Phụ Lục
Nhân đêm Halloween cận kề, Mọt tui xin mạng phép bàn một vấn đề có liên quan đến đêm ma quỷ này: Những cách làm bạn sợ của game kinh dị. Có một số cách được ứng dụng trong phim nhưng một số khác lại được đặc chế riêng cho game để làm trải nghiệm người dùng thật sự ghê rợn. Hãy cùng khám phá chúng trong đêm Halloween cùng Mọt game nhé!
Xin lưu ý đây là các phân tích dựa vào tâm lý và trải nghiệm, có thể nó sẽ khó hiểu hoặc quen thuộc tùy vào kinh nghiệm từng trải các game kinh dị của bạn. Nếu bạn chưa từng chơi các game kinh dị thì có thể sẽ khó hiểu một chút.
Tầng đầu tiên của sự sợ hãi chính là sự đơn độc và cô lập so với thế giới bên ngoài. Khi bạn ở một mình và không có ai để nương tựa hay chí ít là liên kết để “chia lửa” trước các tình huống hiểm nguy, bạn thực sự bản thấy bất an và sau đó là sợ hãy. Sự cô đơn ngoài việc tạo sợ hãi còn có thể gây ra stress vì vậy nó khiến bạn cực kỳ bất an và bồn chồn.
Hầu hết các phim và game kinh dị đều cố tái hiện điều này trong bối cảnh khiến bạn được “cài đặt” yếu tố này ngay từ khi bắt đầu game. Resident Evil các bản 1 và 2 mặc dù đều có đồng đội đi cùng nhưng bạn phải trải qua hầu hết thời lượng game 1 mình. Hơn thế nữa cả đội đều bị cô lập giữa một thế giới đầy hiểm nguy và không có đường thoát. Amnesia đặt bạn trong một lâu đài ma quỷ trong tình trạng một mình tay không và mất trí nhớ. Dead Space còn ghê gớm hơn khi Isaac ngoài việc chỉ có một mình còn lạc lõng trên 1 tàu không gian trôi dạt vô định giữa vũ trụ bao la.
Sẽ chẳng có ai nghe tiếng kêu cứu của bạn và chẳng có ai đến giúp bạn, bạn phải một mình bước vào thế giới đầy ghê rợn đó. Đó chính là nền tảng đầu tiên khiến bạn sợ hãi.
Bạn luôn sợ kẻ mạnh hơn mình, hay đúng hơn là kẻ mà bạn không thể đánh bại nổi. Đó là cái sợ của kẻ yếu khi đứng trước kẻ mạnh. Đó chính là lý do các game kinh dị hay đều có độ khó được cân chỉnh khá cao để bạn phải ở thế thua, phải rất vất vả để đánh bại thế lực đang săn đuổi bạn. Thậm chí có những game không cho bạn một hệ thống chiến đấu đủ mạnh để tự vệ, chiến đấu trong những game đó chỉ đơn thuần là xua đuổi kẻ địch để bản thân chạy thoát mà thôi.
Đó cũng chính là lý do dòng game Resident Evil từng bị các fan chỉ trích vì quá “đậm” chiến đấu khiến cho người chơi ngày càng mạnh hơn quái và zombie ngày càng giống bia bắn chứ chả mấy đáng sợ. Nhưng nhắc Dark Souls, Bloodborne thì lại rợn cả tóc gáy.
Dọa ma – bản thân từ ngữ đã giải thích chính yếu tố gây sợ hãi. Thực chất nó mang một chút chất của sự bất lực nêu trên. Vì ma quỷ được định nghĩa là nằm ngoài khả năng với tới của con người, người ta sợ ma vì chả thể động được tới nó. Nếu giờ bạn có thể đánh cho con ma chui từ TV ra một trận ra bã liệu bạn có thấy nó đáng sợ không? Các thế lực siêu nhiên cũng thế, chính vì nó quá mạnh nên bạn cảm thấy sợ.
Một phần khác đến từ sự “mông lung”, bạn chưa biết gì về ma quỷ hay các thế lực siêu nhiên, bạn thấy sợ cái bạn chưa từng biết. Người ngoài hành tinh một thời trở thành biểu tượng kinh dị của điện ảnh cũng vì nguyên nhân đó, chúng ta sợ người ngoài hành tinh vì chúng ta không biết bọn này là ai và cái hình dáng kinh tởm kia nó mạnh thế nào. Nếu bạn biết cả gia phả nhà nó có khi bạn chả ngại “táng xéo háng” thậm chí xâm lược cả hành tinh của bọn nó không chừng. Fatal Frame, Outlast là những cái tên kinh điển mang đến cho bạn cảm giác này.
Vâng, Jumpscare hay những pha dọa giật mình là gia vị không thể thiếu trong các phim và game kinh dị. Cho dù theo phong cách chính là gì đi nữa thì các sản phẩm kinh dị vẫn thêm một vài pha giật mình rải rác để tăng thêm hương vị sợ hãi cho mình. Giật mình luôn là yếu tố gây sợ cực kỳ hiệu quả vì sự bất ngờ của mình vì nó là một phản xạ tự nhiên, vài người còn bị “liệu” khi giật mình thể hiện sự mất kiểm soát bản thân khi sợ hãi.
