Phụ Lục
Esports, hay còn gọi là thể thao điện tử đã trở thành một ngành công nghiệp hàng đầu trên thế giới. Thậm chí với sức hút khổng lồ trên mọi đối tượng, tiềm năng của eSports vẫn chưa được khai thác hết. Các ông lớn trong làng thể thao truyền thống cũng đã nhảy vào lĩnh vực này như Paris Saint Germain hay Schalker 04. Và khi chơi game trở thành một ngành nghề hái ra tiền, khái niệm ‘game thủ’ được chuyên nghiệp hóa lên thành "vận động viên esports" trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Vận động viên thể thao điện tử có nguồn thu ổn định hơn, rõ ràng hơn và cao hơn trước kia nhờ các hợp đồng, giải đấu, streaming hay trở thành đại sứ thương hiệu cho nhà tài trợ.
Thế nhưng không phải ai cũng giữ được sự ổn định đó. Có những người vì lợi ích cá nhân, có những người hành động thiếu suy nghĩ, có những người gặp xui xẻo,… Sau đây là những câu chuyện về những vụ giải nghệ "không được bình thường lắm" của các vận động viên eSports chuyên nghiệp.
Không phải chỉ các môn thể thao khác mới có hành vi gian lận, eSports cũng vậy. Cay đắng mà nói, dàn xếp trận đấu vì lợi ích cá nhân sẽ luôn xuất hiện trong một thế giới đầy cạnh tranh. Các giải đấu của Dota 2 có thể coi là lựa chọn hàng đầu khi nói về hành vi bất hợp pháp này, đáng chú ý nhất là Leonid "Sonic" Kuzmenkov và Dmitri "Ax.Mo" Morozov.
2 người là thành viên của Team Dx đã có những biểu hiện kỳ lạ khi cố tình để thua 0-2 trước Yellow Submarine tại vòng loại World Cyber Arena 2017. Một đồng đội sau khi thua cuộc đã đứng lên cáo buộc 2 người này về hành vi cố tình “quăng” trận đấu, khiến các tổ chức vào cuộc điều tra bao gồm The eSports Observer, The eSports Integrity Coalition (ESIC), Uprise Champions Cup, và công ty dữ liệu thể thao Sportsradar. Tuy không đưa ra kết luận đầy đủ nhưng họ khẳng định đây là hành vi dàn xếp kết quả trận đấu và sút 2 người khỏi các hoạt động thi đấu trong vòng 2 năm.
Ian Smith, đại diện của ESIC đã phát biểu rằng: “Thật thất vọng khi các vận động viên không thể chịu những cảm dỗ đầy sai lầm, nhưng tôi mong đây sẽ là một thông điệp mạnh mẽ tới các game thủ chuyên nghiệp khác. “
Ma “sAviOr” Jae Yoon, vừa là huyền thoại StarCraft Hàn Quốc, vừa là tội đồ với scandal có thể coi là lớn nhất từ trước đến nay trong eSports. Năm 2009, sAviOr bị bắt cùng nhiều game thủ chuyên nghiệp khác và cả những người liên quan vì tội dàn xếp trận đấu. Anh đã dùng sự ảnh hưởng, các mối quan hệ của mình để hối lộ và dàn xếp kết quả nhiều trận đấu. Hành động này đã làm rúng động nền thể thao điện tử Hàn Quốc lúc bấy giờ. Anh chuyển sang Trung Quốc với ý định làm lại từ đầu, nhưng hiệp hội eSports Hàn Quốc (KESPA) đã không cho phép điều đó xảy ra khi yêu cầu Blizzard cấm sAviOr trên toàn thế giới.
Việc này cũng giống câu chuyện Văn Quyến bán độ tại Việt Nam vậy: một ông chủ có tiền, một cầu thủ bóng đá và một tên xã hội đen đã tiếp cận với sAviOr, đưa ra những lời đề nghị đầy cám dỗ. Sau khi đã nhúng chàm, anh tiếp tục lôi kéo những game thủ khác, đưa cho họ từ 2 đến 6 triệu won để dàn xếp kết quả trận đấu. Để rồi cuối cùng, mọi danh hiệu và giải thưởng anh từng đạt được đã bị thu hồi. KESPA nói với Blizzard rằng hành động này đã “gây ra một tổn thất vô cùng lớn với nền công nghiệp game tại Hàn Quốc!"
Cái tên duy nhất không đến từ nền văn hóa eSports, Billy Mitchell được coi là người đầu tiên khởi nghiệp bằng video games. Tờ Washington Post từng phong cho ông danh hiệu “người chơi của thế kỷ” bởi những kỷ lục được xác lập từ năm 1985. Mitchell đã được biết đến nhiều hơn từ một bộ phim tài liệu năm 2007 có tên The King of Kong, trong đó ông trở thành kẻ phản diện với tính cách đầy xấu xa, kiêu ngạo và bất hợp tác. Sau khi xem bộ phim, ai cũng muốn quay lưng chống lại ông, và đó mới là vấn đề.
