏ gọn, người dùng có thể sử dụng cho rất nhiều mục đích khác bên cạnh chơi game. Chúng ta sẽ không phải đem nhiều thiết bị khác nhau cho những công việc khác nhau gây bất tiện và cồng kềnh.
Bên cạnh đó, các gaming phone - điện thoại chuyên để chơi game ra đời cũng đang dần trở thành những handheld thực thụ. Sự khó chịu khi chơi game bằng các phím ảo trên điện thoại đã được cải thiện hơn nhờ vào những thiết bị hỗ trợ không khác gì handheld. Chúng cũng có các phím L1, R1 hay cần analog, tăng trải nghiệm chơi game trên điện thoại lên một tầm cao mới. Kết nối OTG giúp cho điện thoại có thể gắn thêm bàn phím - chuột, hay đưa lên màn hình lớn hơn, trải nghiệm chơi game sẽ tốt hơn.
Ngoài ra, sự phát triển của công nghệ hiện tại còn giúp cho smartphone chơi game sở hữu khả năng tản nhiệt bằng chất lỏng, tần số quét màn hình cao, độ phân giải 2K 4K trên tấm nền cao cấp, điều chỉ thấy ở những cỗ máy PC cao cấp.
Riêng về phần cứng, smartphone đã hoàn toàn vượt mặt được handheld, dần tiệm cận với PC/Console. Trong khi handheld đang dần rơi vào lãng quên, smartphone đang dần chiếm lấy thị phần của handheld.
Yếu tố duy nhất smartphone còn thua kém so với handheld chính là kho game. Mặc dù game mobile không sở hữu những siêu phẩm gây ấn tượng mạnh trong lòng game thủ như handheld, nhưng kho game trên Google Play của Android hay Appstore của iOS cũng đã mở rộng hơn về số lượng trò chơi. Hiện tại, các ông lớn của ngành game cũng chú trọng hơn trong việc phát triển hay port các game trên PC/Console sang mobile. Chúng ta có thể thấy như Blizzard đã phát triển một game Diablo hoàn toàn mới chỉ dành cho mobile, một thông tin gây chấn động cho game thủ trong thời gian vừa qua.
Điều này cũng cho thấy rằng, yếu tố thua kém duy nhất này cũng đang được smartphone rút ngắn khoảng cách.
Streaming game – cách chơi game mới trên handheld
Nếu hiện giờ Sony đã không còn hỗ trợ PS Vita nữa nhưng dịch vụ PS Now vẫn cho phép người dùng chơi các game của PS3 – PS4 trên chính máy chơi game cầm tay thông qua kết nối internet. Không chỉ Sony mà cả Google, Microsoft đang cho thử nghiệm các dịch vụ Streaming game với tham vọng trở thành Netflix của ngành game.
Tuy nhiên, như tôi đã từng đề cập trước đó, Streaming game vẫn còn đang rất hạn chế, đặc biệt là về độ trễ và tốc độ kết nối internet. Các kết nối không dây sẽ có độ trễ cao hơn, độ ổn định thấp hơn so với các kết nối mạng LAN. Ngoài ra, người dùng cũng chưa chắc những nơi mình đi tới sẽ có mạng internet để trải nghiệm được Streaming game. Tốc độ kết nối bất ổn định sẽ gây khó chịu rất nhiều cho người dùng khi các phản hồi thao tác với các nhân vật sẽ có độ trễ rất cao, thậm chí còn không kết nối được tới máy chủ.
Trong tương lai, cơ sở hạ tầng mạng băng thông rộng chắc chắn sẽ được phát triển hơn nữa về cả tốc độ lẫn độ phủ sóng, dịch vụ Streaming game cũng sẽ cải thiện được những hạn chế hiện tại, nhưng khi các hãng đã không còn hỗ trợ handheld nữa thì những chiếc máy cầm tay có còn trải nghiệm được dịch vụ này? Streaming game là một hướng đi rất hay, không tốn công download, không lo ngại cấu hình, không lo ngại sở hữu đời máy.
Nintendo - một hướng đi handheld hoàn toàn riêng biệt
Mặc dù thị trường handheld hiện giờ đã quá thảm. Thị phần sụt giảm, không còn game hỗ trợ, thiết bị không được hỗ trợ và phát triển tiếp,... Tuy nhiên, điều này lại không xảy ra với Nintendo. Điều khiến Nintendo sống sót trong thời điểm handheld bão hòa chính là sự sáng tạo. Hãng đang cho thấy một hướng đi handheld hoàn toàn khác biệt.
Nintendo Switch ra đời khiến toàn bộ cộng đồng game thủ phải trầm trồ tán dương. Sự kết hợp và chuyển đổi nhanh chóng giữa handheld và console sẽ giúp người dùng có thể chơi game đỉnh cao trên console một cách dễ dàng ở bất cứ đâu, trong phòng khách, trong toilet hay ngoài công viên. Có lẽ đây chính là thứ mà các hãng như Sony, Microsoft cần và có thể đang hướng tới nếu muốn tiếp tục đi trên con đường “chơi game cầm tay”.
Điển hình nhất cho sự sáng tạo không giới hạn của Nintendo là công nghệ Labo dành riêng cho Switch. Nó đã tạo ra một cách trải nghiệm game mới với hệ máy handheld, thêm một chút sự pha trộn của thực tế ảo. Đáng nói hơn cả là tất cả chỉ được tạo nên bởi những tấm bìa. Chỉ cần có màn hình của Nintendo Switch và 2 chiếc Joy-stick mang tên Joy Con đi kèm. Game thủ có thể lắp ghép các miếng bìa trở thành một hồ câu cá, một chiếc cần điều khiển để đua xe máy hay điều khiển được cả một con robot.
Có thể smartphone có thể vượt mặt và thay thế cho các máy handheld, nhưng với Nintendo thì không. Vì hãng sẽ biến handheld trở thành một thứ gì đó mà smartphone vĩnh viễn không bao giờ có thể tiệm cận được. Với khả năng sáng tạo đỉnh cao của mình, Nintendo vẫn đang độc bá và duy trì được sức sống mãnh liệt của dòng máy handheld, đem lại những trải nghiệm độc đáo, mới lạ hơn.
Tạm kết
Handheld có thể sẽ chưa chết, nhưng hiện tại, chúng ta không thể nhìn được ra bất cứ một tương lai sáng lạn nào cho dòng máy này nếu không có sự thay đổi. Nintendo là trường hợp đặc biệt khi ở họ có sự sáng tạo, đem lại trải nghiệm độc đáo cho game thủ. Họ nghiên cứu và đưa ra được sản phẩm giải quyết hoàn toàn những gì mà người dùng mong muốn. Đó chính là Switch.
Có thể nói, Nintendo Switch chính là hướng đi mà các hãng như Sony hay Microsoft nên hướng tới. Handheld cần phải được thay đổi cả về kho game lẫn cách thức trải nghiệm vì nó đã đi vào lối mòn với hướng đi cũ.
Sự vươn lên mạnh mẽ của các smartphone với những công nghệ tối tân đã khiến cho dòng máy Handheld không thể chống cự lại được. Và tương lai của handheld tôi có thể dự đoán rằng sẽ dần bị hòa tan vào với dòng mobile. Các smartphone sẽ làm lu mờ khái niệm handheld vì điện thoại giờ đang dần biến thành những chiếc máy chơi game cầm tay thực thụ, hay nói đúng hơn chiếc điện thoại đã trở thành một handheld thế hệ mới thống nhất và tiện dụng.