Phụ Lục
Nếu như phải lựa chọn đâu là thể loại game kén người chơi nhất, Mọt tui chắc chắn sẽ đưa game Stealth Action (hành động bí mật hay hành động lén lút) lên đầu danh sách. Thể loại này gây nghiện cho người chơi không phải ở cốt truyện, tuyến nhân vật hay các pha hành động cháy nổ hoành tráng. Thay vào đó, đặc tính gameplay lén lút, thực hiện các pha hành động trong bóng tối mà không ai biết mới là thứ khiến người chơi cảm thấy thích thú ở thể loại game lén lút.
Tất nhiên, để thẩm thấu được dòng game này, game thủ buộc phải có một tính kiên nhẫn và sự tập trung quan sát cao độ. Có lẽ chính vì thế mà game lén lút rất kén người chơi. Nhưng khi đã trót mê mệt thể loại này, người chơi sẽ không bao giờ có thể dứt ra được.
Trong bài viết này, hãy cùng Mọt tui tìm hiểu lại khái niệm dòng game lén lút. Game Stealth Action, hay còn gọi là game hành động lén lút, là một thể loại game sẽ đưa não của người chơi liên tục rơi vào trạng thái căng thẳng. Những trò chơi thuộc thể loại này thường sẽ rất hạn chế đạn dược, vũ khí của game thủ ở mức tối đa. Những loại vũ khí mà người chơi có thể sử dụng thường là những vũ khí cận chiến, hay các loại súng có gắn giảm thanh. Thậm chí có những game dùng những cách khác để khiến việc bắn như rambo trở nên bất khả thi để ép người chơi muốn sống phải chơi lén lút.
Ví dụ như Metal Gear Solid V - Phantom Pain, có những level chỉ cần bị quân địch phát hiện thì sẽ bị game over ngay tắp lự mà không cần giải thích gì. Dĩ nhiên là vẫn có những tay hâm hâm muốn trải nghiệm cảm giác làm rambo trong những dòng game này, tuy nhiên thì những màn hành động cục súc như vậy không bao giờ được các fan hoang nghênh.
Trong game lén lút, người chơi buộc phải ẩn mình trong bóng tối, giảm thiểu các hành động thừa thãi, né tránh sự chú ý của kẻ địch. Có thể nôm na là người chơi sẽ xâm nhập, hạ gục kẻ địch, hoàn thành nhiệm vụ rồi rút lui mà không một ai biết.
Khi chơi thể loại này, thứ mà người chơi phải chú ý nhiều nhất là di chuyển của các NPC. Game thủ phải nắm bắt được quy luật di chuyển của AI trong game, rồi lợi dụng những chướng ngại vật hay bóng tối để “tiễn chúng xuống suối vàng”. Tuy nhiên, càng về sau, các NPC di chuyển phức tạp hơn, không còn theo quy luật nào nữa. Các hãng phát triển không muốn người chơi nản lòng nên đã thêm vào cơ chế đánh tức thời.
Với cơ chế này, khi nhân vật chính bị phát hiện, các NPC sẽ có khoảng 1 tới 2 giây ngỡ ngàng. Người chơi phải tận dụng được khoảng thời giản ngắn ngủi này để hạ gục chúng nếu không muốn bị phát giác.
Các game lén lút hiện nay đang đa dạng hóa gameplay hơn. Game thủ sẽ có hàng trăm cách thức khác nhau để hoàn thành nhiệm vụ, chứ không còn bó buộc theo một kịch bản nhất định nào nữa. Tuy nhiên, sự tự do này cũng khiến người chơi phải đau đầu hơn trong việc lựa chọn chiến thuật hợp lý.
Với những đặc tính trên, không phải ai cũng có thể “nuốt” nổi các trò chơi thuộc thể loại này. Nó gần như đi ngược lại với yếu tố thư giãn, giải trí vốn có ở video game. Các game lén lút ném người chơi vào một đấu trường căng thẳng, họ có thể bị ức chế thần kinh nếu như mãi không qua nổi 1 màn hoặc cứ phải ngồi dài cổ để chờ các cơ hội hạ gục mục tiêu.
