Phụ Lục
Mod là một trong những “đặc sản” của làng game PC, bởi nó đem lại cho những tựa game tưởng chừng đã bị “cày” nát và không còn gì mới mẻ thêm nguồn sinh khí mới. Có nhiều trò chơi chỉ hấp dẫn vì mod, và có những game đem lại thêm hàng chục, thậm chí hàng trăm giờ giải trí cho game thủ nhờ những bản mod của mình.
Nhưng vai trò của mod không chỉ dừng lại ở đó – nó còn là khởi nguồn của rất nhiều thể loại và tên tuổi lớn trong làng game. Mọt xin không nhắc đến Half-Life và Counter-Strike bởi nó chỉ là một tựa game chứ không phải một thể loại, và kiểu chơi FPS đối kháng đã tồn tại trước Half-Life từ lâu. Thay vào đó, Mọt muốn điểm ra một vài bản mod mà có thể ít người biết đến hơn hẳn so với thể loại mà nó cho ra đời.
Overwatch của Blizzard không phải là kẻ khai sinh ra thể loại này, mà chỉ là một trong hai cái tên thành công nhất trong lịch sử. Rất ít ai biết rằng khái niệm “hero shooter” có lẽ đến từ một tựa game đã hơn 20 năm tuổi của id Software.
Cụ thể, chúng ta đang nói về Quake (1996), một trò chơi bắn súng multiplayer do id Software phát triển đi kèm bộ công cụ mod game có tên QuakeC. Là một trò chơi cực kỳ ăn khách và được cung cấp sẵn “đồ nghề,” modder đổ xô vào thực hiện rất nhiều bản mod cho trò chơi.
Trong số đó, nhóm modder gồm ba người là Robin Walker, John Cook và Ian Caughley đã dùng QuakeC để tạo nên một “siêu phẩm” có tên Quake Team Fortress. Bản mod này cho game thủ dùng các loại vũ khí quen thuộc, nhưng bổ sung thêm các tính năng nhập vai trong các tựa RPG Dungeon & Dragons đình đám thời điểm đó vào game. Ban đầu, Quake Team Fortress chỉ có 5 lớp nhân vật, nhưng sau đó được cập nhật lên đến 9.
Sự thành công của Quake Team Fortress thu hút sự chú ý của Gabe Newell. Valve thuê cả ba người về để biến bản mod này thành một bản mod mới cho Half-Life. Về sau, Valve nhận thấy tiềm năng của trò chơi và quyết định nâng cấp nó thành một tựa game độc lập và vứt bỏ chữ “Quake” để trở thành Team Fortress. Sự thành công của phiên bản đầu dẫn đến việc Team Fortress 2 ra mắt vào năm 2007, và đến thời điểm này vẫn là một trong những tựa game hốt bạc của Valve, đặc biệt là sau khi nó trở thành free to play vào năm 2011.
Dĩ nhiên là phải nhắc đến MOBA rồi. Hẳn những tác giả của các bản đồ Aeon of Strife trên StarCraft không thể ngờ được rằng tạo vật của mình sẽ nổi tiếng đến vậy sau gần 20 năm. Vào thời điểm Aeon of Strife ra mắt, nó không cho phép chơi đối kháng mà chỉ có thể để 4 game thủ cùng nhau hợp tác chống lại các đợt quân của máy tính trên các lane. Dù vậy, nó đã trở thành mầm mống của MOBA, và chính thức “đâm chồi nảy lộc” khi ý tưởng của họ được chuyển thể lên Warcraft III thành Defense of the Ancient.
Phiên bản đầu tiên của Defense of the Ancient chính thức được tung ra vào năm 2002, khi một modder có tên Kyle Sommer tải nó lên internet. Sau Kyle, nhiều nhân vật khác trong cộng đồng modder Warcraft III tiếp tục phát triển bản mod này, trong đó có Guinsoo (tên thật Steve Feak) và IceFrog – con ếch bí ẩn chưa bao giờ xuất hiện trước công chúng. DotA nâng số lượng người chơi trong đội từ 4 trong AoS lên 5, liên tục bổ sung các nhân vật mới và tính năng thi đấu đối kháng.
Defense of the Ancient trên Warcraft III chinh phục game thủ khắp thế giới lẫn các tiệm net ở Việt Nam, và lại một lần nữa thu hút sự chú ý của thánh GabeN. IceFrog đến với Valve để trở thành trưởng nhóm thiết kế của Dota 2, trong khi Guinsoo sang Riot để làm nên League of Legends và được ghi công bằng một vật phẩm mang tên mình (Cuồng Đao Guinsoo) trong game.
