Khi game bản quyền bỗng dưng thành… game lậu

Game bản quyền, khái niệm hiện đang là chuẩn mực đo lường của cộng đồng game khi đưa ra cân đo đong đếm vị thế của game thủ. Câu xỏ xiên “cái loại xài game lậu” là công cụ đắc lực nhất để các tay chơi game bản quyền dùng để thể hiện sự sung túc của mình ở một số nơi có văn hóa toxic phát triển.

Tuy nhiên, trong ngày hôm qua dường như khái niệm này trở nên khó hiểu khi một bài báo nêu lên vấn đề về mặt pháp luật của các store game tại Việt Nam. Và chỉ trong vài phút, toàn bộ các store lớn như Google Play, Apple Store, Steam, GOG, Origins… bị gán cho cái mác “bán game lậu”. Kéo theo đó là hàng loạt bức xúc của người dùng vì quá khó hiểu cách định nghĩa game lậu này. Vậy nên hiểu nó như thế nào?

Theo quan niệm của game thủ, chỉ cần trả tiền cho chính chủ để mua game bản quyền là nghiễm nhiên xem như sở hữu game hợp pháp. Tuy nhiên khái niệm hợp pháp ở đây khá mơ hồ vì không biết nó… hợp theo luật nào.

Xét về góc độ quản lý, các cổng bán game Google Play, Apple Store, Steam, GOG, Origins… hầu như đều không được cấp phép kinh doanh tại thị trường trong nước. Đây tiếp tục là bài toán bối rối như trường hợp cạnh tranh các ứng dụng gọi điện OTT qua internet quốc tế với các công ty kinh doanh mạng điện thoại truyền thống trước đây. Vấn đề chính là xuyên biên giới nhưng không được ghi nhận bởi pháp luật tại khu vực.

Nếu nói về game được kinh doanh đúng luật thì chỉ có danh sách các game được duyệt và cấp phép lưu hành bởi các cơ quan quản lý có niêm yết cụ thể và công khai tại đây. Những trò chơi hay các đơn vị phân phối chưa thành lập chi nhánh và xin phép hoạt động tại thị trường Việt Nam tất nhiên không nằm trong thẩm quyền quản lý của cơ quan có trách nhiệm và vì thế, được định nghĩa là game không phép (lậu).

Nếu bạn đọc đến đây vẫn chưa hiểu thì Mọt xin dịch lại tiếng Việt như sau. Pháp luật Việt Nam quy định công ty muốn kinh doanh tại thị trường nội địa phải có văn phòng hoặc pháp nhân đại diện và đăng ký ngành nghề, sản phẩm kinh doanh theo luật. Nên các store quốc tế như Google Play, Apple Store, Steam, GOG, Origins… chưa đăng ký công ty, chưa đăng ký kinh doanh và chưa nộp thuế sẽ không được công nhận tại Việt Nam.

Như vậy bạn đã hiểu được việc game lậu là như thế nào. Giờ nếu bạn tự hỏi muốn thoát mác game lậu thì sẽ phải làm sao thì câu trả lời vẫn theo phần trên. Các công ty phải đặt văn phòng đại diện tại Việt Nam, đăng ký kinh doanh theo ngành nghề và đóng thuế đầy đủ. Tất cả những chi phí cho những khâu đó tất nhiên sẽ phải tính vào giá bán game và làm nó… đội lên.

Bạn nên nhớ giá game mà chúng ta mua qua mạng là giá chưa qua các khâu thuế quan, ít nhất là 10% VAT cơ bản chưa kể các loại thuế về vận hành doanh nghiệp. Chính vì vậy nếu một ngày game bản quyền “thoát lậu”, giá chắc chắn sẽ tăng ít nhất 10% cho bản game digital và bản đĩa như Collector Edition hay đĩa console sẽ phải tính thêm thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt…

Nghe có vẻ “hết hồn” nhưng cái giá để trở nên hợp pháp và danh chính ngôn thuận cho game thủ nhìn chung cũng không phải quá tệ. Có thể nói đây là điều phải làm bởi vì nếu không làm như vậy sẽ là một sự bất công lớn trong việc kinh doanh game tại thị trường nội địa.

Như bài báo gây xôn xao được nhắc đến ở trên đã nêu ra, các doanh nghiệp kinh doanh game tại thị trường Việt đang phải chịu áp lực giá và đóng thuế theo luật tại Việt Nam. Những doanh nghiệp này cần được bảo vệ lợi ích trước những game kinh doanh xuyên biên giới có lợi thế về giá do không phải nộp thuế cho cơ quan quản lý.

Có thể bạn không để ý nhưng thời gian qua các doanh nghiệp kinh doanh game hợp pháp có trò chơi được đăng ký và phê duyệt bởi cơ quan quản lý đã đóng góp rất nhiều tiền cho ngân sách. Họ đã đóng đủ các loại thuế theo quy định và chia sẻ doanh thu của mình theo đúng pháp luật. Nếu các cửa hàng game xuyên biên giới cứ thế tuồn game vào thị trường với thuế “bằng 0” sẽ tạo ra áp lực cạnh tranh không lành mạnh với những doanh nghiệp trong nước.

Có thể đối với một người dùng đã quen sử dụng theo lối cũ thì điều này hơi khó chịu và khó chấp nhận. Nhưng hãy nhớ rằng chúng ta cũng từng như thế khi chuyển từ game crack sang game bản quyền. Đây chẳng qua cũng chỉ là một bước đệm kế tiếp để có một thị trường game hoàn toàn chuyên nghiệp, hợp pháp và được công nhận bởi các cơ quan có thẩm quyền tại thị trường VN.

Tóm lại, các bạn đang mua game bản quyền có thể sẽ cảm thấy khó chịu khi mình có nguy cơ phải trả thêm tiền cho mỗi đầu game, còn các tay dùng game crack lại có một phe chế giễu mấy gã thích trả tiền mua game. Tuy nhiên đây là một bước chuyển cần thiết để làng game phát triển.

Nó sẽ kéo theo nhiều lợi ích sau này như các ngày hội game, các cửa hàng bán game chính thức của các hãng mọc lên. Hoạt động mua bán và trao đổi game sẽ nhộn nhịp hơn, không phải lén lút sợ bị kiểu tra xử phạt như game lậu nữa. Tất cả đều phải bắt đầu bằng cách sinh hoạt trong khuôn khổ quy định và hợp pháp, mặc dù hơi đau túi một chút...