Phụ Lục
Trong những ngày vừa qua, game thủ khắp thế giới đã chứng kiến Fallout 76 thất bại trên mọi mặt trận, từ lòng tin của game thủ đến điểm số của các bài review. Đây không phải là tựa game online đầu tiên mang thương hiệu một trong hai series ăn khách nhất của Bethesda – 4 năm trước đây, The Elder Scrolls Online đã được ra mắt để “ăn theo” thành công mà Skyrim có được. Tuy nhiên, hai tựa game online của Bethesda lại có số phận rất khác nhau. Trong khi TES Online nhận được sự chào đón khá nồng nhiệt từ game thủ, Fallout 76 thất bại chua cay. Điều gì đã tạo ra sự khác biệt đó?
Đầu tiên, có một điều mà game thủ Việt Nam có thể không chú ý về TES Online: nó không phải là game do Bethesda phát triển. Nó là đứa con tinh thần của Zenimax Online Studios, thuộc về ZeniMax Media. Công ty này sở hữu một loạt studio có tiếng như id Software (Doom, Quake, Rage…) Arkane Studios (Dishonored, Prey), MachineGames (Wolfenstein), Tango Gameworks (The Evil Within) và cả Bethesda. Ban đầu, Bethesda được thành lập trước rồi ZeniMax Media mới được tạo ra bởi người sáng lập Bethesda là ông Christopher Weaver. Vì vậy, ZeniMax Online Studios (ZOS) thuộc dạng “con cháu” của Bethesda, được dẫn đầu bởi Matt Firor, một cựu binh của Mythic Entertainment đầy kinh nghiệm trong lĩnh vực MMORPG lẫn game nhập vai truyền thống.
Trong khi đó, giám đốc phát triển của Fallout 76 là ông Todd Howard, người đã dẫn dắt việc phát triển Fallout 3, Fallout 4 cũng như các tựa The Elderscrolls 2, 3, 4, Skyrim và một số bản mở rộng. Ông cũng từng nhận được một số giải thưởng như “Best Game Director” vào năm 2012, hay giải thành tựu trọn đời Lara of Honor của Đức vào năm 2014, và có 5 tựa game liên tiếp đoạt giải GOTY. Bảng thành tích của Todd Howard quả là rất ấn tượng, đến mức các fan gọi ông là "god Todd" (thánh Todd), nhưng ông lại không có bất kỳ kinh nghiệm nào trong việc thực hiện một tựa game online.
Công sức mà hai nhà phát triển bỏ ra cho tựa game của mình cũng rất khác biệt. Khi nhìn vào TES Online, Mọt nhận thấy rằng trò chơi này đã trải qua một sự thay đổi lớn trong quá trình phát triển. Ban đầu, game được phát triển trên nền tảng HeroEngine, một engine đã được dùng trong MMORPG Star Wars: The Old Republic (SWTOR) ra mắt năm 2011. Điều này khiến các fan của The Elder Scrolls bày tỏ sự lo ngại của mình: họ không muốn TES Online chỉ là SWTOR được phủ lớp áo The Elder Scrolls, mà phải xứng đáng với thương hiệu họ yêu mến.
Trước phản ứng của game thủ, giám đốc ZeniMax Online Studios cho biết ban đầu, studio của ông hoàn toàn được dựng lên từ con số không, thiếu cả người lẫn kinh nghiệm trong khi việc phát triển một engine riêng cần rất nhiều thời gian và công sức. Vì vậy, studio quyết định chọn sử dụng HeroEngine để rút gọn quy trình phát triển trò chơi. Nó là một công cụ hữu dụng để dựng nên bộ khung ban đầu – các khu vực trong game, ý tưởng về lối chơi, phong cách đồ họa… Với ZeniMax Online Studios, TES Online trên HeroEngine chỉ là “bản nháp” bởi họ cũng đang phát triển một engine mới được thiết kế riêng cho TES Online. Điều này giúp nhà phát triển có thể kiểm soát hoàn toàn quy trình làm game của mình, và giúp việc sửa lỗi hoặc phát triển tính năng mới trở nên dễ dàng hơn.
Trong khi đó, Fallout 76 được phát triển dựa trên Creation Engine quen thuộc. Lý do mà Todd Howard lựa chọn tựa game này rất đơn giản: vì Bethesda quen thuộc với nó. Quả thực đây là một lý do vững chắc: khi quen thuộc với một engine, người ta không mất thời gian làm quen với các tính năng mới hay quy trình làm việc với nó. Nhưng vấn đề ở đây là Creation Engine là một engine đã quá già cỗi. Có thể bạn nghĩ rằng một engine mới ra mắt năm 2011 chưa phải là già, nhưng thực ra nó là phiên bản nâng cấp của Gamebryo (được Bethesda dùng cho TES 3, TES 4, Fallout 3) ra mắt vào năm 1997 – tức đã 21 năm tuổi.
