Cheatcode: Sự ra đời, phát triển và suy tàn

Ẩn đằng sau những cheatcode quen thuộc bạn từng gõ, là cả một quá trình phát triển phức tạp và lịch sử lâu đời gắn liền với làng game.

Là một game “Pro” hay “Gà”, Casual hay Hardcore, chơi trên PC hoặc trên điện thoại di động… thì chắc chắc ai cũng từng có một lần trong đời thử chơi “ăn gian” bằng các đoạn mã cheatcode rồi đúng không. Nwczion, Show me the the money, Whosyourdaddy, how do you turn this on … toàn là những thứ mà bất kỳ game thủ Việt Nam nào cũng sử dụng, mỗi khi cảm thấy game hơi bị quá khó.

Cheatcode đã tồn tại xuyên sốt kể từ khi game ra đời, nhưng bạn có biết nó đã xuất hiện như thế nào, ai đã tạo ra chúng và tại sao mà cheatcode lại được nhiều người biết đến như vậy? Hãy cùng Mọt Game tìm hiểu về lịch sử cũng như sự phát triển của cheatcode nhé.

Cheatcode ra đời như thế nào?

Cheatcode xuất hiện lần đầu tiên khi các nhà lập trình game muốn thử tìm ra một cách để sửa chữa dữ liệu game trong quá trình chơi, họ đã mở những file gốc của game lên rồi sửa lại số liệu của chúng bằng cách thủ công. Đây là khởi nguồn của thứ mà chúng ta gọi là cheatcode bây giờ, hay như cách gọi của giới lập trình thời đó là: POKE.

Bạn có thể hình dung một đoạn cheatcode giống như thế này: POKE 32155, 2353. Con số đầu tiên sau chữ POKE là vị trí của đoạn dữ liệu cần thay đổi và con số thứ 2 là giá trị mới của nó. Nói đơn giản thì sau khi làm xong việc này, thì khi nhân vật của bạn đi đến vị trí A trong game, một thứ gì đó “rất chi là ma thuật” sẽ hiện lên. Việc này chẳng hề dễ dàng chút nào, khi mà dữ liệu lúc đó rối nùi nùi với nhau ở buổi bình minh của làng game.

Một trong những ví dụ của POKE là trong tựa game Manic Miner vào năm 1983, bạn có thể kích hoạt cheat bằng cách nhập dãy số “6031769”, nó cho phép người chơi có thể “nhảy” tới bất kỳ màn nào tùy thích, có lời đồn đây có thể số đăng ký xe của lập trình viên đã tạo ra nó. Manic Miner là tựa game rất nổi tiếng thời đó, thế nên dãy cheatcode này có thể coi là khởi nguồn của mọi thứ sau này.

Vậy nên bạn có thể hình dung ra cheatcode đã tiến bộ như thế nào từ thời đồ đá đó, nơi mà hàng trăm lập trình viên đã tốn thời gian, công sức và cả sức chịu đựng khủng khiếp mà dò từng đoạn code một, để giờ đây bạn chỉ cần nhấn 1 dòng mã đơn giản là có đủ mọi thứ trong game.

POKE tiêu biểu thời điểm đó là trong game Manic Miner

Cheatcode thường được mặc định là dành cho những người chơi kém cỏi hay lười biếng, nhưng thực tế thì nó được các lập trình viên tạo ra để test game cho nhanh và đỡ tốn sức nhất. Có những đoạn cheat được tạo ra để hạ gục những con boss ngay lập tức, với mục đích là để xem chúng có rơi ra những món đồ đúng như được lập trình hay không, bằng cách này các lập trình viên viên sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian thay vì phải tốn hàng tiếng đồng hồ vô nghĩa:

- “Bạn không thể cứ đánh một con boss liên tục chỉ để xem nó có rơi ra đúng cái chìa khóa đó hay không, thế nên các lập trình viên đã đưa vào 1 đoạn cheat để hạ gục boss ngay lập tức. Bỏ một chút thời gian tạo ra một đoạn cheat như vậy sẽ giúp bạn, và cả ê-kíp làm việc tiết kiệm hàng trăm giờ đồng hồ làm việc quý giá.”

