Đánh giá Space Haven: Dấn thân vào hố đen vũ trụ bao la

Space Haven là tựa game mô phỏng vừa được tung ra trên Steam và thu hút sự chú ý của Mọt tui một cách khá tình cờ khi lướt qua kênh stream của nó. Vốn khá yêu thích những tựa game có yếu tố xây dựng và phát triển cơ ngơi của mình, Mọt tui lập tức nhảy vào Space Haven để khám phá lối chơi của nó.

Trong Space Haven, việc của game thủ là chăm lo cho đội ngũ những người sống sót vừa thoát khỏi một hành tinh chết, và giúp họ đến với miền đất hứa một cách an toàn. Bởi chúng ta chỉ khởi đầu với một con tàu cũ nát (hoặc một xưởng đóng tàu tùy vào lựa chọn của bạn), game thủ sẽ phải tự mình thu thập các loại tài nguyên cần thiết. Bạn sẽ phải giúp những người dân chạy nạn tạo ra không khí, thức ăn, nước uống để bảo đảm sự sinh tồn đến các loại nguyên vật liệu cần thiết để nâng cấp chiếc phi thuyền của bạn từ một “quan tài bay” thành một cỗ máy có đủ khả năng xuyên qua không gian bao la, đủ súng ống để tự bảo vệ mình trước những phe phái thù địch và đến đích một cách an toàn.

Để làm được điều này, game thủ sẽ buộc phải đưa những người sống sót mà mình chăm lo vào vùng nguy hiểm. Họ sẽ phải tìm đến những tảng thiên thạch trôi dạt trong không gian để đào nguyên liệu, thám hiểm những xác tàu trôi dạt trong không gian nhằm thu thập linh kiện, xây dựng những cỗ máy đủ hình dạng và kích thước để sản xuất các loại nhu yếu phẩm và trang thiết bị cần thiết cho sự hoạt động của con tàu. Space Haven có một số lượng khổng lồ các loại vật phẩm mà bạn có thể khai thác, mua bán và chế tạo, vì vậy nên bạn sẽ cần kha khá thời gian để làm quen với trò chơi.

Dù là một tựa game mô phỏng, một chút chiến đấu cũng đã xuất hiện trong trò chơi bao gồm cả chiến đấu bên trong các con tàu và bên ngoài tàu. Bạn sẽ được tham gia vào các trận chiến trong tàu khi gửi người đi thăm dò các xác tàu cũ hoặc đổ bộ lên tàu địch, còn các trận không chiến sẽ diễn ra khi các con tàu thuộc nhiều thế lực thù địch gặp nhau trong cùng một hệ hành tinh. Các trận chiến này thường rất đơn giản và không đòi hỏi khả năng điều binh khiển tướng hay kỹ năng ngắm bắn của game thủ, nhưng sẽ đòi hỏi khả năng quản lý vi mô mà Mọt sẽ nhắc đến ở phần sau.

Điều thú vị của Space Haven là game cho phép game thủ thưởng thức trò chơi một cách tự do, và nhiệm vụ “đến miền đất hứa” cũng không phải là mục tiêu sau cùng của bạn. Game thủ hoàn toàn có thể xem Space Haven như một tựa game sandbox và khám phá mọi ngõ ngách trong các hệ hành tinh của trò chơi, biến chính con tàu của mình thành miền đất hứa với đầy đủ tiện nghi, đủ khả năng tự cấp tự túc mà không cần phải lo ngại về tài nguyên hay sức khỏe. Bạn cũng có thể xây dựng cả một hạm đội hùng mạnh được vũ trang bằng vô vàn đại pháo, laser, tên lửa và trở thành… hải tặc (hay không gian tặc?) để cướp bóc những loại tài nguyên cần thiết, gây thù chuốc oán khắp dải thiên hà.

Để có thể tận hưởng được lối chơi thú vị và tự do mà Space Haven mang lại, game thủ sẽ phải trải qua rất nhiều thất bại bởi trò chơi hết sức phức tạp và phần hướng dẫn của game còn chưa đủ hoàn thiện. Nó chỉ vừa đủ để giới thiệu game thủ với những thao tác cơ bản trong game, và để lại khá nhiều điều cho người ta tự khám phá hoặc mò mẫm theo đúng nghĩa đen. Mọt tui đã phải thử nghiệm và phạm khá nhiều sai lầm trong quá trình trải nghiệm tựa game này, chưa kể đến việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chiến hữu trên server Discord của trò chơi.

Sự phức tạp của Space Haven đến từ nhiều khía cạnh khác nhau trong gameplay, khởi đầu với đội ngũ những người sống sót của bạn. Game cho phép bạn thay đổi số lượng nhân vật mình sẽ điều khiển ở đầu game và cũng có thể được tuyển mộ thêm hoặc giảm bớt đi qua các hoạt động trong game, nhưng không phải lúc nào có nhiều người cũng tốt. Trò chơi mô phỏng các yếu tố như nhu cầu, tâm trạng, sức khỏe và kỹ năng của từng người, khiến việc quản lý một đội ngũ đông đảo trở thành một câu đố phức tạp khi game thủ phải suy xét ai nên được giao làm việc gì, làm với ai, nghỉ ngơi vào lúc nào và ở đâu.