Ngày nay, Dota 2, LMHT cùng nhiều tựa MOBA nhỏ khác có hàng triệu người chơi mỗi ngày và đem về cho các nhà phát triển hàng tỉ USD mỗi năm, nhưng chúng đều chỉ bắt đầu từ một bản đồ StarCraft ra mắt 17 năm về trước.
Trước thời của Battle Royale, chúng ta chìm trong thời của game sinh tồn (survival). Nguồn gốc của thể loại này có lẽ là từ ArmA 2, một tựa game bắn súng của Bohemia Interactive phát hành vào tháng 6/2009. Trò chơi này khác biệt với các game FPS khác trên thị trường ở chỗ nó mô phỏng các khí tài quân sự một cách chân thực, không nhằm mục tiêu biến game thủ thành người hùng mà để họ trải nghiệm sự chân thực của chiến trường. Không nhiều game theo xu hướng này, nên ArmA 2 đạt được thành công lớn.
Sau ba năm ra mắt và hàng tấn mod cho ArmA 2 được game thủ tạo ra, một bản mod khác lạ xuất hiện vào năm 2012 là DayZ. Được tạo nên bởi Dean Hall, bản mod này tập trung vào yếu tố sinh tồn trong môi trường khắc nghiệt, và cố gắng đẩy sự chân thực của ArmA 2 lên cao hơn nữa. Một nhân vật có thể bị nứt xương khi chấn thương ở chân, bị choáng vì vết đạn hay zombie cắn, nhiễm các loại bệnh dịch từ môi trường, và đói khát luôn đeo đẳng. Những yếu tố này thu hút các game thủ “hardcore” và nhanh chóng trở nên nổi tiếng khắp thế giới.
Nhận thấy được tiềm năng của bản mod này, Bohemia Interactive mời Dean Hall cùng hợp tác phát triển nó thành một tựa game độc lập và đưa lên Steam. Chỉ trong một năm, họ bán được hơn 3 triệu bản game dù trò chơi còn chưa hoàn thiện. Trước thành công này, hàng loạt tựa game sinh tồn tương tự khác được tạo ra, từ The Forest, Rust, Ark, H1Z1, Unturned, Scum… Nhiều trò chơi khác cũng khai thác yếu tố sinh tồn, dù không xoay quanh của một cá nhân mà quanh một cộng đồng người, chẳng hạn Banished, Frostpunk…
Ngoài Dean Hill và DayZ, cộng đồng modder của ArmA 2 còn có một nhân tài khác là Brendan Greene, với nickname “PlayerUnknown”. Sau khi chơi DayZ, Brendan nhận thấy mình có thể dựa trên nền tảng này để phát triển một bản mod mới. Ông gọi nó là Battle Royale, bởi ý tưởng của bản mod này đến từ chính bộ phim Nhật kinh điển Battle Royale ra mắt năm 2000.
Trong quá trình Brendan phát triển Battle Royale, Dean Hall được Bohemia Interactive mời hợp tác làm game DayZ. Vì vậy, Brendan quyết định chuyển bản mod mình đang thực hiện từ ArmA 2 lên Arma 3. Kiểu chơi của Battle Royale được Brendan “tái sử dụng” trong chế độ chơi King of the Kill của H1Z1 khi được mời làm cố vấn cho tựa game này. Một thời gian ngắn sau đó, ông nhận được lời mời từ studio Hàn Quốc Bluehole để làm PUBG, và những gì xảy ra sau đó chúng ta đều đã biết.
Trong quá trình Brendan phát triển PUBG, trò chơi vẫn chinh phục game thủ khắp thế giới với hàng chục triệu bản game được bán ra. Sự thành công của tựa game này khiến các nhà phát triển khác trên thế giới lao vào cuộc chơi, đẻ ra hàng chục tựa Battle Royale mới mỗi năm - dù không phải tựa game nào cũng được thấy ánh mặt trời. Bây giờ, chúng ta đang có hàng loạt game Battle Royale hấp dẫn, mỗi game lại có biến tấu riêng của mình như Fortnite, Black Ops 4, Hunt: Showdown, Maelstrom, Maverick: Proving Grounds…
Game sinh tồn, hero shooter, Battle Royale và MOBA là những thể loại đã hình thành nhờ bàn tay của các modder – môt cộng đồng gần như “độc quyền” cho game PC. Dĩ nhiên Mọt vẫn tin rằng nếu không có những Brendan Greene, Dean Hill hay bộ ba Robin Walker, John Cook và Ian Caughley, sẽ có một ai khác bất ngờ vỗ trán và nghĩ ra những thể loại này. Nhưng có thể chúng ta sẽ phải chờ lâu hơn rất nhiều để được thưởng thức những trò chơi hấp dẫn mình đang có ngày nay.