Khi Cheatcode trở nên phổ biến

Rất nhanh sau đó Cheatcode đã được biết tới nhiều hơn, vì nó cho người chơi trải nghiệm cảm giác siêu việt trong tựa game mình yêu thích. Các nhà sản xuất cũng nhanh chóng nhận ra hấp dẫn của Cheatcode khi thu hút người chơi, nên Cheatcode nhanh chóng được phổ biến. Vào thời mà Internet còn chưa phổ biến như bây giờ, thì các dòng Cheatcode được phát tán rộng rãi chủ yếu nhờ vào việc truyền tai nhau hoặc qua các tạp chí game bản in giấy, gần như các tạp chí game lúc đó đều có riêng hẳn 1 mục nói về Cheatcode của các tựa game đang nổi tiếng.

Cheatcode không hẳn chỉ là giúp trò chơi trở nên “dễ thở” hơn, mà nhiều khi nó có tác dụng mở ra những bí mật ẩn mà các lập trình viên cố tình cài vào để kích thích trí tò mò của người chơi. Nhờ những đoạn Cheatcode này mà game trở nên hứng thú hơn rất nhiều, khi ai cũng muốn biết xem tại sao bạn bè của mình lại có thể lấy được món đồ đó hay tự nhiên nó lại chơi hay bất thường như vậy.

Tạp chí game là thứ giúp Cheatcode phổ biến

Dòng Cheatcode nổi tiếng nhất mọi thời đại, danh hiệu này 100% không nghi ngờ gì phải dành cho đoạn mã: Lên, lên, xuống, xuống, trái, phải, trái, phải, A, B, START để lấy 30 mạng của Contra. Thực ra đoạn Cheatcode này được Kazuhisa Hashimoto tạo ra cho Gradius vì… nó quá khó khiến ông ta không thể “về nước” nổi, về sau Konami đã lấy nguyên xi nó để đem vào Contra và khiến nó nổi tiếng toàn cầu. Đoạn Cheatcode nổi tiếng tới mức xuất hiện tràn ngập thế giới game, thậm chí cả trong bộ phim Wreck-It Ralph của Disney nữa.

Cheatcode còn được sử dụng để “qua mặt” các nhà kiểm duyệt, nhất là khi hệ thống đánh giá độ tuổi ESRB chưa ra đời. Vào năm 1993 khi Mortal Kombat đang bị chỉ trích dữ dội vì độ bạo lực máu me của mình, các lập trình viên đã phải tìm cách để khiến nó trông “thân thiện và dễ gần hơn”. Nhưng nếu như bạn nhập đoạn mã: A, B, A, C, A, B, B vào thì mọi thứ sẽ trở lại như cũ, Mortal Kombat sẽ trở về đúng bản chất thật vốn có của nó.

Sự ra đời của Game Genie và GameShark 

Một thời gian sau đó, cheatcode đã bị chững lại với sự ra đời của Game Genie và GameShark – những thiết bị phần cứng có thể giúp người chơi thao tác trực tiếp ngay trong game mà không cần tới những đoạn mã từ nhà sản xuất nữa. Lấy ví dụ như Game Genie, nó có thể được gắn thẳng vào máy NES, và chỉnh tất cả mọi thứ bạn muốn từ bất tử mạng cho Mario, hay bất tử đạn trong Metroid. Nó khiến việc “gian lận” trở nên phổ thông quá mức, đế nỗi ai cũng có thể làm được dễ dàng.