Tháng 2 năm 2018, ngai vàng của ông chính thức bị sụp đổ. Một bài viết được đăng tải trên diễn đàn chính thức của Donkey Kong, nói rằng số điểm đạt kỷ lục thế giới hàng chục năm không ai phá nổi của Mitchell thực hiện trên 1 phiên bản mô phỏng của trò chơi chứ không phải là máy arcade gốc. Điều này có vẻ không quá quan trọng với người bình thường, nhưng với cộng đồng thì họ không chấp nhận điều này, bởi vì bản giả lập có thể bị can thiệp vì vậy dù kết quả đó có thật cũng chẳng có gì bảo đảm sự tin tưởng. Twin Galaxys, công ty quản lý bảng xếp hạng trò chơi này đã cáo buộc ông đã nói dối về điểm số của mình. Do đó họ đã cấm ông tham gia vào các giải đấu tiếp theo và tước hết mọi kỷ lục, kể cả kỷ lục được ghi trong sách Guinness.
Mọt game đã từng có bài viết tường tận về vấn đề này, các bạn có thể đọc thêm tại đây.
Không phải ai cũng rời khỏi đấu trường eSports chuyên nghiệp trong nhục nhã và tội lỗi, Coryn “MsSpyte” Briere là một ví dụ điển hình. Cô từng đạt vị trí cao nhất tại Grandmaster trong tựa game StarCraft đình đám. Là một game thủ có kỹ năng tốt, một streamer nổi tiếng và lượng fan hâm mộ đông đảo, MsSpyte được mời vào đội tuyển eSports ROOT. Cô chuyển đến làm việc tại đây để tiếp tục hành trình và ước mơ trên con đường eSports, nhưng lại quyết định bỏ dở sau 3 tháng.
MsSpyte hiện đang làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật và marketing. Cuốn sách ‘Good Luck Have Fun: The Rise of Pro Gaming’ của Roland Li nói rằng cô rời bỏ công việc tại ROOT là vì kiệt sức. MsSpyte cũng trả lời phỏng vấn rằng: “Việc chơi game tại một cấp độ khó không hẳn là một điều thú vị. Thua thì không vui, nhưng thắng cũng không hài lòng. Bạn sẽ không bao giờ cảm thấy đủ và hạnh phúc.” Quyết định giải nghệ rời khỏi đấu trường chuyên nghiệp có lẽ là bước đi đúng đắn và phù hợp với MsSpyte.
Cloud9 Hai, không còn quá xa lạ với fan hâm mộ LMHT Việt Nam nói chung và thế giới nói riêng. Anh đã cùng C9 gặt hái rất nhiều thành công trong vai trò đội trưởng và là người đi đường giữa hàng đầu khu vực Bắc Mĩ. Nhưng cũng giống như các môn thể thao truyền thống khác, chấn thương là điều không thể tránh khỏi, nó có thể chấm dứt sự nghiệp của bất kỳ tài năng trẻ nào. Trong một môn ít va chạm hay vận lực mạnh như eSports nghe có vẻ kỳ lạ khi người ta có thể bị chấn thương nhưng nó là có thật, ít ra là đối với Hai.
Trong tâm thư gửi cho người hâm mộ, Hai phải đau đớn nói rằng anh buộc phải chia tay với sự nghiệp game thủ LMHT vì chấn thương cổ tay. Chấn thương này hạn chế khả năng xử lý, tốc độ phản xạ và đương nhiên, anh sẽ không bắt kịp mọi người, trở thành một gánh nặng không mong muốn trong team.
Tuy nhiên Hai không hoàn toàn rời khỏi LMHT. Là một thành viên sáng lập C9 với cái đầu thông minh, anh trở thành quản lý của team. Sự nghiệp game thủ mặc dù đã chấm hết với Hai, nhưng giờ đây với vai trò quản lý anh hoàn toàn có thể bù đắp cho điều đó.
Matthew "Burns" Potthoffx bắt đầu tham gia vào các giải đấu Call of Duty từ khi anh mới 13 tuổi và trở thành một trong những tài năng trẻ đầy triển vọng. Anh từng tham gia vào các đội chuyên nghiệp hàng đầu thế giới gồm: Team Curse, Team Liquid và Cloud9. Sau 10 năm thi đấu chuyên nghiệp, anh lùi về phía sau để có một sự nghiệp chắc chắn và ổn định hơn. Hiện tại anh đang là quản lý của một team CoD.
Các giải đấu CoD có sự cạnh tranh vô cùng khốc liệt, nếu không thể giành 1 suất vào giải đấu chuyên nghiệp thì thu nhập của các đội tuyển gần như bằng không. Burns là một game thủ giỏi, nhưng anh nhận ra sự rủi ro trên còn đường này nên đã dừng lại và tìm kiếm một tương lai chắc chắn hơn. Cũng như C9 Hai, anh trở thành nhà quản lý eSports cho eUnited ở độ tuổi 26, làm việc với các tài năng trẻ và giúp họ cân bằng cuộc sống của mình, cuộc sống của những game thủ chuyên nghiệp.
