Những cú phốt “nhục mặt” của thế giới eSports

Phụ Lục

• Bán độ StarCraft 2010
• Chia giải, đấu bừa trong League of Legends 2012
• “Nhìn trộm” đội bạn trong chung kết thế giới League of Legends 2012
• Bán rẻ danh dự và đào bitcoin lậu năm 2013
• Kỳ thị nam nữ trong giải đấu HearthStone năm 2014
• Vụ quăng game lớn nhất CS:GO năm 2015
• Meet Your Makers và vụ dọa nạt tuyển thủ League of Legends năm 2015
• Cú đánh độ hạ gục StarCraft II năm 2015
• Cá độ phi pháp trong Counter Strike Global Offensive năm 2016
• Một vết mực không làm hỏng cả tờ giấy

Có một điều chắc chắn là tất cả các môn thể thao khi đã trở nên chuyên nghiệp sẽ xuất hiện những mảng tối tiêu cực nhất định. Từ chuyện tiền nong đến cay cú ăn thua mà tạo ra những hành động người ta gọi là “phi thể thao” còn giới bình dân gọi là “chơi lầy”. Thế giới eSports cũng không hề ngoại lệ.

Cũng như mọi môn thể thao khác, eSports cũng có những thành phần "chơi lầy"

Trong lịch sử phát triển thần kỳ từ một nhúm bợm game ngồi thi thố tài năng với nhau đến những giải đấu triệu đô, đâu đó còn lẩn khuất những cú phốt mà người cố quên đi cho đỡ nhục. Nói như vậy để thấy rằng eSports không phải là một thứ gì đó thần thánh, nó cũng như mọi môn thể thao trên con đường lên chuyên nghiệp, có vinh quang, có thành công thì cũng có những kẻ lợi dụng để “chơi lầy”.

Mọt game xin được liệt kê một số cú “nhục” kinh điển của làng eSports thế giới:

Bán độ StarCraft 2010

Năm 2010, “sAviOr” Ma Jae-yoon – tuyển thủ đánh Zerg huyền thoại trong làng StarCraft Hàn Quốc được xướng tên không phải trên bục nhận giải mà trong danh sách điều tra bán độ. Một vụ “chơi lầy” đã được khui ra, các trang web cá độ eSports đã bắt tay với các tuyển thủ StarCraft qua sự môi giới của sAviOr để dàn xếp tổng cộng 11 trận đấu.

sAviOr bị KePA xóa bỏ tất cả thành tích trong sự nghiệp thi đấu

Có 3 tay cá độ đã liên hệ với sAviOr và từ anh này bắt liên lạc với nhiều tuyển thủ chuyên nghiệp khác tiến hành “tổ lái” trận đấu. Kết quả những tay cá độ này thu về gần 500.000 USD tiền thắng cược và chia lại một ít cho các tuyển thủ có liên quan.

Kết quả là sAviOr bị cấm thi đấu suốt đời, liên đoàn thể thao điện tử Hà Quốc (KeSPA) tuyên bố xóa bỏ tất cả các thành tích thi đấu trong sự nghiệp eSports của anh.

Chia giải, đấu bừa trong League of Legends 2012

Năm 2012, League of Legends nổi lên như một môn eSports tiềm năng, nhiều giải đấu hoành tráng với số tiền thưởng hàng chục ngàn USD được tổ chức. Năm đó tại giải vô địch MLG Summer Championship, hai đội Dignitas và Curse NA gặp nhau tại chung kết tổng là bắt đầu… chơi lầy.

Trận đấu ban/pick kiểu ARAM của 2 đội Dignitas và Curse NA

Hai đội bất ngờ chơi trận chung kết theo kiểu All Random, All Middle như thi đấu giao lưu. Những tưởng đây là một màn biểu diễn độc đáo, tuy nhiên kết quả điều tra sau đó cho thấy 2 đội này cố ý “quăng game”. Cụ thể, trước trận đấu 2 đội này đã đi đến thỏa thuận sẽ chia giải thưởng nên họ tiến hành trận chung kết theo kiểu “đánh cho có”.

Kết quả, ban tổ chức MLG đã ra quyết định loại 2 đội khỏi giải, tước tất cả quyền hưởng giải lẫn điểm thành tích. Tiền thưởng của 2 hạng mục nhất – nhì được trao lại cho 2 đội hạng 3 và 4. Cả 2 team “chơi lầy” này sau đó đã phải đăng đàn xin lỗi người hâm mộ.

“Nhìn trộm” đội bạn trong chung kết thế giới League of Legends 2012

Cùng năm với vụ “chơi lầy” chia giải thưởng ở trên là một phốt làm mất mặt không chỉ các team eSports mà cả Riot. Vụ lùm xùm này diễn ra ngay trong khuôn khổ vòng chung kết thế giới League of Legends năm 2012.

Bằng chứng từ băng ghi hình cho thấy tuyển thủ Azubu Frost ngẩn lên nhìn màn hình mini map của đối phương

Do một lỗi thiết kế sân khấu của Riot đã khiến cho các tuyển thủ ngồi từ trong phòng thi đấu có thể ngước lên và nhìn thấy được minimap trên màn hình lớn dành cho khán giả. Từ đây, 4 đội thuộc 2 cặp đấu đã bị người xem cáo buộc lợi dụng điều này để “ngó trộm” bản đồ đối phương và trục lợi.

Ban đầu Riot phủ nhận điều này nhưng sau đó dưới nhiều bằng chứng được cung cấp họ đã tiến hành điều tra và kết luận 3 trong số 4 đội bị cáo buộc thực sự đã lợi dụng lỗi thiết kế này. Trận chiến tâm điểm của vụ này là trận giữa Azubu Frost và Solomid, Azubu bị phạt 20% tiền thưởng giải và 30.000USD tiền trong số được được Riot tặng cho quỹ từ thiện của Hàn Quốc.

Bán rẻ danh dự và đào bitcoin lậu năm 2013

Năm 2013, đến lượt Dota 2 xảy ra tiêu cực. Và đây là một vụ “chơi lầy kinh điển” dẫn đến hình thành một tiếng lóng riêng. Tuyển thủ “Solo” Alexei Berezin đã bán độ một trận đấu của mình trong giải StarLadder với giá… 322 USD. Sau khi điều tra có kết quả, nhà tổ chức StarLadder đã cấm thi đấu vĩnh viễn Solo tại các giải do nhà tổ chức này quản lý.

Sau khi hết án phạt, Solo đi mỗi đội một ít sau đó dừng lại ở Virtus.Pro

Án phạt sau đó được giảm xuống còn 1 năm và hiện nay Solo đã trở lại thi đấu trong đội hình của Virtus.Pro. Cũng chính vì độ “lầy” của vụ này mà sau đó các bình luận viên bắt đầu sử dụng tiếng lóng “322” để chỉ những hành động trông có vẻ như bán độ, quăng game trong Dota 2.

Không chỉ có tuyển thủ mà các các nhân viên của ban tổ chức cũng thực hiện các màn lầy lội riêng. Theo đó, một nhân viên kỹ thuật của nhà tổ chức ESEA đã lén cài đoạn mã đào bitcoin vào máy chủ của hãng này nhằm sử dụng sức mạnh của các máy sử dụng client của hãng này để đào bitcoin cho mình.

1 triệu USD tiền phạt đổi lấy 3700 USD bằng bitcoin

Kết quả hàng loạt máy tính của khách hàng bị cháy VGA và hóa đơn tiền điện khủng bố. Sau khi điều tra, ESEA bị phạt 1 triệu USD trong khi số bitcoin nhân viên kia đào trộm chỉ có giá khoảng 3700 USD.

Kỳ thị nam nữ trong giải đấu HearthStone năm 2014

Phốt “chơi lầy” một lần nữa lại xuất hiện từ nhà tổ chức giải đấu eSports, nếu lần trước do nhân viên tự làm thì lần này là do chính nhà tổ chức cố ý làm. Cụ thể là nhà tổ chức IeSF trong giải đấu HearthStone IeSF World Championship đã có những email nội bộ lưu ý việc loại tất cả những ứng viên nữ không cho tham gia giải.

Thông cáo cuối cùng của IeSF cho biết sẽ mở cho tất mọi người

Một ảnh chụp màn hình email nội bộ như vậy đã bị rò rỉ lên Reddit và dư luận bàng hoàng giận dữ. Càng nghiêm trọng hơn khi đại diện IeSF đăng đàn giải thích cho động thái này là “nỗ lực chuyên nghiệp hóa eSports”. Tất nhiên thiên hạ càng nổi nóng dữ dội hơn.

Một ngày sau tuyên bố gây sốc, có vẻ IeSF đã nhận ra sai lầm của mình nên đã tuyên bố sẽ mở giải đấu cho tất cả mọi người không phân biệt giới tính nào cả.

Vụ quăng game lớn nhất CS:GO năm 2015

Vụ việc thực ra xảy ra vào tháng 8 năm 2014, iBUYPOWER gặp NetcodeGuides.com trong khuôn khổ Season 5 giải đấu CEVO Professional League. Mặc dù đang có phong độ rất tốt nhưng iBUYPOWER đã để thua với tỷ số khá chênh lệch 16 – 4. Ngay sau đó có nhiều cáo buộc trận đấu bị dàn xếp nhưng hầu như không có bằng chứng nên sự việc được xem như tin đồn vô căn cứ.

Mãi đến đầu năm 2015, nhà báo chuyên viết về thế giới eSports là Richard Lewis lật lại vụ việc bằng loạt bài kèm bằng chứng. Đó là ảnh chụp một số mẫu tin nhắn của một nhân vật có liên quan là Derek "dboorN" Boorn cho bạn gái hé lộ về vụ bán độ này.

Chỉ còn mỗi Skadoodle sống sót sau vụ này

Valve sau đó đã vào cuộc điều tra và kết quả 4 trong 5 tuyển thủ chính trong đội hình iBUYPOWER là Sam "DaZeD" Marine, Braxton "swag" Pierce, Keven "AZK" Larivière, Joshua "steel" Nissan bị cấm thi đấu vĩnh viễn. Riêng tuyển thủ thứ 5 là Tyler "Skadoodle" Latham không bị phạt vì anh không nhận lợi ích được chia từ vụ làm độ này, hiện anh đang chơi cho team Cloud9.

Bài học của những người “làm việc lớn”: né mấy thằng bép xép ra.

Meet Your Makers và vụ dọa nạt tuyển thủ League of Legends năm 2015

Vẫn ở năm 2015, phía League of Legends xảy ra một vụ “chơi lầy” khác. Tâm điểm là tuyển thủ Marcin "Kori" Wolski. Anh được chuyển cùng 4 đồng đội và một dàn quan chức khác từ đội Supa Hot Crew sang Meet Your Makers (MYM). Kori cáo buộc team Supa Hot Crew nợ anh nhiều tháng tiền lương không trả nhưng MYM từ chối trách nhiệm trả tiền vì họ không liên quan.

Kori là tâm điểm của vụ lộn xộn tại MYM

Kori cho rằng cả dàn lãnh đạo Supa Hot Crew đều theo đội về MYM nên việc nợ lương có nguy cơ sẽ tiếp diễn vì thế trước thềm LCS năm đó, anh tuyên bố bỏ đội chuẩn bị chuyển sang một đội khác. Nếu người hâm mộ cực kỳ bất ngờ về việc anh bỏ đội thì họ càng bất ngờ hơn khi 2 tuần sau Kori lại ngoan ngoãn trở về MYM.

Tuy vậy anh đã để lại cho báo chí một đoạn ghi âm có nội dung về cuộc điện thoại giữa quản lý đội và mẹ của anh. Trong cuộc đối thoại này quản lý đội là Sebastian "Falli" Rotterdam đã tỏ ra rất tức giận và dọa sẽ kiện cho mẹ Kori “mất nhà” vì bà là người đứng tên ký hợp đồng cho Kori với MYM và nay Kori lại phá hợp đồng. Sau cuộc điều tra, MYM bị phạt 5000 Euro và Rotterdam bị cấm hoạt động vĩnh viễn.

Thông báo của team MYM cho biết kết quả điều tra vụ việc

Sự việc khép lại đối với Kori vì anh đã quay về đội nhưng hàng loạt phản hồi từ dư luận cho thấy sự không đồng tình trong cách cư xử của đội cũng như đặt câu hỏi về những “trò mèo” của ban quản lý. Một cựu huấn luyện viên làm việc cho MYM cũng cáo buộc MYM nợ lương, tư túi các khoản chi phí tài trợ huấn luyện do Riot cấp cho đội.

Cú đánh độ hạ gục StarCraft II năm 2015

Sau cú ngã ngựa năm 2010 với sAviOr, cộng đồng eSports bộ môn StarCraft II tại Hàn Quốc tiếp tục lãnh một cú mới nặng hơn nhiều lần. Cơ quan chức năng Hàn Quốc sau một thời gian điều tra đã bắt giam 2 tuyển thủ chuyên nghiệp và 1 huấn luyện viên vì tội gian lận kết quả trận đấu.

https://twitter.com/SaintSnorlax/status/655906152878878720

https://twitter.com/AxCrank/status/655903356376870912

Các post Twitter nhắc đến kết quả xử lý vụ án lớn nhất của bộ môn StarCraft 2 này

Ba người này sau đó được công bố danh tính là Gerrard, YoDa và BboongBBoong thuộc đội Prime. Hàng loạt vụ bắt bớ sau đó cũng được thực hiện nhằm vào các cá nhân có liên quan trong những đường dây cá độ trong vụ này, ít nhất 5 trận đấu được xác định là có bán độ. Gerrard, YoDa và BboongBBoong sau đó cũng bị KePA tuyên bố cấm hoạt động suốt đời.

Cá độ phi pháp trong Counter Strike Global Offensive năm 2016

Năm 2016 cộng đồng Counter Strike Global Offensive (CS:GO) nổi sóng với việc hàng loạt trang cá độ lậu của CS:GO được đưa ra ánh sáng. Các trang này dùng API liên kết với Steam để cho phép người dùng cá bằng item ingame. Từ đó những cú thắng độ được fake lên đến hàng chục ngàn USD mỗi trận được các streamer khoe trên kênh của mình để làm chim mồi cho người chơi vào cá độ. Sau đó một streamer mang tên honor the call đã vạch trần thế giới đen tối này lên youtube.

Clip "bóc phốt" của honor the call

Sự việc nhanh chóng được Valve chú ý, sau khi điều tra chân tướng sự việc và lật mặt 2 streamer lớn ngấm ngầm quảng cáo cho các trang cá độ để hưởng lợi, tháng 7/2016, Valve mạnh tay đóng cửa triệt để các trang cá độ CS:GO.

Một vết mực không làm hỏng cả tờ giấy

Tiêu cực là vậy, nhưng thế giới eSports vẫn là một thế lực đang lên rất nhanh, thậm chí nếu bạn để ý thì các màn “chơi lầy” thăng lũy tiến càng về sau càng nhiều. Nhưng nó không có gì quá khó hiểu vì eSports cũng tăng lũy tiến cả về doanh thu lẫn lượng người xem.

Vì vậy, những tiêu cực đó cũng chỉ là một vết mực lỗi nhỏ trên một tờ giấy. Nó làm xấu một chút nhưng không đủ để vứt bỏ cả tờ giấy.

Năm 2017 đến chứng kiến những bước tiến mới của thế giới eSports, hy vọng trong tương lai những pha “chơi lầy” sẽ giảm dần và eSports tiếp tục phát triển.