Khi tình huống trở nên tồi tệ hơn, game thủ sẽ phải đối mặt với những quyết định hoàn toàn khác. Chẳng hạn nếu bị kẹt giữa một vùng không gian hoang vu không có cả tài nguyên lẫn nhân loại, có thể bạn sẽ phải tính đến chuyện… làm thịt ai (đúng nghĩa đen) để giữ cho những người còn lại sống sót, hoặc bỏ lại những ai và cho những ai đào thoát trên một phi thuyền mới tiêu xài ít nhiên liệu hơn. Khi một cuộc đột kích lên tàu địch bất thành và có người bị bắt làm tù binh, hay có người bị alien bắt giữ, bạn sẽ phải quyết định nên trả giá đắt để cứu lại con tin hay xả súng vào tàu địch và phó mặc sinh mạng của con tin cho số phận.

Và tất cả những hành vi đó cũng sẽ gây ra phản ứng từ phía những người sống sót. Như Mọt đã nói ở trên, các nhân vật mà bạn điều khiển trong game không chỉ có nhu cầu mà còn có cả tính cách và tình cảm, nên cái chết của những người đồng đội gần gũi sẽ ảnh hưởng lớn đến tâm trạng lẫn hiệu suất công việc của những người còn ở lại. Đó là còn chưa kể đến việc chính bản thân game thủ sẽ dần cảm thấy gắn bó với các nhân vật của mình theo thời gian, nên sau khi đã bỏ ra hàng chục giờ để chăm bẵm cho phi hành đoàn của mình, việc hi sinh một ai đó là một quyết định hết sức gian nan rất khó thực hiện.

Yếu tố thứ hai tạo ra sự phức tạp cho trò chơi nằm ở số lượng chỉ số, vật phẩm và trang thiết bị khổng lồ mà game thủ cần phải quản lý để vận hành con tàu của mình. Mỗi giây trôi qua trong game, mỗi hoạt động xây dựng, khai thác, dịch chuyển mà bạn thực hiện đều ngốn đi một phần lượng tài nguyên ít ỏi mà bạn đang có trên tàu, và khi chúng cạn kiệt thì con tàu cũng sẽ “chết” Space Haven không chủ động nhắc nhở game thủ về số lượng những tài nguyên thiết yếu này, nhưng một khi đã quen với gameplay thì sẽ luôn có một đồng hồ tích tắc vô hình trong đầu bạn.

Cảm giác bị hối thúc và truy đuổi này là một điều mà Mọt tin rằng rất phù hợp với gameplay, bởi bạn không phải đang lái xe máy trong thành phố và có thể dừng lại bơm xăng bất kỳ lúc nào, mà đang đánh vật để sinh tồn trên một con tàu nhỏ bé trong không gian bao la, lạnh lẽo và tĩnh mịch. Vì vậy, game thủ sẽ phải tính toán trong từng đường đi nước bước của mình, từ khối lượng của con tàu, số động cơ đang có, lượng nhiên liệu còn lại đến những yếu tố sống còn như đi đâu và dừng ở đâu. Mỗi khi bay đến một khu vực mới (sector), game thủ cũng sẽ phải xem xét liệu mình có đủ thời gian và nhiên liệu để đủng đỉnh khai thác tất cả tài nguyên trong khu vực hay phải nháo nhào lấy nguồn nước vừa đủ dùng rồi nhảy sang khu vực mới nhằm tránh việc con tàu hết sạch nhiên liệu và trở thành một hầm mộ băng lãnh trong không gian.

Cuối cùng, yếu tố thứ ba thường không được nhắc đến nhưng luôn luôn hiện hữu trong game là việc quản lý không gian chật hẹp của con tàu mà bạn đang điều khiển. Dù bạn có thể dễ dàng xây dựng thêm bất kỳ lúc nào mình muốn và không cần để ý đến trọng lượng của tàu, việc quá tải sẽ khiến nhiên liệu tiêu hao khi bay tăng vọt, và động cơ không phải là một thứ dễ làm bởi nó đòi hỏi nhiều loại tài nguyên cao cấp. Vì vậy, trong suốt quá trình chơi Space Haven, game thủ sẽ không ngừng bóp trán suy nghĩ xem món này đặt ở đâu, món kia nên dẹp sang chỗ nào, món nọ liệu có cần thiết…

Khi nhu cầu của con tàu cũng như của các thành viên phi hành đoàn tăng cao, việc sắp đặt các trang bị và phòng ốc trên tàu sẽ càng trở nên phức tạp hơn. Dù luôn muốn có một chiếc phi thuyền trông thật gọn gàng và ngăn nắp, nhưng vì một lý do nào đó tất cả những phi thuyền của Mọt đều dần dần phình to thành một mớ xô bồ và hỗn loạn. Vì vậy, chắc chắn Mọt tui không muốn mời các vị khách ngoài hành tinh đến làm khách trên con tàu của mình.

