Immersive sims - Có tương lai nào cho những game kiểu Deus Ex và Dishonored?

Phụ Lục

• Sự xuống dốc không phanh và lý do?
• Trời không nắng sao lại đeo kính râm?
• Do thị trường biến động?

Immersive sims là một ý tưởng hơn là thể loại. "Immersive" nghĩa là to lớn bao quát, còn "sims" là viết tắt của simulation – tức “giả lập”. Những tựa game dạng như Deus Ex hay Dishonored được xây dựng dựa trên ý tưởng này. Nó đưa người chơi vào một thế giới với vô vàn các chọn lựa. Người chơi sẽ không còn cảm thấy mình đang trải nghiệm một trò chơi có cốt truyện đầy tuyến tính nữa, mà cứ như chính mình đang sống trong thế giới của game vậy. Mỗi việc bạn làm chắc chắn sẽ dẫn tới kết quả nào đó trong hàng chục các kết cục của game.

Tuy nhiên, sau khi thống kê lại doanh thu của những game dạng Immersive sims, người ta mới thấy rằng thể loại này đang gặp nguy hiểm. Rất có thể tương lai, Immersive sims sẽ không còn có mặt trên thị trường nữa. Và rất nhiều người trong chúng ta thậm chí còn không biết có thể loại này tồn tại, hoặc không thể phân biệt được giữa Deus Ex, Prey… với các game bắn súng nhập vai thông thường như Bioshock, Borderlands… có gì khác nhau?

PC/CONSOLE

Đây là câu chuyện có thật, rất thật vì đó chính là trải nghiệm của mình - một game thủ có thâm niên chơi game hơn 20 năm nay.

Warren Spector là một chuyên gia về ý tưởng Immersive sims, ông cũng chính là cha đẻ của huyền thoại Deus Ex. Warren Spector cho rằng dòng game Immersive sims đang tiến tới đỉnh cao về chất lượng. Ví dụ như, Prey hay Dishonored 2 của hãng Arkane Studios đều là những game được ông Warren công nhận rằng: “đây chính là cái chất của dòng game Immersive sims mà tôi luôn tưởng tượng trong đầu. Chúng phá vỡ mọi rào cản giữa thế giới thực và thế giới ảo, làm cho tôi cảm giác như mình đang sống trong game vậy. Dạng thiết kế kiểu Immersive sims sẽ bắt người chơi đụng độ và giải quyết các chuỗi vấn đề bao quát, hơn là các câu đố nhỏ lẻ. Tôi biết ơn vì một hãng game như Arkane Studios có mặt trên thị trường và trung thành với dòng game giống như tôi. Nếu thiếu họ thì tôi cũng chẳng có nhiều game mà chơi.”

Đọc tới đây, chắc hẳn độc giả đã hiểu ra bài viết muốn ám chỉ điều gì. Một sự lo ngại dần hiện ra, khi cả 3 tựa game lớn mới phát hành gần đây của dòng Immersive sims như Prey, Dishonored 2 và Deus Ex đều chưa bán nổi 1 triệu bản trên Steam. Lẽ ra đây phải là một dòng game bán chạy bởi cảm giác tự do, bởi cốt truyện nhiều biến tấu và môi trường chân thực mà nó truyền tải cho người chơi mới phải.

Sự xuống dốc không phanh và lý do?

Thật bất ngờ khi thể loại từng là xu thế của những năm 1990 và 2000, lại trở nên tụt hậu như ngày hôm nay. Immersive sims luôn có các điểm mạnh về môi trường 3D, hiệu ứng vật lý cùng trí thông minh nhân tạo được phối hợp với nhau rất chân thực. Ấy vậy mà chúng chẳng bán được bao nhiêu, sau sự thất bại của Thief phần 3 và Deus Ex phần 2, hãng Ion Storm phải giải thể. Số phận tương tự xảy ra với Looking Glass Studios, nhà sản xuất chịu trách nhiệm cho hai phần đầu của Thief, cùng System Shock và Ultima Underworld. Dạng game Immersive sims như đi vào ngõ cụt!