Xét về yếu tố thời gian thì hầu hết game thủ chỉ có thể chơi game vào khoảng thời gian rảnh rỗi, sau giờ học hoặc sau giờ làm. Chính vì thế họ muốn có được những trò chơi theo dạng “mỳ ăn liền”, nhanh chóng, gọn lẹ. Thậm chí họ muốn chơi những game có thể cho nhấn skip liên tục. Cuộc sống ở thế giới thực hối hả hơn, khiến con người ta sống vội hơn. Do vậy mà ngay cả việc giải trí, con người cũng không muốn trải nghiệm chậm rãi.
Tất nhiên Mọt tui không nói tới tất cả game thủ, nhưng đó là đa số. Hầu hết não bộ của họ đều đã phải mệt mỏi vì các công việc thường ngày nên rất khó để họ phải căng não một lần nữa trong khoảng thời gian nghỉ ngơi với các tựa game.
Bên cạnh đó là mảng Stream, một kiểu trải nghiệm game đang ngày càng phát triển hơn. Bạn đọc có thể thấy rất ít Streamer nào chơi các game thuộc thể loại Stealth. Hoặc nếu có thì cũng chỉ là lâu lâu đổi vị cho người xem mà thôi.
Khác với các thể loại còn lại, game lén lút ít khi đem lại yếu tố vui vẻ trong khi chơi, điều mà người xem muốn có được khi tới với các kênh live-stream game. Ngày cả khi Streamer là người có vui tính tới đâu nhưng cũng không thể khuấy động được cái không khí căng thẳng mà các trò chơi Stealth đem lại.
Khoảng 10 năm trước, game lén lút thực sự phát triển. Thể loại này có được hướng đi hoàn toàn tách biệt với các thể loại khác. Tuy nhiên, bạn đọc có thể thấy hiện nay các trò chơi Stealth đang có xu hướng giao thoa với các thể loại khác. Những sản phẩm vốn chỉ có yếu tố Stealth từ đầu tới cuối thì nay đã lồng ghép thêm rất nhiều yếu tố khác, biến nó dần trở thành một trò chơi thuộc thể loại khác. Ví dụ điển hình nhất chính là Assassin’s Creed Odyssey và trước đó là Origins.
Assassin’s Creed của Ubisoft ban đầu là một trong những game Stealth hay và hấp dẫn nhất, đặc biệt là Assassin’s Creed 2. Tuy nhiên, series này hiện giờ đang đề cao hơn yếu tố thế giới mở và lối chơi RPG chứ không còn tập trung vào cơ chế lén lút như trước nữa. Thậm chí từ bản Assassin’s Creed 3, yếu tố hành động đã chiếm nhiều hơn yếu tố Stealth.
Có thể nói việc các game hành động lén lút đang dần chuyển mình sang các thể loại khác cũng là do cộng đồng và doanh thu – lợi nhuận mà thôi. Doanh thu của các trò chơi Stealth, dù được gọi là bom tấn, cũng không thể khiến các hãng phát hành hài lòng được. Những trò chơi thuộc thể loại này không thể bứt phá doanh thu với các sản phẩm tầm trung chứ chưa nói tới cạnh tranh được với game AAA.
Chúng ta có thể thấy rõ điều này với tựa game Hitman 2 mới phát hành gần đây. Mới chỉ sau chưa đầy 1 tháng, Hitman 2 đã phải giảm giá mạnh tại Anh, Pháp hay Ý vì không bán được chạy cho lắm. So với người tiền nhiệm Hitman: Absolution vào năm 2012, doanh số bán ra của Hitman 2 giảm tới...90%. Thief, Splinter Cell hay Deus Ex, đây đều là những cái tên nổi bật trong thể loại lén lút. Nhưng thị trường game hiện tại đã và đang dần rời bỏ chúng.
Thị trường game lén lút vốn không được đẩy mạnh về truyền thông, doanh thu bán ra thường không đạt được như mong đợi do kén người chơi. Đây là những lý do chính dẫn tới việc các hãng game bắt buộc phải chuyển hướng đi cho các sản phẩm của mình, tiếp cận được nhiều game thủ hơn để có thể thu về lợi nhuận lớn hơn. Suy cho cùng, mục đích của các hãng game vẫn là doanh thu, và sản phẩm nào có thể tiếp cận được nhiều người, thu lại về nhiều tiền thì họ sẽ đẩy mạnh hơn thôi.