PC/CONSOLE

Cũng như những tựa game khác cùng thể loại (Rimworld, Dwarf Fortress, Faster Than Light…), Space Haven có một thế giới rộng lớn được tạo ngẫu nhiên nên bạn sẽ có một cuộc chơi hoàn toàn mới mỗi lần bấm nút New Game. Nó bao gồm rất nhiều hệ hành tinh, mỗi hệ hành tinh lại có nhiều khu vực khác nhau và nhiều đường bay khác nhau, giúp người chơi có được một cuộc phiêu lưu dài hàng chục tiếng đồng hồ nếu muốn.

Và khi nói rằng mỗi cuộc chơi của bạn sẽ dài hàng chục tiếng đồng hồ, Mọt tui không quá lời. Game luôn đem lại cho tác giả sự hài lòng khó tả mỗi khi nhìn thấy những vật phẩm mới xuất hiện trên con tàu, các kho hàng dần đầy lên hay thân tàu được cơi nới rộng ra lấy chỗ cho những vật phẩm mới, những thành viên mới, những căn phòng mới. Sự hài lòng đó cũng đến từ việc nhìn thấy những xác tàu vô dụng trong không gian dần bị tháo rời và tái chế thành những món đồ hữu dụng cho sự sinh tồn của những con người tí hon mà Mọt đang chăm bẵm, hay khi nhìn thấy những người tí hon đó chào đón một thành viên mới vừa được cứu tỉnh từ một khoang ngủ đông.

Với rất nhiều ưu điểm như vậy, Space Haven cũng có một số khuyết điểm mà Mọt muốn nhắc đến để game thủ… chuẩn bị tinh thần trước khi bước vào trò chơi. Với độ phức tạp cực cao, phần hướng dẫn của game lại không đủ chi tiết và bỏ qua khá nhiều bước quan trọng, chẳng hạn khi game yêu cầu Mọt “chọn một thiên thạch,” nó lại không cho biết phải chọn như thế nào và vì thế Mọt phải nhờ đến sự giúp đỡ trên server Discord của trò chơi. Phải đến lúc này, Mọt mới biết về sự tồn tại của góc nhìn thu nhỏ (thực hiện qua việc cuộn chuột giữa), một tính năng rất quan trọng trong game.

Bên cạnh đó, các nhu cầu và cảm xúc của các thành viên phi hành đoàn cũng như một số vật phẩm đôi khi chưa đủ hợp lý hoặc chưa đủ chi tiết, có thể là vì game chưa đủ hoàn thiện. Một ví dụ nho nhỏ là toilet của game: bạn có thể đặt nó ngay giữa đường, và các nhân vật đang sử dụng toilet chẳng hề phản ứng gì khi có người khác đứng ngay trước mặt “xem hàng” chờ đến lượt. May mắn là trong phần lớn trường hợp, các vấn đề này đều rất nhỏ nhặt và bạn có thể phớt lờ mà chẳng ảnh hưởng gì đến gameplay.

Space Haven không phải là một tựa game đột phá ở hai mảng hình - âm bởi nó chỉ có đồ họa 2D đơn giản (nhưng khá đẹp mắt) và âm thanh vừa đủ xài, nhưng bối cảnh vũ trụ của trò chơi cho phép Bug Byte tạo ra một số điểm khác biệt với những tựa game mô phỏng - xây dựng cùng thể loại. Đội ngũ phát triển đã thành công trong việc tạo ra một tựa game có vòng lặp gameplay "gây nghiện" có thể khiến game thủ cứ muốn quay lại với trò chơi, tạo ra những phi thuyền tốt hơn, đi được xa hơn và khám phá nhiều điều mới mẻ hơn trong vũ trụ rộng lớn của trò chơi.

Vì vậy, dù Space Haven vẫn còn nằm trong giai đoạn Early Access, Mọt tin rằng những gì mà trò chơi đem lại tỏ ra xứng đáng với mức giá 220.000 đồng mà nhà phát hành đặt ra trên Steam. Nó đem lại cho game thủ một cuộc chơi lâu dài đầy thử thách, giá trị chơi lại cao và những tình tiết thú vị trong quá trình sinh hoạt và sinh tồn của các nhân vật, và trong tương lai khi game tiếp tục được cập nhật, nội dung của trò chơi hẳn sẽ ngày càng thú vị hơn nữa.

Ưu điểm:

• Gameplay phức tạp, có chiều sâu.
• Nhiều điều để khám phá.
• Giá trị chơi lại cao.
• Không đòi hỏi cấu hình máy.

Nhược điểm

• Hơi khó làm quen.
• Một số bug nhỏ.