Game Genie

Việc này đã dẫn tới việc Nintedo quyết định khởi kiện Codemasters – nhà phát triển Game Genie với lý do “vi phạm luật bản quyền khi tự ý sửa đổi các sản phẩm của Nintendo (ở đây là game) mà không được phép”. Tuy vậy Nintendo đã thua trong vụ kiện này và làng game nhận ra một sự thật rất quan trọng, đó là bạn được phép sửa chữa nội dung trong game sau khi đã bỏ tiền ra mua nó, đây chính là thứ sơ khai cho khái niệm Modding về sau.

Internet và cheatcode

Khi Internet trở nên phổ biến, cheatcode xuất hiện đầy rẫy trên mạng, ai cũng có thể truy cập vào một trang web bất kỳ nào đó để xem chúng dễ dàng, nổi tiếng nhất trong số đó có thể nói là huyền thoại cheatcc . Cheatcode từ đó trở nên bớt thần thánh đi rất nhiều, đó là chưa kể các nhà phát hành hoàn toàn có thể sửa đổi chúng bất kỳ lúc nào với các bản update hay vá lỗi ngay lập tức. DLC và các món đồ ingame dần dần thay thế cheatcode, vì rõ ràng tại sao phải làm cho nhân vật của nguời chơi mạnh lên hay đẹp hơn miễn phí, trong khi có thể xé lẻ bán chúng để kiếm thêm tiền chứ.

Cheatbook Database từng là phần mềm gối đầu giường của dân mê game

Khi mà các đoạn video hướng dẫn cách chơi, những bí mật có đầy rẫy trên Youtube thì cheatcode cũng bớt hấp dẫn đi. Mọi người không còn phải nhờ nó mới có thể trở nên bá đạo nữa, chưa kể việc những phần mềm hỗ trợ (trainer)  với thao tác dễ dàng  cũng làm việc “ăn gian” trong game thuận tiện hơn nhiều.

Một điều nữa cũng khiến cheatcode dần biến mất đó là sự ra đời của hệ thống vinh danh (Achievements) trên Xbox Live và PlayStation Network, việc nó chỉ ra có bao nhiêu phần trăm người chơi đạt được một trophy nào đó đã kích thích tính hiếu thắng của game thủ rất nhiều. Trophy không được tính nếu bạn dùng Cheatcode, do đó nó không thể nào thỏa mãn được các game thủ hardcore nữa và thay vì tìm tòi phá phách với cheatcode, họ chuyển sang “săn” Achievements.

Achievements, thứ đã góp phần làm Cheatcode biến mất

Tuy vậy cheatcode không mất đi, mà nó chỉ chuyển sang 1 dạng mới là Mod. Ngày nay thì các bản mod đã là điều không thể thiếu đối với bất kỳ tựa game nào, thậm chí có những bản mod còn thành công tới mức trở thành một sản phẩm độc lập như Dota 2, Counter Strike. Về cơ bản thì mod cũng không khác gì cheatcode cho lắm, chỉ khác là nó cao cấp hơn khi mà giúp người dùng can thiệp trực tiếp vào những file trong game như các lập trình viên vậy. Với mod chúng ta có thể làm được mọi thứ, tất cả những gì tùy thuộc vào trí tưởng tượng game thủ chứ không chỉ đơn giản là “bất tử mạng” hay “bất tử tiền” như Cheatcode.

Mod trong game thì phải nói là vô chừng, từ các game offline lên tới tận game online. Nếu cheatcode đem lại sự tò mò và phần nào giúp game thủ “tự sướng”, thì mod còn làm được nhiều hơn thế và quan trọng nhất là nó do cả cộng đồng phát triển chứ không chỉ là “quyền năng độc quyền” của nhà phát hành. Ngày nay bạn rất khó thấy những game hiện đại còn phổ biến những dòng Cheatcode nữa, vì mod đã làm thay thế công việc đó rồi. Đó là lý do tại sao càng ngày chúng ta càng thấy cheatcode ít dần đi, vì đơn giản mọi người đã chuyển sang dùng mod cho thoải mái.

Một bản mod thêm chủng tộc Saiyan vào trong Skyrim