Câu chuyện của Lee "Life" Seung-hyun lại một lần nữa làm rúng động giới hâm mộ eSports Hàn Quốc. Được đánh giá là người chơi tài năng nhất của StarCraft II, Life nhanh chóng đạt đỉnh vinh quang, vô địch Global StarCraft League 2012 khi chỉ mới 15 tuổi và trở thành người chơi vĩ đại nhất của tựa game này.
Nhưng ở tuổi 19, anh đã bị bắt và cấm tham gia vào eSports vĩnh viễn vì tội cá độ và dàn xếp kết quả trận đấu. Kênh truyền hình thể thao danh tiếng ESPN nói rằng anh là một con nghiện cờ bạc nặng, và chuyện gì đến sẽ đến. Anh được trả 70 triệu won để cố tình thua 2 trận. Đó cũng là kết thúc đáng buồn cho một huyền thoại, nhưng sẽ là lời cảnh tỉnh cho thế hệ game thủ trẻ, những người bị cám dỗ bởi đồng tiền bất hợp pháp.
Đây là một câu chuyện không thực sự rõ ràng, nhưng nó cho thấy có nhiều góc khuất đằng sau nền công nghiệp eSports. Đội tuyển LMHT Golden Guardians đã thông báo sa thải HLV Choi “Locodoco” Yoon-seop chỉ sau 2 tuần cầm quân tại LCS NA 2018. Kênh ESPN đưa tin nguyên nhân là do vị HLV này đã có những nhận xét không phù hợp với một nhân viên nữ của Riot. Nhà đồng tài trợ của NBA Golden State Warriors thực hiện chính sách không khoan nhượng và ngay lập tức sa thải vai trò của Locodoco.
Locodoco sau đó đã lên tiếng xin lỗi vì lời nhận xét đó. Anh cho rằng đó chỉ là một lời trêu đùa không có tính xúc phạm hay quấy rối tình dục, chỉ là không phù hợp tại thời điểm đó mà thôi. Nhưng đã quá muộn màn, đây cũng là một bài học cho cánh đàn ông: những câu bông đùa cá nhân có thể được hiểu là quấy rối tình dục không phải lúc nào cũng phát ngôn được.
Li “Vasilii” Wei Jun là một thành viên của team LMHT Trung Quốc Newbee và một streamer khá nổi tiếng trên Twitch. Trong 1 buổi stream, thay vì chơi game anh đã nổi máu vũ phu và tấn công bạn gái của mình trước sự chứng kiến của những người đang theo dõi trực tiếp.
Lúc xảy ra sự việc, cô bạn gái chỉ nói rằng anh ta không nên trở thành người chơi TOXIC và đưa ra vài lời khuyên về việc giải tỏa stress. Nhưng Vasilii đáp lại bằng cách “lộn cái bàn”, tiếng đập vỡ đồ đạc vang lên giữa những tiếng cãi nhau của cả 2, cô gái đã hét lên: “anh đánh tôi vì điều này sao?”. Sau cuộc ẩu đả, Vasilii trở lại tiếp tục stream thì bị cảnh sát bắt đi.
Mặc dù cô bạn gái nói rằng anh ta chỉ đập đồ đạc chứ không hề đánh cô ấy, nhưng Newbee vẫn nhanh chóng tống cổ anh ta.
Lại là một trường hợp stream trực tiếp gây shock khi Matt “Dellor” Vaughn đang stream game Overwatch. Anh là một tuyển thủ chuyên nghiệp thuộc đội tuyển Toronto Esports và thường xuyên stream trên Twitch. Trong 1 lần lên sóng trực tiếp, Dellor cho rằng đối phương đã lợi dụng cheat để giết mình, anh liên tục dùng những lời lẽ phân biệt chủng tộc để "vả" vào mặt đối phương. Đối phương chưa biết có sao không nhưng Dellor thì sml.
Một fan hâm mộ đã ghi lại đoạn video đó, khi mà Dellor hét lên một cách đầy tức giận trong khoảng 30 giây, lặp đi lặp lại một từ được cho là phân biệt chủng tộc với người da màu. Dellor sau đó đã đưa ra lời xin lỗi, nói rằng anh rất mệt mỏi và tức giận nên đã xả giận một cách vô thức. Dù vậy anh vẫn bị Toronto eSports sa thải ngay lập tức.
Dellor cũng tuyên bố rằng anh ta sẽ không bao giờ trở lại với eSports, nhưng vẫn thường xuyên xuất hiện trên Twitter và Twitch. Dù sao thì với quá khứ đó của mình, sẽ chẳng có bất kỳ tổ chức chuyên nghiệp nào muốn liên lạc với Dellor.
Tags:
