Lừa đảo trong làng game là một điều hết sức phổ biến, từ những trò bình thường như cài virus, dùng mã độc chiếm tài khoản, bán hàng “đểu” trên Marketplace nhắm vào game thủ, đến những chiêu đầy “đẳng cấp” kiểu giả danh các YouTuber hay những trang tin game,… nhằm lừa đảo nhà phát triển game. Game thủ chúng ta hẳn đã quá quen với việc những trò lừa đảo giữa người chơi với nhau, nên trong bài viết này Mọt tui sẽ nói với các bạn về những trò lừa đảo mà mục tiêu là các nhà phát triển hoặc phát hành.
Thời điểm nào lừa đảo nhà phát triển game dễ dàng nhất? Đó là khi họ vừa tung ra một tựa game mới, và tìm cách quảng bá tựa game của mình đến với người chơi. Những tựa game của các ông lớn như EA, Activision hay Ubisoft luôn được các tờ báo uy tín chú ý đăng tin, đồng thời các nhà phát hành này cũng dư sức vung hàng chục triệu USD thuê siêu sao, dựng trailer cinematic, mua quảng cáo trên các tờ báo lớn, nhưng các nhà phát triển indie không thể làm được điều này. Để quảng bá trò chơi của mình, họ cần nhờ đến sức mạnh của… truyền miệng, của mạng xã hội và các diễn đàn, hay nói cách khác là nhờ đến bản thân game thủ.
Vì vậy, các nhà phát triển indie gần như không bao giờ bỏ qua những email được gửi đến từ phía các trang tin hay những YouTuber nổi tiếng – một cơ hội PR bằng vàng. Nắm bắt được tâm lý này, kẻ gian thường xuyên mạo danh những kênh thông tin đó để gửi email “xin xỏ” tìm cách lừa đảo nhà phát triển game. Sean Noonan, tác giả của tựa game Jack B.Nimble là một trong số những người nhận được kiểu email lừa đảo như vậy. Khi trò chơi của anh phát hành, hàng loạt email bắt đầu tới tấp đổ về hộp thư của anh để xin game miễn phí cho mục đích review. Một trong số những lá thư đó tự xưng mình là Lev, cây bút của trang tin KG-Portal nhưng lại sử dụng… Gmail ([email protected]).
Bức email này viết rằng “đội ngũ biên tập của chúng tôi đã xem xét trò chơi Jack B.Nimble của anh, muốn review và phản hồi về chất lượng của nó. Vì vậy tôi muốn hỏi xin một số key Steam để review nếu có thể.” Nhưng chỉ cần một lần tìm kiếm đơn giản, bạn sẽ tìm thấy tài khoản của Lev trên cổng KG-Portal có lời cảnh báo rằng “bất kỳ yêu cầu nào nhân danh tôi từ những địa chỉ email khác (chẳng hạn [email protected]) đều là lừa đảo.”
Thật ra, kẻ mạo nhận “Lev” là một tên lừa đảo, một trong số nhiều kẻ gian đã liên hệ với Sean để xin key trò chơi của anh chàng. Sean còn nhận được email của một “trang tin game từ Nhật Bản,” một kẻ khác giả danh YouTuber Naito75,… những email này có điểm chung là dùng những hộp mail miễn phí chứ không hề dùng email theo tên miền của tổ chức mà chúng mạo danh. Nếu nhà phát triển tin tưởng gửi key đi, các key đó sẽ xuất hiện trên những trang bán hàng có phần mờ ám như G2A hay Kinguin với giá rẻ hơn rất nhiều lần so với game “chính hãng.”
Những lá thư lừa đảo nhà phát triển game nhắm vào Sean và tựa game trên Steam của anh không phải là một ngoại lệ, mà là một đại dịch đã sống bám vào cộng đồng nhà phát triển indie từ lâu. Những trò lừa đảo này phổ biến đến mức các cộng đồng nhà phát triển indie chỉ còn biết “ờ, rồi anh sẽ quen” khi ai đó phát hiện mình bị lừa. Mỗi khi một trò chơi ra mắt, những email đáng ngờ sẽ bắt đầu xuất hiện. Đôi khi chúng đến từ những cây bút của những trang tin không tồn tại. Thỉnh thoảng chúng lại mạo danh các tờ báo game uy tín, sử dụng những tên miền gần giống để đánh lừa các nhà phát triển. Các trò lừa đảo này ngày càng ranh ma hơn, và những người mới chân ướt chân ráo vào làng game, chưa có nhiều kinh nghiệm giao tiếp với báo giới rất khó có thể phân biệt được đâu là những email chân thành và đâu là những kẻ lừa đảo.