Trong các game kinh dị, yếu tố này cũng được dùng rất rộng rãi. Pha kinh điển nhất có thể kể đến Resident Evil, phòng hỏi cung với con Licker tông vỡ kính. Đó cũng là pha mà Mọt tui từng nhắc đến trong bài viết của mình trước đây khiến cho cả phòng game ù té chạy vì sợ hãi.
Một trong những thứ khiến bạn sợ hãi tột cùng mà chả liên quan gì đến hù dọa, đó là sự nhầy nhụa của da thịt được phô bày trực diện. Cả phim và game kinh dị đều tận dụng yếu tố này tạo ra sự sợ hãi đến từ cảm giác ghê tởm, gớm ghiếc. Một cái đầu người treo lủng lẳng, một xác người bị xé ra với ruột gan bầy nhầy, một cái đầu người bay mất nửa trên còn mỗi phần từ mũi xuống, tất cả đều tạo ra sự sợ hãi thông ra sự ghê tởm.
Rất nhiều game khai thác yếu tố kinh dị theo lối này. Bạn có bao giờ nhìn kỹ bọn Necromorph trong Dead Space? Soma cũng là một cái tên đáng để nhắc đến, Agony thì có vẻ nó quá thất bại nhưng cũng phải thừa nhận là nó dùng gần như cùng công thức này. Resident Evil 2 cũng dùng yếu tố này ở con boss xé lồng ngực vật chủ để chui ra ở khu vực cửa vào hệ thống cống ngầm của sở cảnh sát Raccoon.
Đây là một yếu tố giúp “tăng lực” cho sự cô độc và siêu nhiên đã kể ở trên. Đây là yếu tố đặc thù dành cho game kinh dị, các tác phẩm phim rất khó thực hiện vì nó yêu cầu phải đặc người dùng vào giữa phối cảnh. Phối cảnh này chứa đựng các thủ pháp tạo ra sự mờ ảo về khung cảnh như đèn chớp tắt, các góc tối om không thể nhìn thấy gì ở phía sau màn đen, một cách cửa khép hờ và một cái gì đó không rõ đang hiển hiện khuất phía sau. Bạn có từng ớn lạnh khi ở nhà một mình, nhìn xuống khe cửa phòng và có cảm giác có 2 cái bóng mờ như 2 bàn chân đứng đó?
Trong cuộc đời game thủ của mình, Mọt tui nhận ra có 2 game làm rất tốt yếu tố này là F.E.A.R. và Dead Space. Những góc khuất, những miệng ống thông hơi đen ngòm vốn là nơi bọn necromorph hay nhảy xổ ra. Những góc tối và đèn nhấp nháy cộng với cảm giác đơn độc của Point Man khi phải đối mặt với cô bé mặc váy đỏ Alma. Và tuyệt vời nhất chính là pha phối hợp giữa jumpscare và góc tối trong F.E.A.R. mà bạn có thể xem ở clip bên trên.
Âm thanh mặc dù bạn không “nhìn” được nhưng lại là một món bổ trợ cực kỳ đắc lực để tăng công dụng cho những yếu tố trên. Một game kinh dị hay một phim ma quái không thể thiếu những đoạn nhạc rùng rợn và hồi hộp được đặt rất đúng tình huống. Không chỉ bản thân đoạn nhạc mà chuyển nhạc cũng là một hiệu ứng. Khi nhạc từ êm diu chuyển sang cao trào rồi dồn dập, dù chưa có gì xảy ra nhưng cũng đủ khiến bạn “lên tim”.
Một món “cực chất” của âm nhạc nữa là “im lặng”. Những khoảng lặng chết người khiến cho sự sợ hãi của bạn bị đẩy lên cao độ khi không biết cái gì sắp diễn ra tiếp theo, sự tĩnh lặng tuyệt tối cũng tạo ra cảm giác “trống rỗng” gần giống như sự đơn độc và cô lập.
Trên đây là những thủ thuật mà các game kinh dị, và cả phim nữa, sử dụng để tạo cảm giác sợ hãi cho bạn. Tuy nhiên dù có sợ hãi thật hay “chai lỳ” đi nữa, cuối cùng bạn vẫn có một trải nghiệm đặc biệt sản khoái sau khi vượt qua cơn ác mộng đó. Đó là lý do chúng đáng sợ nhưng người ta cứ tìm để chơi, để tìm cái cảm giác sợ hãi rồi sau đó là phấn khích. Giờ thì hãy thưởng thức một đêm Halloween kinh dị nhé!
Và cuối cùng, nếu đêm nay bạn có ngủ ở nhà hay trong phòng trọ một mình. Sáng ra hãy kiểm tra mục hình ảnh trên điện thoại của bạn, nếu bạn thấy tấm ảnh mới nhất là chụp bạn đang nằm ngủ đêm qua… hãy chạy thật xa căn phòng đó nhé.