Lẽ dĩ nhiên là các yếu tố game lén lút cũng được đưa vào một số các game khác để thêm phần hấp dẫn, ví dụ như siêu phẩm Red Dead Redemption 2 cũng có một số đoạn buộc phải chơi lén lút hay như trò chơi lấy cảm hứng từ series Chúa Nhẫn Middle-Earth cũng đưa yếu tố stealth action vào để có thể làm gỏi một vài kẻ thù, khiến cho nhiệm vụ dễ dàng hơn. Ngay cả dòng game thuần về hành động như Tomb Raider, trong phiên bản mới nhất là Shadow of the Tomb Raider cũng đã cho nhân vật Lara Croft có nhiều kỹ năng ám sát hơn là xách súng đi càn quét với đám lính đánh thuê.
Game lén lút – Một khi đã ngấm là chỉ có nghiện
Dù kén người chơi nhưng thể loại game lén lút vẫn có thể lôi cuốn game thủ theo một cách hoàn toàn khác biệt. Nó giúp game thủ cảm thấy thỏa mãn, sung sướng một cách kỳ lạ khi hoàn thành xong một nhiệm vụ, hạ gục một tên trùm sừng sỏ rồi đi ra ngoài like-a-boss mà không ai biết. Sau một khoảng thời gian bực tức, ức chế vì lối chơi, game lén lút có thể đem lại cho người chơi cảm giác sướng hơn hẳn khi trải nghiệm các thể loại khác.
Lấy ví dụ là việc đánh chiếm các Outpost trong Far Cry. Game sẽ cho người chơi 2 lựa chọn là đánh theo kiểu lén lút hoặc theo kiểu Rambo. Với việc chơi theo kiểu lén lút, người chơi sẽ tốn nhiều thời gian hơn trong việc chọn vũ khí, quan sát địa thế, cách di chuyển của từng tên lính rồi sau đó mới sử dụng các biện pháp không gây tiếng động để chiếm Outpost trong sự im lặng. Nếu sử dụng súng bắn tỉa như dòng Sniper Elite, thậm chí bạn còn phải tìm chỗ ẩn nấp hoặc cách chạy chỗ sao cho kẻ địch không phát giác được.
Cảm giác nhìn từng tên lính một bị hạ, trong khi những kẻ khác không hiểu chuyện gì xảy ra nó thực sự phấn khích. Đó chính là cảm giác của một kẻ đi săn đang rình mò, chia rẽ và xơi tái từng con mồi.
Tất nhiên sở thích mỗi người là mỗi khác, nhưng game lén lút sẽ cho phép game thủ trải nghiệm 1 màn chơi theo nhiều cách khác nhau, tăng giá trị chơi lại cho tựa game đó. Ban đầu, các game thuộc thể loại Stealth sẽ rất khó tiếp cận với những ai mới tập chơi. Nhưng chỉ cần thẩm thấu được nó, kiểm soát được các cơ chế có trong trò chơi, bạn sẽ nhận ra mình đã nghiện từ lúc nào.
Thật đáng buồn khi các trò chơi thuộc dòng game Stealth Action, thể loại game lén lút đang dần biến mất trên bản đồ ngành game. Một vài tựa game vẫn đang cố bám trụ lại hoặc đã chuyển mình sang thể loại khác. Cơ chế lén lút hiện giờ được các hãng phát triển đưa vào như một sự lựa chọn cho game thủ chứ người hâm mộ cũng không còn thấy nhiều các trò chơi thuần Stealth nữa.
Tuy nhiên, việc thay đổi xu thế chơi game là tất yếu. Các hãng game cũng không còn cách nào khác ngoài việc chuyển mình theo thời thế. Sản phẩm nào không thể tiếp cận nhiều người dùng, không thể đem lại lợi nhuận thì bắt buộc phải loại bỏ.
Hi vọng rằng tới một thời điểm nào đó, game Stealth sẽ quay trở lại là một xu thế phát triển mạnh như khoảng 10 năm trở về trước. Khi đó, người hâm mộ có thể được thấy những cái tên kinh điển trong thể loại game lén lút được hồi sinh. Chúng ta vẫn chỉ có thể chờ đợi, chiêm ngưỡng và trải nghiệm những gì mà ngành game hiện tại đang có và sắp tới sẽ có mà thôi. Nhưng tôi vẫn tin rằng, một ngày nào đó, game lén lút sẽ quay trở lại một cách mạnh mẽ.