Ngay cả tới một thương hiệu huyền thoại như Deus Ex cũng không được đón nhận nồng hậu như trước. Jean-François Dugas, giám đốc giám sát của Deus Ex (thuộc hãng Eidos Montreal) cũng bật mí rằng, chính các nhà phát triển cũng ngại làm ra các game mà không phải là game tuyến tính.

Nghĩa là tựa game đó sẽ không chỉ có một mà là nhiều nhánh đi, nhiều cốt truyện, nhiều kết cục. Dẫn tới chi phí phát triển cao hơn, công sức phát triển nhiều hơn và nếu không làm cẩn thận thì chất lượng game sẽ bị “loãng đi” thấy rõ - mà điển hình chính là Deus Ex: Mankind Divided. Làm game dạng Immersive sims là phải chấp nhận việc phần lớn người chơi sẽ bỏ qua rất nhiều tình tiết hay, hơn một nửa công sức làm game vì thế mà tiêu tan. Vì thường thường mỗi game thủ sẽ chỉ trải nghiệm game một lần, hoặc thậm chí chưa chơi hết là đã đánh giá kết luận game đó tốt hay dở. Mà trong khi game sở hữu một cốt truyện rẽ nhánh, thì không phải nhánh nào cũng hay, nhánh nào cũng hợp.

Nếu nhìn vào những dòng game thế giới mở dạng như Grand Theft Auto, ta thấy mọi chi tiết, tình tiết trong game cũng chỉ bình thường thôi. Nhưng khi gộp tất cả chúng lại, thì đây lại thành một tổ hợp khó bị đánh bại. Trong khi dòng game Immersive sims thì ngược lại, việc không có một bối cảnh tổng thể thú vị sẽ khó để đề bạt tựa game lên cho tới các quản lý cấp cao của công ty, một khi họ đã thấy rằng đề tài như vậy là không hấp dẫn đối với game thủ.

Tuy nhiên ông Warren Spector thì lại không đồng ý với ông Jean-François Dugas: “Thực ra Immersive sims chỉ là một nhánh của dòng game hành động. Mà game hành động thì không khó bán” Ông dẫn chứng, những tựa game có lai tạp yếu tố Immersive sims như Oblivion, Fallout 3 và BioShock đều có thành công lớn. Mới đây thôi, chẳng phải Deus Ex: Human Revolution đã bán được 2,18 triệu bản chỉ trong một tháng vào năm 2011 sao? Rồi như khi Bethesda kết hợp với Arkane để sản xuất Dishonored, tựa game đã trở thành thương hiệu mới nổi thành công nhất của năm nó ra mắt.

Deus Ex: Mankind Divided thất bại, không có nghĩa là cả dòng game Immersive sims đã thất bại. Mà lý do vì bản thân trò chơi gặp phải nhiều vấn đề, như ngày ra mắt muộn màng (5 năm kể từ bản cũ). Năm 2016 cũng là năm mà mô hình cửa hàng ảo - đặt hàng trước đã không còn nhiều tác dụng. Cộng thêm lý do như đã nói bên trên về độ “đặc” của cốt truyện và các kết thúc không mấy ấn tượng. Còn Dishonored 2 thì có lẽ đã gặp phải quá nhiều lỗi game trong ngày ra mắt, tuy nhiên có lẽ game thất bại cũng vì chất lượng của nó không mấy xuất sắc. Ta thấy có những trò chơi như Mechanic Simulator 2018 dù nhiều lỗi hơn gấp bội, nhưng nó vẫn nằm trong top 25 game thành công nhất trên Steam.

Trời không nắng sao lại đeo kính râm?