Emily Morganti, người chịu trách nhiệm PR cho tựa game West of Loathing mà Mọt từng giới thiệu trong một bài viết trước cũng có kinh nghiệm với thể loại lừa đảo “đặc sản” của làng game này. Theo chị, chúng giống như cỏ dại trong vườn và không thể nào nhổ sạch, mà chỉ có thể trở thành một thói quen. Nhờ kinh nghiệm PR cho rất nhiều tựa game indie khác nhau, Emily đã chú ý đến một vài khuôn mẫu của những kẻ lừa đảo nhà phát triển game mà các tân binh indie chỉ mới tung ra một trò chơi không phát hiện được.
“Nhiều kẻ gửi email cho mọi tựa game vừa ra mắt bằng cách copy – paste đơn giản. Một số gửi hàng loạt yêu cầu cho nhiều game trong cùng ngày, nên sẽ có nhiều nhà phát triển cùng nhận được email nói rằng một ai đó đang rất muốn stream tựa game của họ. Vài năm trước có một người gửi email dài dòng than vãn về việc anh ta mất việc và phải trả một khoản thuế lớn nên không thể mua game, nhưng nếu được cho một bản game free, cuộc đời của anh ta sẽ viên mãn”. Hay một trường hợp thú vị khác khi một người có tên Dmitry Tseptsov gửi vài email đến cho Emily để xin game miễn phí về… làm quà cho khách hàng uống café ở tiệm của mình. Email nói tiệm café đó vừa mở cửa được ba tuần, nhưng thực ra nó đã tồn tại từ hơn một năm trước, trong khi cả địa chỉ lẫn tài khoản Twitter của “Dmitry” đều là giả.
Việc tách biệt giữa trò lừa đảo và email thật đôi khi cũng khá khó khăn. Vài năm trước, Emily từng nhận hai email từ một BTV trang game thật và một kẻ giả mạo BTV đó. “Tôi đọc email của BTV trước nên đưa anh ấy vào danh sách gửi key review, sau đó kẻ giả mạo gửi email đến. Tôi nghĩ họ là cùng một người nên gửi key cho kẻ giả mạo. Vài ngày sau, BTV thật lại gửi email đến cho tôi, lúc này chúng tôi cùng nhận ra điều gì đã xảy ra,” Emily kể. Hay một người xin key khác tuyên bố mình viết cho một trang tin Tây Ban Nha trông rất thật, nhưng lại là giả. Trang tin đó dùng Wordpress miễn phí và sao chép toàn bộ nội dung từ những trang tin thật – cũng khá phổ biến trong làng game.
Một chiến thuật khác cũng thường được sử dụng là dùng email chỉ khác một ký tự so với email thật, rất khó bị phát hiện ra trừ khi bạn thực sự quen thuộc với người gửi. Emily từng nhận một email xin key từ “The Terorriser,” mạo nhận mình là chủ nhân kênh The Terroriser có hơn 2,7 triệu người đăng ký trên YouTube. YouTuber này bị mạo nhận thường xuyên đến mức anh chàng “rất muốn biết chỗ thằng lừa đảo sống” vì cứ bị các nhà phát triển hỏi về gã lừa đảo này.
Khi kẻ gian ngày càng tinh vi và ranh ma hơn, một số nhà phát triển bắt đầu viết hướng dẫn để giúp nhau phát hiện các trò lừa đảo nhà phát triển. Số khác cố gắng đưa những trò lừa đảo này ra trước công chúng như Emily, nhưng tất cả đều chỉ như “bắt cóc bỏ dĩa”: ngày tựa game Unawowed phát hành, Emily nói mình nhận được 34 email lừa đảo. Những trò lừa đảo này không chỉ làm hại các nhà phát triển hay các nhân viên PR, mà còn khiến những tác giả, các trang tin thật gặp khó khăn trong việc xin key game cho công việc của mình.
“Tôi đã làm PR game từ 2006, luôn gửi key cho bất kỳ ai hỏi xin bất kể trang đó nhỏ đến mức nào, nhưng giờ tôi đa nghi hơn nhiều. Việc sàng lọc những người gửi email xem họ là thật hay giả thực sự không đáng so với công sức bỏ ra, và tôi nghĩ các tác giả từ những trang tin nhỏ hay người viết tự do đang phải trả giá,” Emily kết luận.
Theo Kotaku.
(Còn tiếp)