Dĩ nhiên không phải engine “già” là kém. Có những engine khác cũng già cỗi không kém, chẳng hạn id Tech đã 22 tuổi, IW Engine của Infinity Ward được tạo nên từ id Tech 3 cũng 20 năm tuổi, Unreal Engine 4 cũng 16 năm, Source 2 của Valve cũng được làm nên từ id Tech 2. Bản thân Creation Engine cũng có điểm mạnh ở bộ công cụ Creation Kit thân thiện với modder, Radiant AI hỗ trợ nhà phát triển tạo ra nhiều hành vi của NPC (ăn, làm việc, ngủ) giúp tái hiện thế giới một cách chân thực, Radiant Story giúp NPC tạo ra các nhiệm vụ cho người chơi, Havok Behavior tạo ra các chuyển động mượt mà chỉ bằng vài cú click chuột…
Tuy nhiên, Fallout 76 không sử dụng được ưu điểm nào trong số những điều trên bởi nó là một tựa game online và Bethesda vứt bỏ NPC trong game, khiến các động tác mượt mà lẫn hành vi trong sinh hoạt thường ngày đều không cần thiết. Thật ra, sự thân thiện với modder còn là một khuyết điểm bởi đó là tiền đề cho sự lộng hành của hack và cheat trong game.
Fallout 76 và The Elder Scrolls Online có những sự khác biệt rất lớn về lối chơi. ZeniMax Online Studios biết mình cần phải làm gì với TES Online bởi nó là một game MMORPG thuần túy, cho phép game thủ đấu đá và hợp tác lẫn nhau như mọi trò chơi cùng thể loại trên thị trường. Vì thế việc phát triển lối chơi cho TES Online đơn giản và dễ dàng hơn nhiều – ZeniMax Online hoàn toàn có thể tham khảo những tựa game khác trên thị trường trong khi xây dựng nội dung của trò chơi theo bối cảnh thế giới The Elder Scrolls.
Trong khi đó, Bethesda lại rất lúng túng trong việc phát triển Fallout 76. Game vừa phải là một tựa multiplayer, vừa cho phép game thủ chơi một mình. Fallout 76 vừa phải có tính năng PvP, vừa phải để những ai thích solo được yên khi họ muốn. Nó phải có thế giới mở thật rộng lớn, nhưng số lượng người chơi phải ít để game thủ tránh mặt nhau. Ngoài ra, còn nhiều yếu tố khác khiến cho Fallout 76 thất bại, chẳng hạn sự thiếu kinh nghiệm của Bethesda trong việc vận hành một tựa game online, khiến hệ thống server của trò chơi quá yếu đuối. Nó thường xuyên “đá” game thủ ra ngoài, dù họ đang chơi bình thường hay khi có ba quả nuke được phóng xuống cùng một vị trí trong game.
Yếu tố cốt truyện, phần nội dung góp phần quan trọng nhất vào sức hút của những tựa RPG do Bethesda phát triển cũng là nhược điểm của Fallout 76. Dù game vẫn có những nhiệm vụ được dày công tạo dựng, sự vắng mặt của NPC (do bối cảnh của game) khiến cốt truyện mất đi cái "hồn" của nó, không thể tạo được sự đồng cảm từ phía người chơi. Vị Overseer mất tích của Fallout 76 cố gắng khắc phục điều này bằng cách kể về những cuộc phiêu lưu thú vị của mình trong các manh mối để lại cho game thủ, nhưng nó thực sự chẳng giúp được gì nhiều cho phần cốt truyện của game. Kho đồ hay kích thước của căn cứ cũng chịu giới hạn trong Fallout 76, khiến game thủ không thể xây dựng những tòa nhà hoành tráng như ý muốn. Những điều vặt vãnh như thức ăn hư hại quá nhanh, Workshop bị mất quá dễ dàng… cũng góp phần khiến quá trình trải nghiệm Fallout 76 trở nên khó chịu.
Sự cân bằng trong Fallout 76 cũng khá kém cỏi. Tại sao việc sửa chữa một mảnh giáp lại tốn nhiều nguyên liệu hơn là tháo dỡ mảnh giáp đó ra và chế một mảnh giáp mới? Chẳng hạn khi chế tạo một áo giáp da, bạn chỉ cần da và thép có thể tìm thấy ở khắp nơi, nhưng khi sửa chữa nó lại cần keo dán, một tài nguyên khá hiếm trong game? Dù hợp lý ngoài đời, nó lại chẳng hề hợp lý trong game. Đến cả cash shop của game cũng rất ngớ ngẩn: nó bán các bộ trang phục với giá trên trời, nhưng trong game, bộ trang phục đó rơi vãi đầy đường và không thể bị hư hao. Để mua tất cả vật phẩm trong Atomic Shop, game thủ sẽ phải chi khoảng 5,6 triệu đồng, sau khi đã tốn 60 USD để mua game. Hiện tại, giá của trò chơi đã bị giảm xuống còn 35 USD trong dịp Black Friday, chỉ hơn một tuần sau ngày ra mắt.
Mà thực ra, phiên bản Fallout 76 mà chúng ta đang chơi hiện tại cũng chưa có đầy đủ nội dung như Bethesda trông đợi. Game thủ lên cấp quá nhanh, trong khi tính năng “end game” duy nhất hiện tại có lẽ là việc tìm mã phóng nuke để farm item xịn (và bạn biết là nếu phóng nhiều nuke, server sẽ crash). Bethesda nói rằng các phụ bản và những tính năng end game tương tự sẽ xuất hiện trong tương lai, nhưng với cái giá 60 USD, Fallout 76 nên đem lại cho game thủ nhiều nội dung hơn trong ngày ra mắt.
Theo Mọt tui nghĩ, đó là những điểm mà Fallout 76 không bằng được The Elder Scrolls Online, khiến Fallout 76 thất bại trong khi người anh em của nó lại thành công.