Nếu bán không chạy, tại sao các hãng lại cứ dấn thân vào thể loại này? Bởi vì dù thị trường không có nhiều phản hồi với Immersive sims, các hãng vẫn tin dòng game này có thể thành công được như Deus Ex: Human Revolution hay Dishonored đã từng. Và một khi đã thành công, chúng sẽ mở ra một thị trường lớn về đề tài này. Ôm hy vọng ở tương lai, một game Immersive sims nào đó sẽ lên ngôi và bán chạy như Grand Theft Auto, Call of Duty hoặc Pokémon vậy.

Để thực hiện được ước mơ của mình, các nhà làm game quyết định “đeo một chiếc kính râm” thật ngầu. Chiếc kính này không làm họ nhìn rõ đường để đi nhanh hơn, nhưng lại bảo vệ cặp mắt khỏi tia khúc xạ, giúp đi trên đường an toàn hơn. Họ cho rằng mình phải khuyến khích game thủ nhận ra sự chân thực trong các tựa game. Trong khi đa phần các game trên thị trường chỉ có bắn và giết, dùng tay nhiều hơn dùng não, thì Immersive sims đề cao tính chân thực. Người chơi phải nghĩ ra một kế hoạch và thực thi kế hoạch đó, rồi lại phải chống chọi lại những hậu quả mà kế hoạch để lại. Tính chân thực chính là điểm quyến rũ của dòng game này, một khi đã nhận ra nó rồi thì rất khó để bạn có thể thích được những tựa game phi thực tế khác.

Do thị trường biến động?

Nhìn lại năm 2016, đâu phải chỉ Dishonored 2 hay Deus Ex: Mankind Divided là chịu thua thiệt. Rất nhiều các thương hiệu nổi tiếng khác như Titanfall 2, Watch Dogs 2 và Street Fighter V đang chật vật, để nhường ngôi cho Overwatch và Battlefield 1. Lý do rất đơn giản, trong thời đại mà game nào cũng hay game nào cũng đẹp như ngày nay, thì đẹp bình thường và hay bình thường cũng chỉ là bình thường thôi. Để thành công, bắt buộc các nhà phát triển phải đầu tư cho sản phẩm của họ tới tận chân tơ kẽ tóc. Khi bạn đã làm ra một game trên cả tuyệt vời, thì lo gì không có người chơi? Chẳng cứ có phải là game Immersive sims hay không.

Jordan Thomas cũng là một chuyên gia khác về game Immersive sims, từng tham gia vào dự án Thief: Deadly Shadows và cả 3 phần Bioshock. Ông cho rằng game Immersive sims ngày nay cần phải tối giản lại. Vì mỗi game có quá nhiều tình huống, quá nhiều bối cảnh mà đôi khi người chơi sẽ “lạc trôi” trong những thứ đó. Thêm nữa, việc không có một “khẩu hiệu” nhất quán cũng sẽ rất có hại cho việc Marketing và chính quỹ đầu tư của nhà sản xuất. Rõ ràng, làm “nhiều” không bằng làm “khôn”.

Game mobile

Nếu bản thân thể loại Immersive sims mà không có tiềm năng, thì tại sao các thương hiệu game khác lại cứ áp dụng ý tưởng này như vậy. Mọi game sinh tồn đều có yếu tố Immersive sims trong đó. Rồi tới các tựa game kinh dị như Alien: Isolation và Resident Evil 7. Rồi game stealth action (hành động ám sát) như Hitman và cả các dòng game indie như Consortium, The Magic Circle… Rõ ràng Immersive sims vẫn luôn có một chỗ đứng trên thị trường. Nếu bạn là fan của những huyền thoại như System Shock hay Deus Ex nhưng lại đang mất niềm tin vào thể loại này, mong ngóng mãi mà không có thương hiệu nào mới. Thì đừng lo, Immersive sims vẫn đang tồn tại đâu đó trong thế giới game, chờ đợi một ngày được “bùng cháy”.