Theo thông tin từ Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông, các vụ lừa đảo trực tuyến đã và đang diễn biến rất phức tạp trên không gian mạng Việt Nam. Trong 6 tháng đầu năm 2023, tình hình lừa đảo trựcuyến tại Việt Nam tăng đến 64,78% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng 37,82% so với 6 tháng cuối năm 2022.
Theo thống kê của cơ quan chức năng, hiện có 3 nhóm lừa đảo chính gồm giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác với tổng cộng 24 hình thức lừa đảo phổ biến đang hoành hành trên mạng internet Việt Nam. Dưới đây là tổng hợp 24 hình thức lừa đảo trực tuyến thường gặp nhất hiện nay mà người dùng cần lưu ý để tránh bị mắc bẫy:
Các đối tượng lừa đảo sẽ đăng tải các gói du lịch với giá cực rẻ trên mạng xã hội hoặc các trang web du lịch. Khi người dùng đặt cọc hoặc thanh toán đầy đủ tour du lịch thì bị chặn liên lạc và mất tiền.
Các đối tượng sử dụng công nghệ deepfake, deepvoice để giả mạo giọng nói, hình ảnh của người thân hoặc cơ quan chức năng như công an, viện kiểm sát... nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Các đối tượng gọi điện thoại thông báo sim điện thoại của nạn nhân bị khóa vì chưa chuẩn hóa thuê bao. Chúng yêu cầu nạn nhân cung cấp mã OTP để mở khóa sim và chiếm đoạt tài khoản ngân hàng.
Khi nạn nhân đăng bán hàng trên mạng, các đối tượng giả mạo biên lai chuyển tiền thành công rồi yêu cầu nạn nhân chuyển hàng trước nhưng thực chất không hề chuyển tiền.
Các đối tượng gọi điện thoại giả danh là giáo viên hoặc nhân viên y tế, thông báo người thân của nạn nhân gặp tai nạn hoặc đang cấp cứu rồi yêu cầu chuyển tiền để chi trả viện phí.
Các đối tượng đăng tải thông tin tuyển chọn người mẫu nhí với thù lao cao. Khi phụ huynh đăng ký cho con tham gia, chúng yêu cầu đóng phí dự tuyển và các khoản phí khác rồi chiếm đoạt tiền.
Các đối tượng gọi điện thoại giả danh công ty tài chính hoặc ngân hàng, thông báo nạn nhân trúng thưởng nhưng phải đóng thuế trước. Sau khi nạn nhân chuyển tiền, chúng chiếm đoạt và âm thầm biến mất.
Các đối tượng tạo ra các ứng dụng hoặc đường link quảng cáo chứa mã độc, khi người dùng truy cập sẽ bị cài mã độc để đánh cắp thông tin cá nhân.
Các đối tượng xây dựng website giả mạo giống hệt các trang thông tin điện tử của cơ quan nhà nước hay doanh nghiệp để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Các tin nhắn SMS giả mạo các thương hiệu lớn được gửi đến người dùng, nội dung thông báo trúng thưởng nhằm lừa nạn nhân truy cập vào đường link lừa đảo.
Các đối tượng lập ra các sàn giao dịch chứng khoán, tiền ảo, hệ thống đa cấp ảo để thu hút người tham gia đầu tư rồi chiếm đoạt tiền.
Các nhóm lừa đảo đăng tải thông tin tuyển dụng cộng tác viên online với thu nhập cao, điều kiện làm việc nhẹ nhàng. Khi nạn nhân đăng ký" chúng yêu cầu đóng tiền để làm thủ tục.
Sau khi chiếm đoạt được tài khoản mạng xã hội của nạn nhân, các đối tượng sẽ nhắn tin cho bạn bè trong danh sách kết bạn để vay mượn tiền với lý do khẩn cấp.
Các đối tượng giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện cho nạn nhân thông báo họ vi phạm pháp luật rồi yêu cầu nộp phạt hoặc làm việc với cơ quan chức năng.
Nhiều đối tượng lợi dụng các sàn thương mại điện tử để rao bán hàng giả, hàng nhái. Khi khách hàng nhận được hàng thì phát hiện bị lừa nhưng không thể truy cứu trách nhiệm.
Các đối tượng đánh cắp thông tin căn cước công dân của nạn nhân rồi dùng để vay tiền tín dụng đen. Khi không trả được nợ, nạn nhân bị đe dọa, khủng bố.
Các đối tượng gọi điện tự xưng là nhân viên ngân hàng thông báo nạn nhân nhận được một khoản tiền lớn do chuyển nhầm. Chúng yêu cầu nạn nhân phải chuyển lại tiền vào tài khoản do chúng cung cấp.
Một số đối tượng quảng cáo dịch vụ lấy lại được tiền khi khách hàng đã bị lừa đảo trên mạng. Tuy nhiên, sau khi nhận tiền cọc dịch vụ, chúng âm thầm biến mất.
Các nhóm lừa đảo thường xuyên đăng tải thông tin tuyển nhân viên để lấy cắp mã OTP trên Telegram. Khi có người ứng tuyển, chúng yêu cầu cung cấp thông tin đăng nhập Telegram và chiếm đoạt tài khoản.
Các tin đồn thất thiệt về việc có cuộc gọi nào đó khiến người dùng bị mất tiền được tung lên mạng xã hội, khiến nhiều người hoang mang. Đây thực chất là chiêu trò lừa đảo của các đối tượng xấu.
Một số đối tượng quảng cáo dịch vụ lấy lại được tài khoản Facebook bị khóa hoặc bị chiếm đoạt. Tuy nhiên, sau khi thu phí dịch vụ, chúng biến mất và không làm được gì.
22. Rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook
Các nhóm lừa đảo sử dụng tài khoản ảo để spam link lừa đảo hoặc quảng cáo các sản phẩm không rõ nguồn gốc trên Facebook. Khi người dùng click vào link hoặc mua hàng sẽ bị lừa đảo.
Các đối tượng quảng cáo dịch vụ cho số đề chuẩn, số lô đề chạy nhiều nhất. Khi người chơi đặt cược, các đối tượng sẽ âm thầm chiếm đoạt tiền mà không hề đưa ra bất cứ con số đề nào.
Các đối tượng lừa đảo kết bạn tình cảm trên mạng xã hội để dẫn dụ nạn nhân đầu tư tài chính, gửi hàng hoặc tiền với lý do trúng thưởng nhưng phải đóng thuế. Sau khi nhận được tiền và tài sản, chúng âm thầm cắt liên lạc.
Như vậy, bài viết đã điểm qua 24 hình thức lừa đảo phổ biến nhất đang hoành hành trên không gian mạng Việt Nam. Để tự bảo vệ bản thân, mọi người cần nâng cao cảnh giác, tuyệt đối không click vào các liên kết lạ, không cung cấp thông tin cá nhân cho bất kỳ ai khi chưa xác minh rõ ràng. Hãy chia sẻ những thông tin này tới người thân, bạn bè để cùng nhau phòng tránh các thủ đoạn lừa đảo tinh vi trên không gian mạng.